Komunikat z 47 posiedzenia Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 19 listopada 2019 r.
W czterdziestym siódmym posiedzeniu Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) udział wzięli:
· Jacek Jastrzębski – Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego,
· Małgorzata Iwanicz-Drozdowska – Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru
Finansowego,
· Rafał Mikusiński – Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowegoi),
· Jan Pawelec – Przedstawiciel ministra właściwego ds. gospodarki,
· Andrzej Kaźmierczak – Członek Zarządu Narodowego Banku Polskiegoii),
· Cezary Kochalski – Przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
· Jan Wojtyła – Przedstawiciel ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego,
· Mirosław Panek – Przedstawiciel Bankowego Funduszu Gwarancyjnego*,
· Marek Niechciał, Przedstawiciel Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów*
1. Komisja jednogłośnie udzieliła zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej:
· Domowi Inwestycyjnemu Nehrebetius SA z siedzibą w Krakowie
na prowadzenie działalności maklerskiej w zakresie przyjmowania i przekazywania zleceń
nabycia lub zbycia instrumentów finansowych.
2. Komisja jednogłośnie zezwoliła na połączenie FCA Bank S.p.A. z siedzibą w Turynie,
Włochy (FCAB) z FCA-Group Bank Polska SA z siedzibą w Warszawie (FCAGBP)
przez przeniesienie całego majątku FCA-Group Bank Polska SA na FCA Bank S.p.A.
W następstwie połączenia FCAB zamierza kontynuować działalność dotychczas
wykonywaną przez FCAGBP w Polsce w formie oddziału instytucji kredytowej pod firmą
FCA Bank Spółka Akcyjna Oddział w Polsce.
W związku z powyższym w wyniku połączenia FCAGBP ma przestać istnieć, a FCAB
ma przejąć wszystkie aktywa i pasywa FCAGBP, które po połączeniu będą tworzyć aktywa
i pasywa polskiego oddziału instytucji kredytowej.
3. Komisja jednogłośnie nałożyła na Dom Maklerski Banku Ochrony Środowiska SA (dalej
zwany „Domem Maklerskim”) karę pieniężną za naruszenie między innymi przepisów
ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (dalej „ustawa”, „ustawa o obrocie”)1).
- Kara pieniężna w wysokości 100 tysięcy złotych nałożona została za naruszenie przez
Dom Maklerski art. 79 ust. 6a ustawy o obrocie poprzez niedostateczną realizację
obowiązku nadzoru nad czynnościami wykonywanymi przez agenta firmy
inwestycyjnej tj. Bank Ochrony Środowiska S.A. (dalej zwany „Agentem”,
„Bankiem”), w związku z realizacją zawartej między Domem Maklerskim a Agentem
umowy o pełnienie funkcji agenta firmy inwestycyjnej (dalej „Umowa).
Komisja ustaliła, że nadzór nad czynnościami powierzonymi Agentowi na podstawie
Umowy był sprawowany w sposób niedostateczny. Został on w zdecydowanej mierze
sprowadzony do bieżącej współpracy w toku wykonywania czynności operacyjnych
między pracownikami jednego z wydziałów Domu Maklerskiego a pracownikami Banku.
W trakcie wykonywania tych czynności Dom Maklerski dokonywał przede wszystkim
weryfikacji kompletności i poprawności dokumentacji przekazywanej przez Agenta. Poza
wskazaną współpracą Dom Maklerski w niewielkim stopniu korzystał z możliwości
sprawowania nadzoru w zakresie faktycznej organizacji i przebiegu procesu przyjmowania
przez Agenta zapisów na certyfikaty inwestycyjne funduszy. W okresie objętym
postępowaniem, Dom Maklerski nie przeprowadził żadnej kontroli działań Agenta
w miejscu ich realizacji, tj. w oddziale Banku, gdzie wykonywano czynności powierzone,
w okresie od maja 2015 r. do maja 2016 r.
Zdaniem Komisji należy wyraźnie rozróżnić współpracę operacyjną między pracownikami
Domu Maklerskiego a pracownikami Banku pełniącego rolę agenta od nadzoru. Nadzór nad
agentem wymaga bowiem doboru środków zapewniających rzeczywistą, skuteczną
i całościową weryfikację powierzonych czynności, z punktu widzenia zgodności
z regulacjami wewnętrznymi, umową agencyjną, jak i zgodnie z obowiązującymi
przepisami prawa.
Norma zawarta w art. 79 ust. 6a ustawy o obrocie nakłada na firmę inwestycyjną obowiązek
sprawowania nadzoru nad czynnościami powierzonymi agentowi firmy inwestycyjnej.
Warto mieć na uwadze, że firma inwestycyjna jest licencjonowanym podmiotem
regulowanym i instytucją zaufania publicznego, która swoją działalność powinna
prowadzić z najwyższą starannością. Powierzenie agentowi stałego lub okresowego
wykonywania w imieniu i na rachunek firmy inwestycyjnej czynności pośrednictwa
w zakresie działalności prowadzonej przez tę firmę, w żaden sposób nie może wpływać na
prawidłowość i zgodność realizacji tych czynność z przepisami prawa.
Prowadzenie przez firmę inwestycyjną działalności przy udziale agenta firmy inwestycyjnej
jest dobrowolne, ale wiąże się z obowiązkiem wypełnienia dodatkowych zadań, w tym
w zakresie nadzoru nad agentem. Zawarty w art. 79 ust. 6a ustawy obowiązek weryfikacji
wykonywanych przez agenta firmy inwestycyjnej czynności, ma służyć zapewnieniu,
że czynności te będą wykonywane według standardów właściwych dla firmy inwestycyjnej,
z poszanowaniem obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa. W tym zakresie firma
inwestycyjna powinna wdrożyć określone mechanizmy nadzorcze tak, aby ograniczyć
ryzyko wystąpienia nieprawidłowości w działalności powierzonej agentowi. Dobór
środków nadzorczych został pozostawiony w gestii firmy inwestycyjnej, która zobowiązana
jest do wdrożenia środków adekwatnych do zakresu powierzonych agentowi czynności, jak
i mając na uwadze komu powierza wykonanie tych czynności.
Ustawodawca nie wyłączył spod nadzoru sprawowanego na podstawie wskazanego
artykułu żadnej kategorii podmiotów, w tym podmiotów należących do tej samej grupy
kapitałowej co firma inwestycyjna, czy też podmiotów działających profesjonalnie na rynku
finansowym. Oznacza to, że kwalifikacja agenta jako profesjonalisty nie uprawnia firmy
inwestycyjnej do rezygnacji ze sprawowania nadzoru nad agentem.
Komisja informuje, że maksymalny wymiar kary w niniejszej sprawie wynosi
11.753.300 zł.
4. Komisja jednogłośnie uchyliła zaskarżoną decyzję z dnia 25 czerwca 2019 r. 2) oraz nałożyła na Altus Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (dalej: „Altus TFI SA”) m.in.:
I. Karę pieniężną w wysokości 570 tysięcy złotych w związku z wyceną akcji spółki
akcyjnej wprowadzonych do obrotu na NewConnect w okresie od dnia
28 grudnia 2017 r. do dnia 20 kwietnia 2018 r.
II. Karę pieniężną w wysokości 570 tysięcy złotych w związku z wyceną akcji spółki
akcyjnej wprowadzonych do obrotu na NewConnect w okresie od dnia
21 kwietnia 2018 r. do dnia 21 września 2018 r.
Wskazane kary nałożone zostały w związku z naruszeniem przez Altus FIO Parasolowy
§ 23 ust. 2 w zw. z § 24 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r.
w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych.
W toku ponownego rozpatrywania sprawy Komisja uznała, że zarzuty przedstawione przez
Altus TFI SA we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy są niezasadne oraz potwierdziła
okoliczności naruszeń przepisów prawa stwierdzone w zaskarżonej decyzji. W związku
z nowymi okolicznościami mającymi wpływ na wymiar kary, tj.: pogorszeniem się sytuacji
finansowej Altus TFI SA Komisja uchyliła decyzję KNF z dnia 25 czerwca 2019 r.
i nałożyła karę w niższej wysokości.
5. Komisja jednogłośnie przekazuje do publicznej wiadomości informację, że w dniu
24 września 2019 r. decyzją ostateczną jednogłośnie nałożyła na Nextfield Investments
Limited z siedzibą w Nikozji dwie kary pieniężne za naruszenia ustawy
o ofercie publicznej w okresie w okresie 2014-2017:
I. karę w wysokości 960 000 zł wobec stwierdzenia czternastokrotnego naruszenia
przepisów ustawy o ofercie publicznej w brzmieniu sprzed 4 czerwca 2016 r.
II. karę w wysokości 300 000 zł wobec stwierdzenia czterokrotnego naruszenia przepisów
ustawy o ofercie publicznej w brzmieniu obowiązującym po ww. dacie.
W obu przypadkach naruszenia dotyczyły ujawniania stanu posiadania akcji spółki
publicznej Fachowcy.pl Ventures SA w restrukturyzacji. Spółka naruszyła przepisy poprzez
brak zawiadomień i niedopełnienie wymagań co do treści zawiadomień tj. art. 69 ustawy
o ofercie publicznej.
Nextfield Investments Limited nie zawiadamiała lub nienależycie zawiadamiała
o następujących zmianach udziału w ogólnej liczbie głosów Fachowcy.pl Ventures SA
3,4):
· sześciokrotnie o zmianie udziału ponad 33% ogólnej liczby głosów o co najmniej 1%
ogólnej liczby głosów (zmiany stanu posiadania z dni 17 grudnia 2014 r., 14 stycznia
2015 r., 25 lutego 2015 r., 26 lutego 2015 r., 27 kwietnia 2015 r. i 7 maja 2015 r.),
· siedmiokrotnie o zmniejszeniu udziału poniżej 20%, 15%, 10% i 5% ogólnej liczby głosów
(zmiany stanu posiadania z dni 8 maja 2015 r., 13 sierpnia 2015 r., 10 września 2015 r.,
10 listopada 2015 r., 18 kwietnia 2016 r., 15 lipca 2016 r. i 20 czerwca 2017 r.),
· trzykrotnie o przekroczeniu 5% i 20% ogólnej liczby głosów (zmiany stanu posiadania z dni 20 czerwca 2015 r., 16 listopada 2015 r. i 29 czerwca 2016 r.),
· jednokrotnie o zmniejszeniu w dniu 12 kwietnia 2016 r. 20% ogólnej liczby głosów oraz
dokonaniem tego zawiadomienia z naruszeniem warunków określonych w art. 69 ust. 4 pkt
1 ustawy o ofercie,
· jednokrotnie naruszyła art. 69 ust. 4 pkt 2 i 3 w związku z dokonaniem zawiadomienia
z naruszeniem warunków określonych w tych przepisach (zmiana stanu posiadania z dnia
30 grudnia 2016 r.).
Zmiany stanu posiadania powodowały powstanie obowiązków notyfikacyjnych w stosunku
do KNF i Fachowcy.pl Ventures SA, których Nextfield Investments Limited nie wykonała
lub wykonała z naruszeniem wymogów co do treści lub z opóźnieniem. W efekcie
uczestnicy rynku kapitałowego pozostawali w błędzie co do rzeczywistego stanu posiadania
znaczącego akcjonariusza, który z poziomu bliskiego połowie ogólnej liczby głosów
(48,24%) zszedł do poziomu poniżej 5% ogólnej liczby głosów, przekroczył poziom 20%
ogólnej liczby głosów, by następnie zejść poniżej i ponownie przekroczyć 20% ogólnej
liczby głosów i zejść poniżej. Niezależnie od przyczyny zmiany udziału (w tym nabycie lub
zbycie papierów wartościowych, objęcie akcji nowej emisji) Nextfield Investments Limited
była zobowiązana zawiadomić właściwe podmioty niezwłocznie, nie później niż w terminie
4 dni roboczych liczonych od dnia, w którym dowiedziała się o zmianie udziału w ogólnej
liczbie głosów lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.
Niedopełnienie obowiązków przez Nextfield Investments Limited doprowadziło
do zachwiania zasady, na której oparty jest obrót papierami wartościowymi, tj. zasady
transparentności rynku, mającej na celu zapewnienie równego dostępu do informacji
dotyczących akcjonariuszy spółek i ich aktywności. Zawiadomienie spółki publicznej przez
akcjonariuszy o zmianach stanu posiadania pozwala na niezwłoczne publikowanie takich
informacji drogą raportów bieżących, które stanowią dla uczestników rynku kapitałowego
podstawowe źródło informacji o emitencie. Natomiast zawiadamianie KNF, jest kluczowe
dla realizacji celów nadzorczych.
KNF podkreśla, że informacje przekazywane w okresie naruszeń o tzw. transakcjach
managementu, a następnie zawiadomienia o transakcjach osób zarządzających
nie zawierały właściwego poziomu przejrzystości w zakresie informacji dotyczących
struktury akcjonariatu (art. 160 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi lub art. 19
ust. 1 rozporządzenia MAR). Inwestorzy nie byli jednak pozbawieni jakiejkolwiek wiedzy
na temat zmian w zakresie udziału Strony w ogólnej liczbie głosów w Fachowcy.pl
Ventures S.A. Emitent w raportach okresowych publikowanych między 1 sierpnia 2013 r.
a 31 grudnia 2017 r. zawarł informacje o stanie posiadania Nextfield Investments Limited.
Ponadto w tym okresie Emitent publikował raporty bieżące zawierające wykaz
akcjonariuszy posiadających co najmniej 5% głosów na walnym zgromadzeniu. Wśród tych
akcjonariuszy był również Nextfield Investments Limited.
Przed wejściem w życie nowelizacji ustawy o ofercie publicznej Komisja mogła nałożyć
karę maksymalną w wysokości do 1 000 000 zł. Po zmianie ustawy w przypadku
podmiotów innych niż osoby fizyczne Komisja może nałożyć karę pieniężną w wysokości
do 5 000 000 zł albo do kwoty stanowiącej równowartość 5% całkowitego rocznego
przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy,
jeżeli przekracza ona 5 000 000 zł.
KNF wskazuje, że decyzja z 24 września 2019 r. uzyskała walor ostateczności z uwagi na
niezłożenie przez Nextfield w 14-dniowym terminie liczonym od dnia doręczenia decyzji
Stronie zakreślonym przez ustawodawcę w art. 129 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r.
Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096, z późn. zm.) wniosku
o ponowne rozpatrzenie sprawy. Decyzja z 24 września 2019 r. została doręczona Nextfield
10 października 2019 r., a więc termin na złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy
upłynął 25 października 2019 r. Ostateczność decyzji administracyjnej wydanej
w I instancji oznacza, zgodnie z art. 16 § 1 k.p.a., że od tej decyzji nie służy wniosek
o ponowne rozpatrzenie sprawy.
6. Komisja jednogłośnie wydała ostateczną decyzję uchylającą w całości decyzję KNF
z dnia 27 marca 2018 r.5)
. w przedmiocie nałożenia na PZU SA (dalej: „PZU”) kary
pieniężnej w wysokości 1,7 miliona złotych, w związku z naruszeniem przez PZU art.
14 ust. 1-3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu
Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w związku
ze stwierdzeniem przypadków opóźnień w przyznaniu i wypłacie odszkodowania lub
niedopełnieniu obowiązku informacyjnego oraz nakładającą kary pieniężne w wysokości
150 tysięcy złotych oraz w wysokości 1,549 miliona złotych.
PZU dopuściła się nieterminowej likwidacji szkód oraz dopuściła się braku terminowego
wykonania obowiązku informacyjnego – poinformowania o tym, że odszkodowanie nie
przysługuje lub przysługuje w innej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu
w odniesieniu do 83 roszczeń zgłoszonych przez 47 poszkodowanych. W wyniku
ponownego rozpoznania sprawy, Komisja uznała za zasadne uchylenie zaskarżonej decyzji
i nałożenie dwóch kar pieniężnych w łącznej wysokości niższej niż kara pieniężna
nałożona na podstawie zaskarżonej decyzji. Nałożenie dwóch odrębnych kar pieniężnych
na PZU wynika z pogrupowania przypadków nieterminowej likwidacji szkód na dwie
sprawy administracyjne ze względu na zmiany stanu prawnego i brzmienie przepisów
przejściowych, natomiast obniżenie wymiarów kar pieniężnych wynika z uwzględnienia
na korzyść PZU zmiany w długości okresu naruszenia. Powyższe jednakże nie zmienia
oceny Komisji co do wagi stwierdzonych naruszeń i konieczności zastosowania środka
sankcyjnego.
7. Komisja jednogłośnie udzieliła zezwolenia na przywrócenie akcjom formy dokumentu
(zniesienie dematerializacji akcji) spółkom:
· Vicis New Investments SA z siedzibą w Warszawie (z dniem 6 grudnia 2019 r.),
· Pfleiderer Group SA z siedzibą we Wrocławiu (z dniem 26 listopada 2019 r.).
8. Komisja jednogłośnie nałożyła na 2 biura usług płatniczych kary pieniężne (po 1,1 tysiąca
złotych) w związku z naruszeniem przez te biura przepisów ustawy o usługach płatniczych.
Naruszenia polegały na nieprzekazaniu KNF w terminie informacji o łącznej wartości
i liczbie transakcji płatniczych wykonanych w 2016 r.
9. Komisja zapoznała się:
· z informacją dotyczącą podmiotów wpisanych na listę ostrzeżeń publicznych
Komisji Nadzoru Finansowego w okresie od 5.11.2019 r. do 18.11.2019 r.
10. Kolejne posiedzenia Komisji zaplanowane są na:
· 3 grudnia 2019 r.,
· 17 grudnia 2019 r.,
· 9 stycznia 2020 r.
* Członkowie Komisji uczestniczący w posiedzeniach wyłącznie z głosem doradczym,
nie biorący udziału w głosowaniach.
i) R. Mikusiński nie brał udziału w omawianiu i głosowaniu spraw opisanych w pkt. 1, 2, 3, 5, 6 i 7 komunikatu.
ii) A. Kaźmierczak nie brał udziału w omawianiu i głosowaniu spraw opisanych w pkt. 3 i 5 komunikatu.
1) Komisja w obecnym stanie prawnym nie ma podstaw prawnych do przekazania do publicznej wiadomości
informacji w zakresie naruszeń przepisów innych niż przepisy ustaw i rozporządzeń unijnych, z uwagi na
brzmienie art. 25 ust. 1 pkt 2 w zw. z pkt 2 ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym.
2) Pkt 9 posiedzenia Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 25 czerwca 2019 r.
3) Przepisy nie wskazują terminu, po upływie którego informacje powinny być usunięte ze strony internetowej KNF
(dotyczy naruszeń mających miejsce między 17 grudnia 2014 r. a 18 kwietnia 2016 r.).
4) Informacje o treści rozstrzygnięcia, rodzaju i charakterze naruszenia oraz firmie podmiotu, na który została
nałożona sankcja są dostępne na stronie internetowej KNF przez 5 lat, licząc od dnia ich udostępnienia (dotyczy
naruszeń mających miejsce między 29 czerwca 2016 r. a 20 czerwca 2017 r.).
5) Pkt 10 komunikatu z 385. posiedzenia Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 27 marca 2018 r.
kom mra
