Inwestowanie to także biznes
Wiele osób, zwłaszcza tych posiadających znaczące nadwyżki finansowe, alokuje swoje środki w różnego rodzaju produkty inwestycyjne nie poświęcając wystarczającej ilości czasu na dokładną ich analizę.
Cały proces decyzyjny trwa zazwyczaj bardzo krótko i jest daleki od przemyślanego podejmowania decyzji inwestycyjnych. Wielokrotnie postanowienie o zakupie danych akcji, funduszu inwestycyjnego bądź innych aktywów finansowych jest jednorazowe i pozbawione jakiejkolwiek konsekwencji oraz dalszego planu działania. Zadziwiającym jest też to, że wiele osób więcej czasu oraz wysiłku poświęca na cały proces decyzyjny przed zakupem potrzebnego sprzętu RTV lub AGD, niż podczas angażowania znaczących środków finansowych w dowolne aktywa finansowe. Taka sytuacja ma miejsce nawet w przypadkach, gdy wartość inwestycji jest wielokrotnie wyższa.
Warto w związku z tym dokonać próby odpowiedzi na pytanie, czy skuteczne inwestowanie można porównać do działania zyskownego biznesu i czy istnieje między nimi jakieś powiązanie.
Zarówno biznes jak i inwestowanie, można w najprostszy sposób zdefiniować jako część aktywności człowieka ukierunkowaną na przynoszenie zysku. W związku z tym, pierwszym i najważniejszym elementem wspólnym tych dwóch dziedzin jest celowość działania. Bez wątpienia, w obydwu przypadkach priorytetem jest element zysku. Warto przy okazji zaznaczyć, że zarówno podczas prowadzenia biznesu jak i inwestowania, wartość oczekiwana zysków musi przekraczać konkretny poziom stanowiący barierę opłacalności. W całej kalkulacji należy uwzględniać nie tylko standardowe koszty działania. Dla stóp zwrotu z inwestowania kluczowe znaczenie stanowi przekroczenie pewnego poziomu odniesienia jaki określa benchmark (indeks giełdowy).
Jedną z najlepszych definicji określająca czym jest skuteczne inwestowanie podał John Hartwell. Według niego skuteczne inwestowanie to Dążenie do osiągnięcia w długim okresie i w sposób regularny wyników lepszych od przeciętnych1. W praktyce oznacza to, że przykładowo inwestując w akcje na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, inwestor sukcesu powinien konsekwentnie osiągać wyższe stopy zwrotu niż indeks reprezentujący koniunkturę na rynku, za jaki można uznać WIG.
Ideę benchmarku można również odnieść do biznesu. Tutaj, doświadczeni i świadomi przedsiębiorcy duże znaczenie przywiązują do kosztu alternatywnego, określanego również jako koszt utraconych możliwość2. W długim terminie wysoce wątpliwym wydaje się prowadzenie biznesu, który przynosi właścicielowi mniejsze zyski niż alternatywa pracy na stanowisku wymagającym posiadanych kwalifikacji w innej firmie. Dla inwestowania również pozbawionym sensu wydaje się alokacja środków, która przynosi niższą stopę zwrotu niż punkt odniesienia reprezentowany przez indeks.
W celu uzyskania oczekiwanego efektu, definiowanego jako satysfakcjonujący zysk w biznesie oraz wyższą od benchmarku stopę zwrotu dla inwestowania, należy połączyć kilka podstawowych elementów, na które składają się: wiedza, kapitał, plan działania oraz praca. Ich zrozumienie i umiejętne połączenie stanowi fundament sukcesu, zarówno inwestycyjnego jak i biznesowego.
Pierwszym z elementów, składających się na układankę jaką można określić osiągnięcie sukcesu w inwestowaniu jest wiedza. Każdy poważny inwestor musi być przygotowany oraz posiadać doświadczenie na temat rynków oraz instrumentów finansowych, jakie będzie wykorzystywał. Zdobycie tego rodzaju doświadczenia wymaga czasu i poświęceń. Oprócz wiedzy teoretycznej, na jaką składa się literatura, wiadomości dostępne w internecie oraz różnego rodzaju szkolenia, drugim kluczowym element jest znajomość praktyki. Można ją zdobyć jedynie poprzez samodzielne inwestowanie na rynku mniejszych wartości posiadanego kapitału, które składa się na proces nauki w warunkach rynkowych.
Odnosząc istotę wiedzy w inwestowaniu do środowiska tradycyjnego biznesu należy zauważyć, że większość tryumfujących biznesów jest otwierana w branży dobrze znanej ich założycielom. Biznesy, które osiągnęły długotrwały sukces działają zazwyczaj w dziadzinach związanych z zainteresowaniami lub branżą w jakiej wcześniej działał właściciel. W procesie inwestowania podobnie jak biznesie nie należy liczyć na szczęście lub sprzyjający zbieg okoliczności rynkowych. Zarówno inwestor jak i przedsiębiorca muszą mieć głęboką wiedzę na temat tego czym się zajmują.
Następnym czynnikiem mającym duże znaczenie jest kapitał. Niewystarczająca wielkość posiadanego kapitału jest kolejnym elementem stojącym na drodze do osiągnięcia sukcesu, zarówno w przypadku prowadzenia biznesu jak i inwestowania. W obydwu dziedzinach, brak odpowiedniej ilości środków zdecydowanie utrudnia i komplikuje działanie oraz sprawia, że należy dostosować poziom oczekiwań do wysokości posiadanych aktywów. Niestety, osoba mająca kilkanaście tysięcy złotych znacznie zmniejsza swoje szanse na szybkie zbudowanie dużego biznesu, jak i osiąganie wysokich zysków z inwestowania.
Oczywiście zarówno w wypadku biznesu jak i alokacji funduszy w aktywa finansowe można sięgnąć po zewnętrzne finansowanie. W procesie inwestowania odpowiednikiem kredytu dla biznesu są różnego rodzaju instrumenty lewarowane nazywane często pochodnymi. Zarówno wśród inwestorów jak i biznesmenów istnieje duża pokusa do korzystania z tego rodzaju rozwiązań. Pamiętać należy, że korzystanie z innych źródeł finansowych niż własne, może oczywiście przyśpieszyć ostateczny sukces zarówno w biznesie jak i inwestowaniu. Wiąże się to jednak z podwyższonym ryzykiem prowadzenia działalności, które zwiększa prawdopodobieństwo szybkiego bankructwa w przypadku niepowodzenia.
Warren Buffett, najbogatszy inwestor na świecie mawia, że Sukces w inwestowaniu nie polega na podejmowaniu dziesiątek udanych decyzji inwestycyjnych dziennie, tylko na jednej dobrej decyzji w roku3. Te słowa, w doskonały sposób pokazują jak duże znaczenie w procesie alokacji aktywów finansowych ma plan działania. W poważnym inwestowaniu, podobnie jak w biznesie nie ma miejsca na chaos i nieprzemyślane decyzje. Wszystkie zrealizowane postanowienia powinny mieć ze sobą związek i tworzyć jedną, spójną całość. Tego rodzaju plan działania w warunkach biznesowych jest określany mianem biznesplanu. Jego odpowiednikiem w dziedzinie inwestowania jest strategia inwestycyjna. Ich opracowanie i wdrożenie zwiększa prawdopodobieństwo osiągnięcia sukcesu w obydwu dziedzinach oraz zmniejsza ryzyko działania.
Ostatnim, niezwykle istotnym czynnikiem niezbędnym do osiągnięcia sukcesu w inwestowaniu, podobnie jak to ma miejsce podczas tradycyjnej działalności biznesowej, jest praca. Konsekwentna praca i włożony wysiłek w długim terminie zawsze procentuje. Jedynie ciągła aktywność i trud pozwala wypracować przewagę nad innymi uczestnikami rynku, którzy są naszymi rywalami. Inwestowanie odbywa się na rynku wysoce konkurencyjnym. Brak czasu i chęci do ciągłego działania, właściwie na wstępie przekreśla szanse na osiągnięcie sukcesu. Warto podkreślić, że nawet posiadając wiedzę, kapitał i plan działania, ostateczny sukces inwestycyjny bez wkładu pracy nie jest możliwy.
Podsumowując, pamiętać więc należy, że inwestowanie, podobnie jak działalność biznesowa odbywa się w skrajnie konkurencyjnym środowisku, stanowiącym duże wyzwanie dla uczestniczących w nim podmiotów. W sprawach fundamentalnych, obydwie dziadziny działalności są do siebie bardzo podobne. Determinantami sukcesu, w obydwu przypadkach są odpowiednia kombinacja oraz proporcje czterech głównych czynników. Reprezentują je wiedza, kapitał, odpowiedni plan działania oraz praca. Dopiero ich umiejętne połączenie jest gwarantem sukcesu w dziedzinie inwestowania, podobnie jak to ma miejsce w biznesie.
Źródła
- Bernstein P., Intelektualna historia Wall Street, Warszawa, WIG-Press, 1998
- Begg D., Fischer S., Dornbusch R., Ekonomia: Mikroekonomia, Warszawa, Polskie Wyd. Ekonomiczne, 1997
- Pardoe J., Jak to Robi Warren Buffett, Warszawa, Studio Emka, 2007
Artykuł w Gazecie MSP
Artykuł "Inwestowanie to także biznes", autorstwa Pawła Biedrzyckiego ukazał się w czerwcowym wydaniu Gazety MSP - Małych i Średnich Przedsiębiorstw, w dziale Finanse.