KORONAWIRUS: Przegląd najważniejszych informacji z Polski i świata w 4. tygodniu 2022 roku (24 -30 stycznia 2022 r.)

Poniżej przedstawiamy przegląd najważniejszych informacji i opinii z Polski i świata, związanych z pandemią koronawirusa i jej wpływem na gospodarkę w 4. tygodniu 2022 roku, od 24 do 30 stycznia (do 24.00).

#COVID-19 - STATYSTYKA

• Ostatnie dni przyniosły wyhamowanie trend wzrostowego fali zakażeń związanych z wariantem Omikron koronawirusa. To przede wszystkim efekt wyraźnego spadku liczby nowych infekcji w Ameryce Północnej, przy utrzymującym się trendzie wzrostowym w Europie, Azji i Ameryce Południowej. Wyraźnie natomiast zwiększyła się liczba zgonów z powodu Covid-19 na świecie. Duży wzrost zanotowała Ameryka Północna, gdzie w zeszłym tygodniu na Covid-19 umierało najwięcej osób na świecie. Najszybciej statystyka zgonów pogarsza się w Ameryce Południowej;

• Liczba wykrywanych infekcji koronawirusem w Europie utrzymuje się w trendzie wzrostowym, ustanawiając kolejne rekordy pandemii. Choć w ostatnich dniach poprawiła się sytuacja pandemiczna w niektórych dużych państwach (Hiszpania, Włochy, Wielka Brytania), to równolegle pogarsza się w innych. Kolejne rekordy pandemii padły w ostatnim tygodniu we Francji i Niemczech, a do grona państw, w których szybko rozprzestrzenia się Omikron, dołączyła Rosja. Również w Polsce i innych państwach regionu zakażenia szybko rosną, ustanawiając kolejne rekordy pandemii;

• Statystyka zgonów na Covid-19 w Europie ustabilizowała się w ostatnich tygodniach w okolicach 3 tys. przypadków. Jednym z państw, gdzie liczba zgonów utrzymuje się w trendzie wzrostowym, są Włochy. Ponad 350 przypadków to najwyższy poziom od kwietnia zeszłego roku. Pod względem liczby zgonów Włochy wyprzedza w Europie jedynie Rosja. Poziom 100 zgonów dziennie przekroczyła Grecja, gdzie obecnie na Covid-19 umiera najwięcej osób od początku pandemii. To jedyne państwo Europy Zachodniej, gdzie liczba zgonów w odniesieniu do liczby mieszkańców jest porównywalna do statystyk krajów z Europy Wschodniej;

• Spadek liczby zakażeń w Ameryce Północnej związany jest przede wszystkim z poprawą sytuacji w USA. W ciągu dwóch tygodni liczba wykrywanych przypadków w Stanach Zjednoczonych spadła o 30 proc., co zatrzymało wzrost liczby pacjentów w szpitalach. Przed tygodniem w szpitalach przebywało 152 tys. pacjentów z Covid-19, najwięcej od początku pandemii. Jednocześnie w USA znacznie wzrosła liczba zgonów z powodu Covid-19. Po raz ostatni powyżej 2 tys. osób dziennie umierało w USA w lutym zeszłego roku;

• Na razie nic nie wskazuje natomiast na wygasanie tej fali zakażeń w Azji, gdzie Omikron opanowuje kolejne kraje. W zeszłym tygodniu liczba zakażeń gwałtownie wzrosła w Iranie, a wiele państw (np. Turcja, Japonia, Korea Południowa) notuje kolejne rekordy pandemii. Fala wzrostowa zatrzymała się w Indiach, ale na razie trudno jest przesądzać czy oznacza to trwały spadek liczby zakażeń;

• Kolejne rekordy zakażeń notuje Ameryka Południowa, choć niektóre państwa kontynentu, gdzie fala infekcji zaczęła się najwcześniej (np. Argentyna), szczyt obecnej fali mają już za sobą. Niemal 200 tys. zakażeń dziennie wykrywa Brazylia. Fala infekcji pociągneła za sobą wyraźny wzrost liczby zgonów - w ciągu trzech tygodni liczba zgonów na Covid-19 zwiększyła się z ok. 70 do ponad 500 przypadków.

• Poniżej statystyka zakażeń w wybranych państwach świata. Dane za www.ourworldindata.org z 29 stycznia 2022 roku.

Źródło: ourworldindata.org, dane z 29.01.2022 r.;

*różnica między bieżącą wartością 7-dniowej średniej nowych zakażeń i wartością średniej na szczycie epidemii w danym regionie lub kraju;

** 7-dniowa średnia zakażeń/zgonów na 1 mln mieszkańców;

*** odsetek w pełni zaszczepionych mieszkańców, w nawiasie odsetek mieszkańców po dawce przypominającej.

#FIRMY I BRANŻE

• Pfizer ogłosił, że rozpoczęto badania kliniczne nad zmienioną formułą szczepionki chroniącej przed wariantem koronawirusa Omikron - informuje serwis informacyjny Axios. Badania wykazały, że dawki przypominające szczepionki Pfizer-BioNTech skutecznie neutralizują Omikron. Przyjęcie tylko dwóch podstawowych dawek jest o wiele mniej efektywne. "Chociaż obecne badania i rzeczywiste dane pokazują, że dawki przypominające nadal zapewniają wysoki poziom ochrony przed ciężkim zachorowaniem i hospitalizacją z powodu Omikrona, zdajemy sobie sprawę, że należy być przygotowanym na wypadek, gdy ta ochrona z czasem osłabnie i ewentualnie pomóc w rozwiązaniu problemu Omikrona i nowych wariantów w przyszłości" - skomentowała Kathrin Jansen, kierownik działu badań i rozwoju szczepionek w firmie Pfizer. W badaniach klinicznych weźmie udział do 1.420 osób od 18 do 55 lat podzielonych na trzy grupy;

• W środę amerykański koncern farmaceutyczny Moderna ogłosił, że rozpoczął badania kliniczne nad dawką przypominającą szczepionki przeciwko Covid-19, zaprojektowaną specjalnie przeciwko wariantowi Omikron. Badania te obejmą łącznie 600 osób dorosłych, z których połowa otrzymała już dwie dawki szczepionki Moderna co najmniej sześć miesięcy temu, a druga połowa otrzymała trzy dawki. Według koncernu specjalna szczepionka przeciwko Omikronowi będzie zatem docelowo stosowana zarówno jako trzecia, jak i czwarta dawka;

• Produkowany przez Merck molnupiravir wykazał aktywność przeciwko Omikronowi w 6 badaniach laboratoryjnych – podała w piątek spółka. Niezależne testy leku przeprowadzono w USA i 5 państwach europejskich. Szef Merck Research Laboratories Dean Li powiedział, że wyniki badań potwierdzają, że molnupiarvir może być istotną terapią dla niektórych pacjentów. Lek został dopuszczony w Wlk. Brytanii oraz USA do stosowania u pacjentów zagrożonych ciężkim przebiegiem infekcji Covid-19 (Bloomberg);

• Toyota zamierza wyprodukować w 2022 r. 11 mln samochodów. Spółka zastrzegła, że osiągnięcie tego celu będzie zależała od stabilności dostępu do mikroprocesorów;

• Z prognozy Hyundaia wynika, że koreański producent oczekuje odbicia w produkcji samochodów w I połowie roku wraz z polepszaniem się sytuacji na rynku mikroprocesorów. Wiceprezes Hyundaia Seo Gang Hyun powiedział, że niedobory mikroprocesorów będą się utrzymywać w I kw. 2022 r. przedłużane przez pandemię koronawirusa w Azji Południowo-wschodniej. Problemy z dostępem do mikroprocesorów spowodowały, że produkcja samochodów spółki spadła poniżej 4 mln sztuk w 2021 r. Wraz z koncernem Kia Hyundai oczekują wzrostu sprzedaży samochodów w 2022 r. o 12,1 proc. W 2021 r. obydwa koncerny sprzedały o 4 proc. mniej od celu zakładanego na poziomie 6,92 mln samochodów;

• W czwartek brytyjskie Stowarzyszenie Producentów i Sprzedawców Samochodów (SMMT) podało, że produkcja pojazdów w tym kraju w 2021 r. spadła o 6,7 proc. do 859.575 pojazdów, najniższego poziomu od 1956 r. Prezes SMMT Mike Hawes powiedział, że w ostatnim kwartale roku branża szczególnie mocno odczuwała problemy z dostawami mikroprocesorów, które powinny jednak złagodnieć w 2022 r. Branża motoryzacyjna w Wlk. Brytanii spodziewa się, że produkcja samochodów wzrośnie o 19,7 proc. i przekroczy 1 mln samochodów (Reuters);

• Wizzair ostrzegł w środę, że strata poniesiona w IV kw. prawdopodobnie przekroczy stratę z III kw. w wysokości 213,6 mln euro. Węgierskie linie podały, że pojawienie się Omikrona uderzyło w wyniki sprzedażowe, a niepewność związana z sytuacją pandemiczną będzie odczuwalna w styczniu, lutym oraz części marca. Prezes spółki Jozsef Varadi powiedział, że linie zaobserwowały skok popytu na bilety lotnicze po tym jak w poniedziałek Wlk. Brytania zapowiedziała złagodzenie restrykcji. Wizzair spodziewa się odbicia w dalszej części roku, które pozwoli uzyskać w sierpniu i wrześniu aktywność o 50 proc. wyższą niż w lecie 2019 r.;

• Z kolei prezes linii EasyJet Johan Lundgren powiedział w poniedziałek, że jego spółka spodziewa się silnego odbicia w sezonie letnim (Reuters, Bloomberg);

• Southwest poinformowało, że spodziewa się poniesienia w I kw. 2022 roku straty, a w następnych powrotu do rentowności. Linie obniżyły swoją aktywność w I kw. do 9 proc. z okresu sprzed pandemii. Bob Jordan, który od 1 lutego zostanie prezesem Southwest powiedział, że Omikron opóźnił oczekiwaną w 2022 r. poprawę popytu. Dodał jednak, że obecnie spółka oczekuje polepszania się sytuacji i pozostaje optymistyczna ze względu trendy w rezerwacjach (Bloomberg);

• Royal Mail podało, że liczba przesyłanych paczek pozostała w okresie świątecznym na poziomach o 1/3 wyższych niż przed pandemią. Royal Mail po wybuchu pandemii odnotowało znaczący wzrost popytu na przesyłanie paczek. „Oczekiwaliśmy pewnego spadku w liczbie przesyłanych paczek, szczególnie, że inaczej niż rok temu, większość sklepów w okresie świątecznym była otwarta. Jednakże trend w kierunku przesyłania większej liczby paczek utrzymuje się” – powiedział prezes Keith Williams. Royal Mail poinformowało, że w pierwszej połowie stycznia z powodu kwarantanny lub zwolnień lekarskich z pracy wyłączonych było 15 tys. osób. Liczba dwukrotnie przewyższała normalne poziomy, jak jednak zaznaczono sytuacja uległa poprawie (Bloomberg);

• Citigroup oferuje swoim pracownikom w Hong Kongu od 1 stycznie do 30 czerwca zwrot kosztów za pobyt w hotelu na kwarantannie. Pracownicy mogą otrzymać do 5 tys. USD. Szefowa Citigroup w Hong Kongu i Makau Angel Ng poinformowała, że dodatek został wprowadzony, ponieważ niektórzy pracownicy mający rodziny za granicą nie widzieli ich od ponad 2 lat (Bloomberg).

#OPINIE I ANALIZY

• Nowy projekt dotyczący weryfikacji zdrowotnej pracowników pod kątem zakażenia SARS-CoV-2 będzie prawdopodobnie projektem poselskim. Sejm zajmie się nim prawdopodobnie w czwartek - przekazał w Sejmie wiceminister Waldemar Kraska. W nowych rozwiązaniach, chodzi o zastąpienie zapisu, mówiącego o okazywaniu pracodawcy certyfikatu covidowego, testem. Test nie będzie obowiązkowy, ale pracownik będzie mógł go wykonać raz w tygodniu. Jego wynik będzie ważny 7 dni. Natomiast, jeśli jakiś pracownik nie wykona testu, a w pracy osoba mająca negatywny wynik badania zarazi się, to będzie on musiał na wniosek zakażonego zapłacić odszkodowanie;

• Pracujemy nad dalszym skróceniem kwarantanny – poinformował w piątek wiceminister zdrowia Waldemar Kraska. Od wtorku obowiązują przepisy skracające do siedmiu dni (z 10 dni) czas odbywania kwarantanny dla osób narażonych na zakażenie wirusem SARS-CoV-2;

• Nowy podwariant Omikrona określony symbolem BA.2 wydaje się mieć znacznie wyższą zdolność rozprzestrzeniania się niż dominujący obecnie BA.1 - poinformowała w piątek Brytyjska Agencja Bezpieczeństwa Zdrowotnego (UKHSA). UKHSA wyjaśniła, że wyższe tempo wzrostu BA.2 wobec BA.1 zaobserwowano we wszystkich regionach Anglii, gdzie było wystarczająco dużo przypadków, by można było to porównać, a "widoczna przewaga wzrostu jest obecnie znaczna". Agencja dodała, że nie ma danych na temat ciężkości choroby w przypadku zakażenia BA.2 w porównaniu do BA.1, ale powtórzyła, że według wstępnej oceny, nie znaleziono różnicy między dwoma podtypami Omikrona, jeśli chodzi o skuteczność szczepionki w zapobieganiu objawowej postaci choroby. Szybkie rozprzestrzenianie się BA.1 spowodowało, że w Wielkiej Brytanii wariant koronawirusa Omikron wyparł dominujący wcześniej wariant Delta, a na przełomie grudnia i stycznia zanotowano rekordowe poziomy zakażeń. Jednak poziom hospitalizacji nie wzrósł w tak dużym stopniu, co jest skutkiem szczepień, wcześniej przebytych infekcji, jak również tego, że Omikron ma zazwyczaj łagodniejszy przebieg;

• Panel ekspertów medycznych izraelskiego ministerstwa zdrowia zarekomendował we wtorek rządowi powszechne podawanie czwartej dawki szczepionki przeciwko koronawirusowi - poinformował resort. Preparat mogłyby przyjmować wszystkie osoby dorosłe, pod warunkiem, że minęło co najmniej pięć miesięcy od ich trzeciego zaszczepienia lub ozdrowienia. Komitet doradczy resortu zdrowia stwierdził, że według badań czwarta dawka zapewnia trzy do pięciu razy większy poziom ochrony przed poważnymi objawami Covid-19 i podwaja ochronę przed infekcją w porównaniu z trzema dawkami. Rząd Izraela już teraz oferuje drugą dawkę przypominającą wszystkim mieszkańcom kraju w wieku powyżej 60 lat i osobom z grup wysokiego ryzyka. Czwartą dawkę otrzymało ponad 600 tys. osób, a trzecią zaszczepiona jest prawie połowa populacji;

• Minister zdrowia Karl Lauterbach wyraził ostrożny optymizm w sprawie sytuacji pandemicznej w Niemczech. "Mamy obecnie falę omikronową pod kontrolą" - powiedział w piątek w Berlinie na wspólnej konferencji prasowej z prezesem Instytutu im. Roberta Kocha (RKI) Wielerem, który apelował o ostrożność. "Liczba przypadków nadal rośnie masowo, ale w rzeczywistości nie rosną one tak gwałtownie, jak mogłyby w przypadku Omikrona" - wyjaśnił szef RKI. Wynika to również z faktu, że "zdecydowana większość ludzi odpowiedzialnie" przestrzega zasad obowiązujących w pandemii;

• Goldman Sachs oczekuje, że Rezerwa Federalna USA podniesie stopy procentowe w 2022 r. 5-krotnie, z pierwszą podwyżką w marcu. Wcześniej ekonomiści banku spodziewali się 4 podwyżek. David Mericle oraz Jan Hatzius uważają, że cykl podwyżek w tym roku powinien pozostawić stopy procentowe na poziomie 1,25-1,50 proc. Zdaniem analityków Fed będzie kontynuować podnoszenie stóp także w 2023 r., do poziomu 2,50-2,75 proc. w 2024 r.

• Wzrost aktywności w chińskim przemyśle spowolnił w styczniu w związku z nasileniem się pandemii w tym kraju. Wskaźnik PMI dla tego sektora wyniósł 50,1 pkt. wobec 50,3 pkt. w grudniu – podało chińskie Narodowe Biuro Statystyki. Analitycy rynkowi oczekiwali, że wskaźnik spadnie do 50,0 pkt. (Reuters);

• W 2021 roku PKB Francji wzrósł o 7 proc. - poinformował w piątek narodowy urząd statystyczny Insee w swoich pierwszych szacunkach. To najwyższy wzrost gospodarczy od 52 lat. W 2020 roku PKB Francji zmniejszył się o 8 proc. głównie z powodu pandemii Covid-19. Minister gospodarki i finansów Bruno Le Maire określił ubiegłoroczny wynik jako „spektakularne odbicie”, które potwierdza wyjście z kryzysu ekonomicznego. Insee wskazuje na poprawę wielu innych wskaźników, m.in. poziomu zatrudnienia - liczba osób rejestrujących się w urzędach pracy jako bezrobotni spadła w 2021 roku o prawie pół miliona. Ekonomiści zauważają jednak wzrost zadłużenia państwa; deficyt budżetowy wynosi około 7 proc., a dług publiczny 113 proc. PKB. Kolejne źródło niepokoju stanowi inflacja;

• Rzecznik praw obywatelskich Unii Europejskiej skrytykowała w piątek Komisję Europejską za nieujawnienie wiadomości tekstowych, które szefowa KE Ursula von der Leyen wymieniła z szefem Pfizer Albertem Bourlą przed zawarciem umowy dotyczącej szczepionek przeciwko Covid-19. W kwietniu w jednym z wywiadów von der Leyen ujawniła, że przez miesiąc wymieniała wiadomości z Bourlą, kiedy negocjowany był kontrakt na szczepionki. O ujawnienie wiadomości tekstowych wystąpił jeden z dziennikarzy. KE w odpowiedzi stwierdziła, że nie są przechowywane rejestry takich wiadomości, które były związane z zakupem szczepionek. Sprawą zajęła się jednak rzeczniczka praw obywatelskich UE Emily O'Reilly. W piątek O'Reilly skrytykowała sposób, w jaki Komisja rozpatrzyła wniosek o publiczny dostęp do wiadomości tekstowych wymienianych między jej przewodniczącą a szefem firmy farmaceutycznej. Dochodzenie rzecznik praw obywatelskich UE ujawniło, że Komisja nie zwróciła się wprost do gabinetu przewodniczącej o wyszukanie takich wiadomości tekstowych.

#POLITYKA

• W 64 aptekach można wykonać test antygenowy, kolejne 19 przesłało dokumenty zgłoszeniowe - poinformował w czwartek minister zdrowia Adam Niedzielski. Chętni, którzy chcą wykonać szybki test antygenowy mogą to zrobić bezpłatnie od 27 stycznia w aptece. Jego wyniki farmaceuci wpiszą do systemu EWP, a pacjent będzie mógł go sprawdzić na swoim Internetowym Koncie Pacjenta i w aplikacji mojeIKP. Gdy wynik będzie dodatni, pacjent pozostaje w izolacji i skontaktuje się z nim sanepid;

• 25 stycznia rozpoczęły się zapisy na dawkę przypominającą dla osób zaszczepionych dwoma dawkami, które ukończyły 16. rok życia. W Polsce dawkę przypominającą szczepionki przeciw COVID-19 przyjęło 10 mln osób;

• Od wtorku 25 stycznia obowiązuje rozporządzenie, na mocy którego pacjentów powyżej 60 lat, skierowanych do odbycia izolacji z powodu COVID-19, będzie badać lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. Badanie ma nastąpić w ciągu 48 godzin izolacji. "Ten obowiązek wynika m.in. z tego, że pojawiało się z jednej strony wiele skarg zarówno u Rzecznika Praw Pacjenta jak i w NFZ na to, że jest ograniczona dostępność do możliwości fizykalnego badania, a z drugiej strony mamy przykłady lekarzy, którzy właśnie w taki profesjonalny sposób ratowali pacjentów przed pójściem do szpitala" – powiedział szef resortu zdrowia Adam Niedzielski;

• Od czwartku 27 stycznia do 27 lutego uczniowie klas V-VIII szkół podstawowych i uczniowie szkół ponadpodstawowych przechodzą na nauczanie zdalne. Uczniowie młodsi i przedszkolaki będą uczyć się tak jak dotąd stacjonarnie - wynika z rozporządzenia ministra edukacji i nauki. Nie zmieniają się terminy ferii;

• Od poniedziałku koniec ograniczeń dla osób niezaszczepionych przeciw Covid-19 - zapowiedzieli kanclerz Austrii Karl Nehammer i minister zdrowia Wolfgang Mueckstein. Jednak zasada 2G nadal ma obowiązywać niemal we wszystkich obszarach publicznych. Obostrzenia dla osób niezaszczepionych wprowadzono w Austrii 15 listopada. Jednak ich zniesienie niewiele zmienia, bowiem zasada 2G (certyfikat szczepień lub przechorowanie Covid-19) obowiązywać będzie we wszystkich obszarach – od handlu po kulturę, gastronomię i sport. „W praktyce koniec lockdownu dla niezaszczepionych oznacza, że osoby bez certyfikatów szczepień będą mogły oficjalnie opuścić swoje domy bez uzasadnienia i odwiedzać znajomych bez ograniczeń” – wyjaśnia portal Vienna Online. Od 15 listopada lockdownem objęte były osoby, które nie posiadały aktualnego zaświadczenia szczepienia lub potwierdzenia przechorowania Covid-19 w ciągu ostatnich 180 dni. Z ograniczeń zwolnione były dzieci poniżej 12. roku życia;

• Premier Danii Mette Frederiksen ogłosiła zniesienie od 1 lutego wszystkich obowiązujących w tym kraju restrykcji koronawirusowych. Jednocześnie od 1 lutego Covid-19 w Danii nie będzie już traktowany jako choroba krytyczna społecznie, czyli zagrażająca społeczeństwu. Frederiksen dodała, że mimo zniesienia restrykcji, Danię czeka jeszcze trudny okres. Rząd zdecydował o zniesieniu restrykcji, polegających m.in. na konieczności okazywania certyfikatów potwierdzających zaszczepienie oraz noszenia maseczek, po opinii wydanej przez komisję epidemiczną. Jej eksperci zarekomendowali utrzymanie do końca lutego obowiązku negatywnego testu dla podróżnych wjeżdżających do kraju. Na razie nie wiadomo, jaka będzie ostateczna decyzja rządu w tej sprawie. Wcześniej Duńska Agencja Kontroli Chorób Zakaźnych wydała nową ocenę, w której stwierdziła, że epidemia koronawirusa może skończyć się w Danii za kilka tygodni. Prognoza opiera się na założeniu, że społeczeństwo uzyska odporność zbiorową, gdy zdecydowana większość ludzi przechoruje Covid-19 lub zostanie zaszczepiona;

• Gospodarka Holandii została mniej dotknięta pandemią Covid-19 niż zakładało ministerstwo finansów i dlatego Niderlandy otrzymają z UE mniejszą kwotę wsparcia. Do budżetu trafi 4,7 mld euro a nie 6 mld jak planowano. Taką informację przekazała izbie niższej parlamentu (Tweede kamer) minister finansów Sigrid Kaag w przesłanym w piątek piśmie. Minister Kaag wyjaśnił, że holenderska gospodarka skurczyła się w 2020 roku nie o 5,3 proc., ale o 3,8 proc.;

• Od 10 lutego w pełni zaszczepieni turyści będą mogli wjechać na teren Filipin i nie będzie ich obowiązywała kwarantanna - poinformowały władze wyspiarskiego kraju. Z powodu pandemii Covid-19 granice Filipin były zamknięte dla turystów od marca 2020 roku. Jak poinformował, otwarcie granic dotyczy osób podróżujących ze 157 państw, w tym wszystkich krajów członkowskich UE. Na liście nie ma m.in. Chin, Indii i Tajwanu. Przed wyjazdem na Filipiny turyści będą musieli przyjąć pełen cykl szczepień przeciwko Covid-19 i uzyskać negatywny wynik badania na obecność koronawirusa. Od 16 lutego kraj wprowadzi całkowity zakaz wjazdu dla niezaszczepionych cudzoziemców;

• Tysiące ludzi i setki ciężarówek zablokowały w sobotę centrum Ottawy, stolicy Kanady w głośnym, ale pokojowym proteście - informuje agencja AFP. Protest początkowo wymierzony był w obowiązkowe szczepienia przeciwko Covid-19 dla kierowców ciężarówek, ale przerodził się w szerszy ruch sprzeciwiający się restrykcjom epidemicznym. Podczas protestu były widoczne kanadyjskie flagi, transparenty z napisem "wolność" i hasłami wymierzonymi w kanadyjskiego premiera Justina Trudeau - relacjonuje AFP. (PAP Biznes)

tj/ luk/