Rok ’23 będzie trudny w branży chemicznej; wyzwaniem zielone inwestycje (wywiad)
W roku 2023 branża chemiczna mocniej będzie odczuwać wpływ wojny, sytuacji gospodarczej oraz kryzysu energetycznego niż w 2022 r. Wyzwaniem dla sektora będą także inwestycje związane z Europejskim Zielonym Ładem – ocenia Tomasz Zieliński, prezes Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego (PIPC).
ROK 2023 MOŻE BYĆ TRUDNY
„Spodziewamy się, że w roku 2023 będziemy mocniej odczuwać wpływ wojny i sytuacji gospodarczej oraz kryzysu energetycznego, że będzie to przesunięte w czasie” – ocenił w rozmowie z PAP Biznes Tomasz Zieliński, prezes PIPC.
Dodał, że rok 2022 w sektorze chemicznym nie został jeszcze zamknięty, jednak patrząc na wstępne wyniki można spodziewać się, że branża wykaże rentowność.
„Chcemy, aby rentowność utrzymywała się na plusie także w tym roku, ale ten rok może być odbiciem negatywnych zdarzeń 2022 r. Nadal obserwujemy utrzymujące się różne anomalie, rynki ropy i gazu są niespójne. Musimy być czujni i obserwować każdy miesiąc, a nawet tydzień i reagować na bieżąco” – powiedział Tomasz Zieliński.
Jego zdaniem, mimo stosunkowo ciepłej zimy, która spowodowała ograniczenia zużycia energii i tym samym surowców energetycznych, energia nadal jest droga.
„Na szczęście sezon grzewczy powoli kończy się, na tyle szybko, że może to wymusić nowe notowania cen energii. Jednak przedłużająca się wojna, czy teraz dodatkowo sytuacja w sektorze bankowym, dalej wprowadzają niepewność. Trudno planować, prognozować, jak zachowają się ceny surowców. Do tego trzeba dodać regulacje związane m.in. z zieloną transformacją, której ambitne cele nadal pozostają aktualne i będą kosztowne” - powiedział.
„Jesteśmy coraz bliżej pewnych terminów, które, mimo pandemii i kryzysu energetycznego, nie zostały złagodzone, czy choćby przesunięte w czasie. Należy się spodziewać, że kwestie środowiskowe będą wymuszały coraz większe restrykcje. Budzą one pewien niepokój branży, jednak poważnie podchodzimy do ich realizacji. Rozumiemy, że musimy uczestniczyć w procesie osiągania celów środowiskowych” – dodał.
EUROPEJSKI ZIELONY ŁAD WYZWANIEM DLA SEKTORA
Jak ocenia prezes PIPC, do implementacji celów związanych z Europejskim Zielonym Ładem trzeba podchodzić rozważnie.
„Dla przedsiębiorstw jest to trudne zadanie. Z jednej strony przepisy w tym względzie są bardzo restrykcyjne, a z drugiej strony mieliśmy możliwość doświadczyć, jak trudno jest osiągać cele zeroemisyjności, biorąc pod uwagę uzależnienie od paliw kopalnych, w tym choćby od węgla. Inne kraje również ostrożnie podchodzą do realizacji tych planów i zamierzeń, natomiast nam - jako branży energochłonnej i stanowiącej filar niejednej gospodarki - nikt nie odkłada na później terminów” – powiedział Tomasz Zieliński.
Prezes PIPC ocenia, że przy zbyt dużym nacisku na realizację celów „zielonej transformacji”, europejskie przedsiębiorstwa mogą stać się mniej konkurencyjne wobec firm np. azjatyckich.
„Zwracamy uwagę, że w takim pędzie i przysłowiowym +dociskaniu śruby+ Europa wkrótce może się stać rynkiem zbytu dla produkcji azjatyckiej, na czele z Chinami, na towary chemiczne i wiele wyrobów gotowych, a wówczas pojawi duży problem z utrzymaniem opłacalności produkcji tu w Europie, a nie o to przecież chodzi” – powiedział Tomasz Zieliński.
Dodał, że branża będzie musiała inwestować m.in. po to, aby dostosowywać się do ograniczeń związanych z emisyjnością śladu węglowego i obostrzeń w zakresie samych produktów. Spółki liczą na pojawienie się odpowiedniego wsparcia.
„Firmy potrzebują wsparcia finansowego, dofinansowania badań, innowacji, procesów opracowywania nowych produktów. Musimy wziąć pod uwagę, że branża w większości jest zbudowana z mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, które mają inną kondycję i zupełnie inne możliwości niż duże firmy. To właśnie te małe przedsiębiorstwa potrzebują dofinansowania najbardziej” – powiedział Tomasz Zieliński.
„Przykładem jest tutaj podsektor tworzyw sztucznych, który będzie jednym z kluczowych. Będzie on wymagał większych inwestycji systemowych, wynikających z potrzeb opracowania nowych produktów, np. związanych z unijną strategią na rzecz zrównoważonych chemikaliów, czy gospodarką obiegu zamkniętego” – dodał.
Jak mówił, coraz więcej inwestycji w branży chemicznej jest przeprowadzanych w taki sposób, by łączyć inwestycje odtworzeniowe z tymi, które są wymuszone przez regulacje prawne.
„Firmy dostrzegły, że cele związane ze zrównoważonym rozwojem, z gospodarką obiegu zamkniętego można realizować w ujęciu rozwojowym. Modyfikują zatem swoje plany i realizują je w taki sposób, by przy okazji wypełnić wspomniane cele” - powiedział prezes PIPC.
ROK 2022 BYŁ DOBRY MIMO TRUDNEGO OTOCZENIA
Zdaniem Tomasza Zielińskiego, mimo problemów związanych z wybuchem wojny, kryzysem energetycznym i pogorszeniem otoczenia gospodarczego, rok 2022 był dobry dla branży chemicznej.
„Branża chemiczna, zarówno w Polsce jak i w całej Europie, zamknęła rok 2022 bardzo dobrze. Były przypadki, kiedy firmy musiały zakończyć lub ograniczyć działalność, ale było ich stosunkowo niewiele, w odniesieniu do skali całej branży. W sumie, mimo trudnej sytuacji sektor sobie poradził, ponieważ dobrze reagował na bieżące wydarzenia” – powiedział.
Dodał, że dobre wyniki osiągnął podsektor produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, który średnio w 2022 roku rósł o około 20 proc.
„W chemikaliach przez część roku wzrosty wynosiły nawet 50 proc. rdr, co wynikało głównie z odblokowania rynku i łańcuchów dostaw po COVID-19. Na jesieni wystąpiła w tym podsegmencie korekta, związana z problemami surowcowymi, jednak segment chemikaliów nadal rósł, w tempie około 25 proc. rdr.” – powiedział Tomasz Zieliński.
Jego zdaniem, dobre wyniki branży w 2022 roku to głównie efekt powrotu do normalności po pandemii.
„W czasie jej trwania przedsiębiorstwa musiały szukać nowych kierunków dostaw, które okazały się bardziej odpowiednie. Firmy zbudowały nowe partnerstwa biznesowe na lepszych warunkach niż poprzednie, dzięki czemu realizowały kontrakty z lepszym efektem” – powiedział prezes PIPC.
Paulina Bełżecka
(PAP Biznes), #CIEpam/ asa/