Spadek presji płacowej w przedsiębiorstwach, ale odsetek firm ją odczuwających powyżej średniej - NBP (opis)

Dane ankietowe wskazują na spadek presji płacowej w przedsiębiorstwach, ale występowanie presji płacowej lub jej nasilenie są wyraźnie wyższe od ich długookresowych średnich - napisano w najnowszej wersji raportu NBP "Szybki Monitoring". Wyraźnie wzrosła również przeciętna wysokość planowanych podwyżek wynagrodzeń.

"Dane ankietowe wskazują na spadek presji płacowej w przedsiębiorstwach. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących, że presja płacowa nasiliła się w ujęciu kwartalnym obniżył się o 4,2 pkt. proc., co stanowiło największy spadek wskaźnika od czasu szoku pandemicznego (pierwsza połowa 2020 r.). Spadł również udział firm odczuwających naciski na wzrost wynagrodzeń (o 4,3 pkt. proc.). Mimo to, odsetki firm wskazujących na występowanie presji płacowej lub jej nasilenie są wyraźnie wyższe od ich długookresowych średnich (odpowiednio 34 proc. s.a. wobec średniej wynoszącej 16 proc., 74 proc. s.a. wobec średniej wynoszącej 60 proc.)" - napisano.

Mimo osłabnięcia presji płacowej, udział firm prognozujących podniesienie wynagrodzeń w kolejnym kwartale nieznacznie wzrósł i kształtuje się na wysokim poziomie. W I kw. 2023 r. takie działanie planuje 48,2 proc. s.a. ankietowanych firm (wobec 46,2 proc. w poprzednim kwartale i historycznego maksimum równego 48,2 proc. osiągniętego w prognozach na III kw. 2022 r.).

Zgodnie z deklaracjami firm, presja płacowa spadła we wszystkich klasach wielkości przedsiębiorstw lecz nie we wszystkich sektorach gospodarki.

Udział respondentów odczuwających presję płacową spadł w przetwórstwie przemysłowym, handlu, górnictwie i budownictwie, wzrósł natomiast w energetyce i gospodarce wodnej. W usługach i transporcie wartość wskaźnika pozostała zbliżona do poziomu z poprzedniego kwartału. Jednocześnie udział firm informujących o nasileniu nacisków płacowych we wszystkich analizowanych branżach mieścił się w przedziale 30-40 proc. s.a.

Wzrost udziału firm prognozujących wzrost wynagrodzeń w porównaniu do poprzedniego kwartału miał powszechny charakter: miał miejsce we wszystkich klasach wielkości firm i we wszystkich analizowanych sektorach gospodarki.

Największy wzrost wskaźnika odnotowano w grupie firm średnich, a w przekroju branżowym – w tych sektorach, w których nastąpiło największe nasilenie presji płacowej, tj. w energetyce i gospodarce wodnej. Tym niemniej zróżnicowanie branżowe udziału firm prognozujących wzrost płac jest stosunkowo niskie (wartość wskaźnika w analizowanych sektorach mieści się w przedziale 43 proc. - 54 proc. s.a.).

Wyraźnie wzrosła również przeciętna wysokość planowanych podwyżek wynagrodzeń. Średnia wysokość podwyżki wzrosła do 8,8 proc. (z 7,1 proc. w poprzednim kwartale), a jej wartość medianowa – do 9 proc. (z 5 proc.). Jest to jedna z największych, dotąd zaobserwowanych, zmian w ujęciu kwartalnym. Spośród firm zapowiadających podwyżki w I kw. 2023 r., blisko 65 proc. planuje wzrost wynagrodzeń o więcej niż 5 proc., a około 20 proc. respondentów – o ponad 10 proc.

Na podstawie danych ankietowych można oceniać, że prognozowany wzrost płac w bieżącym roku będzie wynikał z kilku czynników: podwyżki płacy minimalnej, nadal silnej – choć słabnącej - presji ze strony pracowników oraz dostosowywania płac w reakcji na inflację. Podwyżki wynagrodzeń w związku z wysoką dynamiką cen bardzo rzadko następują jednak poprzez automatyczną indeksację (deklarowało ją 3,4 proc. firm). Częściej stosowane są natomiast inne formy dostosowywania płac do rosnącego poziomu cen (27 proc.).

W opinii respondentów kolejny kwartał z rzędu poprawiła się relacja między wzrostem płac, a wzrostem wydajności pracy.

"Po silnym wzroście udziału firm informujących o szybszym wzroście płac niż wydajności pracy w latach 2020-2021, od roku obserwowane są niewielkie spadki tej relacji. Według ostatniego odczytu udział ten wyniósł 29,2 proc. (wobec 29,6 proc. w poprzednim kwartale i 30,9 proc. w I kw. 2022 r.). Jednocześnie nieznacznie wzrósł odsetek przedsiębiorstw sygnalizujących szybszy wzrost wydajności pracy niż płac" - napisano. (PAP Biznes)

tus/ osz/