Wskaźniki Analizy Technicznej - Awesome Oscillator

Mało znanym w Polsce wskaźnikiem, który warto mieć do swojej dyspozycji, jest Awesome Oscillator. W języku angielskim jedno ze znaczeń słowa awesome to „robiący wrażenie” – i taki niewątpliwie jest ten wskaźnik. Pomimo swojej niesłychanej prostoty, pozwala on wyłuskać istotne informacji o stanie rynku.

Na końcu artykułu specjalnie dla użytkowników Amibrokera umieszczam kod AFLa na Awesome Oscillator, tym niemniej jednak sam używam Awesome Oscillatora domyślnie umieszczonego w aplikacji X-Trader, toteż właśnie z niej pochodzić będą screenshoty w tej części artykułu.

Tak jak napisałem powyżej, Awesome Oscillator jest bardzo prostym matematycznie wskaźnikiem – jest to histogram, którego wysokość słupków wynika z różnicy wartości średnich kroczących SMA5 oraz SMA34. W tym wypadku jednakże siła tkwi w prostocie, gdyż Awesome Oscillator pozwala na:

a) zdefiniowanie siły rządzącej na rynku w średnim terminie,
b) zajęcie pozycji zgodnej z trendem krótkoterminowym,
c) wykrywanie dywergencji na strukturach elliottowskich.

Z moich obserwacji wynika, że wskaźnik ten najlepiej spisuje się na interwale jednogodzinnym i na takim właśnie interwale zrobione zostały wykresy ilustrujące ten artykuł. Poniżej zajmę się szczegółowym opisem wymienionych powyżej trzech podpunktów.

Ad. a) zdefiniowanie siły rządzącej na rynku w średnim terminie

Najciekawszym chyba i dość zaskakującym aspektem używania Awesome Oscillator, jaki odkryłem, jest określanie przez niego siły rządzącej rynkiem w średnim terminie. Jest to przedstawiane w bardzo intuicyjny sposób – dopóki słupki histogramu rysowane są ponad linią zero, stroną dominującą na rynku w średnim terminie są byki. Gdy słupki histogramu są rysowane poniżej linii zero, oznacza to, iż rynek w średnim terminie wzięły we władanie niedźwiedzie. W związku z tym gracze średnioterminowi mogą zajmować pozycję długą, gdy histogram przecina linię zero od dołu i zaczyna rysować słupki powyżej linii zero; pozycja powinna zostać utrzymana do momentu, kiedy histogram przetnie linię zero od góry i narysowany zostanie pierwszy słupek poniżej linii zero. Sytuacja wygląda odwrotnie w przypadku pozycji krótkich.

Na poniższym wykresie przedstawiłem owe średnioterminowe wskazania Awesome Oscillator w okresie od 12 maja 2008 do 20 sierpnia 2008 poprzez naniesienie odpowiednich barw na wykres kontraktu. Okresy notowań z zielonym tłem to wskazanie przez Awesome Oscillator średnioterminowej dominacji byków (histogram rysowany powyżej linii zero), zaś okresy z pomarańczowym tłem to okresy średnioterminowej dominacji niedźwiedzi (histogram rysowany poniżej linii zero). Takie zastosowanie Awesome Oscillator może pozwolić odfiltrować emocje i umożliwić łatwe zdefiniowanie, jaki trend panuje na rynki przez większość danego okresu.

Ad. b) zajęcie pozycji zgodnej z trendem krótkoterminowym

Tutaj z pomocą na rzecz krótkoterminowej spekulacji przychodzi nam kolor histogramu: dopóki słupki są zielone, to preferujemy pozycję długą, zaś dopóki są czerwone – pozycję krótką. Oczywiście warto połączyć wskazania Awesome Oscillator z innymi technikami analitycznymi, np. świecami, innymi oscylatorami czy poziomami Fibonacciego, by mieć lepsze rozeznanie co do sytuacji na rynku, tym niemniej jednak kolory histogramu upewniają nas, czy jesteśmy po właściwej stronie rynku w krótkim terminie, czy też usiłujemy grać pod prąd. Nie nanosiłem żadnych uwag ani strzałek na wykres, gdyż i bez tego zamysł metody jest dość czytelny.

Ad. c) wykrywanie dywergencji na strukturach eliottowskich

Jest to dość proste zastosowanie - dywergencje pomiędzy szczytami kursu i szczytami oscylatora (lub dołkami kursu i dołkami oscylatora) sugerują zwiększone prawdopodobieństwo zmiany trendu na rynku. Z moich obserwacji wynika, że najistotniejsze i najlepiej sprawdzające się dywergencje na Awesome Oscillator generowane są wówczas, kiedy z analizy sytuacji w świetle teorii Elliotta wynika, iż powinna być właśnie wykańczana jakaś większa struktura falowa, wyraźny ruch o jednoznacznie określonym trendzie. Warto wówczas poszukać dywergencji na wyraźnych, dużych szczytach lub dołkach wskaźnika. Poniższy wykres przedstawia na przykładzie notowań kontraktu sytuacje, w których występowały pozytywne lub negatywne dywergencje przy wykańczaniu większych struktur falowych, zaś wkrótce potem kurs wykonywał średnioterminowy, wynikający z typu dywergencji ruch w kierunku zaznaczonym strzałką.

Dywergencje na AO potwierdzające wykańczanie struktur falowych, styczeń-lipiec 2008

Rzecz jasna nie ma róży bez kolców – w tym wypadku kolcem jest fakt, że niejednokrotnie podczas ruchów horyzontalnych dywergencje na Awesome Oscillator tworzą się na niewielkich szczytach lub dołkach, skutkując jedynie niewielkimi, chwilowymi ruchami lub nie przynosząc zmiany trendu w średnim terminie. Dlatego też chcąc wyłapać istotne średnioterminowe zwroty na rynku, warto zwracać uwagę jedynie na te dywergencje, które występują na dużych szczytach lub dołkach wskaźnika i towarzyszą wykańczaniu większych struktur falowych w świetle teorii Elliotta. Przykładowym filtrem pozwalającym uznać szczyt lub dołek wskaźnika za istotny przy sprawdzaniu dywergencji może być wymóg, aby minimalna wysokość szczytu wskaźnika wynosiła 20, zaś minimalna wysokość dołka wynosiła -20; pozwala to odsiać większość krótkoterminowych wahnięć. Kolejnym aspektem jest fakt, że podobnie jak w przypadku dywergencji na innych wskaźnikach (np. chociażby na MACD), również w tym przypadku wygenerowane mogą zostać fałszywe sygnały – przypadek taki zaznaczyłem na powyższym wykresie niebieską linią przerywaną.

Chociaż już w tej chwili widać, iż omawiany Awesome Oscillator niesie ze sobą mnóstwo użytecznych informacji, to jednak łącząc wszystkie trzy omówione wyżej aspekty i uzupełniając analizę rynku o teorię fal Elliotta można osiągnąć dodatkowe korzyści. Aby uzmysłowić, co dokładnie mam na myśli, przedstawię poniższy przykład, bazujący na wykresach przedstawionych w podpunkcie a) i c).

Wnioskując z analizy fal na FW20, iż przedstawiony na wykresie w podpunkcie c) trójkąt symetryczny jest prawdopodobnie falą 4, oczekujemy fali 5 ustanawiającej nowe minima bessy i kończącej całą 5-falową strukturę spadkową oraz następującej po niej korekty w górę. Jak widać na wykresie z podpunktu c), trójkąt (zgodnie z teorią Elliotta) składa się z pięciu fal i ma postać ABCDE. Fala E kończąca cały trójkąt jest fałszywym wybiciem poza granice trójkąta. Tok rozumowania przedstawia wykres poniżej.

Mając już taki kontekst wynikający z teorii fal Elliotta, możemy przystąpić do wnikliwszej analizy tego, co działo się dalej, wykorzystując Awesome Oscillator. Na początek przedstawiam wykres obejmujący okres od 7 maja 2008 do 26 sierpnia 2008.

Na początek zastrzegam, iż długie czerwone i zielone kreski opisane odpowiednio na wykresie jako „trend spadkowy” lub „trend wzrostowy” nie są w żadnym wypadku liniami trendu, a jedynie mają odzwierciedlać główny kierunek rynku :-)

Na lewym skraju wykresu widzimy niedźwiedzią dywergencję wykańczającą falę E w trójkącie będącym falą 4. Sugeruje to zajęcie krótkiej pozycji, by partycypować w spadkach podczas fali 5. Jak widać przez całą falę 5 (oznaczoną jako długi czerwony trend spadkowy), większość tła notowań jest pomarańczowa – oznacza to, iż w średnim terminie rynkiem władają niedźwiedzie. Jedynie wąskie pionowe obszary w tym czasie są zielone – są to krótkie okresy, w których do głosu dochodzi strona popytowa. Okresy takie z powodzeniem wykorzystać można do powiększenia posiadanej pozycji krótkiej. Rodzi się jednak następujące pytanie: kiedy to zrobić, by nie narazić się na nadmierny stres i próby zbyt wczesnego wyłapywania szczytów tych wzrostowych ruchów korekcyjnych? Odpowiedź można uzyskać korzystając ze zmiany koloru słupków histogramu – rozsądnie byłoby to zrobić w momentach, kiedy rysowany „w byczym okresie” powyżej linii zero histogram zmienia kolor słupków z zielonego na czerwony. Momenty te oznaczyłem czerwonymi strzałkami skierowanymi w dół. Z wykresu widać, że w dwóch momentach notowań z wyraźnymi dywergencjami, moglibyśmy oczekiwać zakończenia całej spadkowej fali 5 (w miejscach oznaczonych czerwonymi kciukami) i zamknąć tam pozycję.

Po zakończeniu fali 5 dywergencją i wykończeniu całej 5-falowej struktury spadkowej spodziewamy się korekty wzrostowej (oznaczonej na zielono jako trend wzrostowy). Zajmujemy pozycję długą, by partycypować w korekcyjnej fali wzrostowej. Jak widać, tym razem w średnim terminie niepodzielnie rządzą byki – cały histogram oprócz jednego słupka został narysowany powyżej linii zero. Tym razem przedstawiam inny sposób dobierania pozycji, który wydaje się być przydatny, gdy mamy do czynienia z wyraźnymi impulsami i czytelną sytuacją falową w kontekście elliottowskim - tak było właśnie w przypadku wzrostów od dołka na 2407 (16 lipca) do szczytu 2783 (31 lipca). Sposób ten polega na powiększaniu pozycji (czy też powtórnym wchodzeniu na rynek) w momencie, kiedy kończą się korekty spadkowe w trendzie wzrostowym – Awesome Oscillator sygnalizuje to w ten sposób, że słupki histogramu z czerwonych robią się na powrót zielone. Miejsca zajmowania pozycji na podstawie tej techniki są wskazane przez pierwsze trzy zielone strzałki; strzałka czwarta to zajęcie pozycji przy użyciu techniki opisanej w poprzednim akapicie przy opisie uczestniczenia w spadkowej fali 5. W okolicach poziomów cenowych oznaczonych zielonym kciukiem możemy zamknąć pozycję bazując na wykończeniu struktury elliottowskiej, czy też „niedźwiedzich” przesłankach płynących z klasycznej analizy technicznej – odbiciu od głównej linii trendu spadkowego (nie zaznaczona na wykresie) lub też uformowaniu podwójnego szczytu (będącego zarazem omawianą w innym artykule na Strefie formacją świecową tweezers top).

Podczas kolejnej fali spadkowej obserwujemy po raz kolejny zastosowanie wszystkich trzech omawianych wcześniej cech Awesome Oscillator – widzimy, że w średnim terminie rządzą niedźwiedzie, co sugeruje obranie pozycji krótkiej, na podstawie koloru słupków histogramu możemy wyznaczyć moment powiększenia pozycji, zaś cała spadkowa struktura elliottowska zostaje wykończona dywergencją wskazującą, kiedy rozsądnie byłoby zamknąć pozycję lub przynajmniej mocno zacieśnić zlecenie stop.

Zdaję sobie oczywiście sprawę, iż chłodną i rzeczową analizę bez wątpienia łatwiej prezentuje się ex post, jednakże nie zmienia to faktu, że Awesome Oscillator jest niesamowicie wszechstronnym mimo swojej matematycznej prostoty narzędziem, a w połączeniu ze znajomością reguł teorii Elliotta może przynieść znaczne korzyści. Jako ciekawostkę podam, iż w niektórych źrodłach w Internecie wskaźnik ten nosi nazwę… Elliott Oscillator. Powyższy przykład chyba dość dobrze ukazuje z jakiego powodu tak jest.
Zgodnie z obietnicą z początku artykułu, zamieszczam poniżej kod AFL wskaźnika Awesome Oscillator dla użytkowników AmiBrokera (dzięki uprzejmości Alteo, który przesłał mi treść kodu).

/* Awesome Oscillator code for Amibroker Written By Gary Thompson 07th April 2005 */ 
SlowMA=MA( Avg ,34); 
FastMA=MA( Avg,5); 
barcolor= IIf((SlowMA - FastMA) = Ref(SlowMA - FastMA, -1),colorGreen,colorRed); 
Graph0=FastMA-SlowMA; 
Graph0Style=2+5; 
Graph0BarColor=barcolor;
/* the following is to put the 5 period signal line on the oscillator if you choose*/ 
/*Graph1=Wilders(SlowMA-FastMA,5); Graph1Style=4+1;*/

Mam nadzieję, iż przedstawiona w niniejszym artykule wiedza okaże się przydatna w przyszłości i pomoże w osiąganiu wymiernych korzyści finansowych – czego wszystkim życzę.

Pozdrawiam serdecznie,
Paweł Wańtowski