Wyższe ceny żywności po El Nino mogą w '24 ograniczyć chęć RPP do cięć stóp - BofA (opinia)
Wyższa dynamika cen żywności w II poł. 2024 r. w związku ze skutkami tegorocznego El Nino może skłonić banki centralne w Polsce i na Węgrzech do większej ostrożności w obniżkach stóp procentowych - oceniają ekonomiści Bank of America (BofA) Global Research.
"Nie spodziewamy się, żeby ponowne zwyżki globalnych cen żywności i ropy stanowiły w krótkim terminie główne ryzyka dla polityki pieniężnej w regionie CEE, przy czym możliwe opóźnione skutki oddziaływania El Nino generalnie wspierają naszą ocenę, że banki centralne powinny pozostać ostrożne w cyklu luzowania" - napisano w raporcie BofA.
"W krótkim terminie wpływ El Nino na ceny żywności w CEE jest ograniczony. W kolejnych miesiącach ryzyko znacznej zwyżki cen żywności powinny także ograniczać wysokie poziomy zapasów zbóż i marż detalistów. W długim terminie mogą natomiast ujawnić się opóźnione efekty El Nino, które mogą stanowić wyzwanie dla domknięcia luki inflacyjnej w Polsce i Węgrzech w drugiej połowie 2024 r." - dodano.
Według analityków BofA skutki El Nino zazwyczaj dotykają państwa Europy Środkowo-Wschodniej w relatywnie mniejszym stopniu niż inne regiony, ale po dłuższym okresie wysokiej inflacji wpływ El Nino może zwiększyć ryzyko uporczywości inflacji w 2024 r.
Eksperci banku inwestycyjnego przeanalizowali miesięczne dynamiki cen żywności w regionie CEE w latach występowania El Nino i w roku po rozpoczęciu zjawiska. Jak wskazano, El Nino zaczyna się w okolicy marca-czerwca (w roku T), osiąga szczyt między grudniem (T), a kwietniem kolejnego roku (T+1) i zanika między majem a czerwcem (T+1).
"Nie widzimy mocnych dowodów na wyższe ceny żywności w CEE, w porównaniu do mediany z próby, w okresie marzec-grudzień (T), aż do maja (T+1) (...) Jednocześnie w okresie czerwiec-grudzień (T+1) dynamika cen żywności w CEE z reguły kształtuje się powyżej trendu z próby - w tym okresie Czechy, a zaraz po nich Węgry, odznaczają się największym odchyleniem. Chętne do cięć stóp procentowych banki centralne mogą zatem być bardziej ostrożne w swoich cyklach luzowania, zwłaszcza w Polsce i na Węgrzech, gdzie inflacja prawdopodobnie utrzyma się znacząco powyżej celów w 2024 r." - dodano.
Eksperci BofA spodziewają się, że do końca 2023 r. RPP obetnie stopy łącznie o 50 pb. do 6,25 proc.
El Nino to cyklicznie występujące zjawisko pogodowe związane z temperaturą powierzchni Oceanu Spokojnego. Powoduje ono, że na Oceanie Spokojnym wzdłuż równika i u wybrzeża Ameryki Południowej tworzy się "plama ciepłych wód", co powoduje ocieplanie powietrza. Początek tego zjawiska naukowcy zaobserwowali już w maju 2023 roku - dwa miesiące wcześniej, niż zwykle. Nawet stosunkowo słabe El Nino stwarza ryzyko powstania globalnie bardziej ekstremalnych warunków pogodowych.
Według najnowszych prognoz US National Oceanic and Atmospheric Administration prawdopodobieństwo, że El Nino utrzyma się do lutego 2024 roku, wynosi ponad 90 proc., lecz trudno przewidzieć, jaką będzie miało moc. (PAP Biznes)
tus/ gor/