Skrót wiadomości - piątek, 19 stycznia, 17.00

Przegląd najważniejszych wiadomości gospodarczych, krajowych i ze świata.

MAKROEKONOMIA, WSKAŹNIKI

Ceny produkcji przemysłowej w grudniu 2023 r. spadły rdr o 6,4 proc., w ujęciu miesięcznym spadły o 0,8 proc. - podał Główny Urząd Statystyczny.

Średnia cena produktów rolnych w UE w 2023 wzrosła o 2 proc. rdr - podaje wstępne dane Eurostat.

Można raczej założyć, że stopy procentowe w Polsce nie zostaną obniżone tak szybko jak oczekują tego analitycy rynku finansowego i zostaną dłużej utrzymane na tym poziomie, na którym są obecnie - ocenił w wywiadzie dla portalu 300gospodarka .pl członek RPP Ludwik Kotecki.

Przewidywane na okres najbliższych 12 miesięcy obciążenie Polski spłatą zobowiązań zaciągniętych przez rząd wyniosło na koniec grudnia 2023 roku 9.777 mln euro wobec 9.759 mln euro miesiąc wcześniej - wynika z danych Narodowego Banku Polskiego.

Wyceny EUA w grudniu osiągały minima, lekko odreagowując pod koniec roku - podał w raporcie Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami.

Polska w 2023 roku uzyskała przychód ze sprzedaży uprawnień EUA w wysokości 5,419 mld euro - podał w raporcie Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami.

Sprzedaż detaliczna w Wielkiej Brytanii, z uwzględnieniem sprzedaży paliw, w grudniu spadła o 3,2 proc., podczas gdy poprzednio wzrosła o 1,4 proc., po korekcie z +1,3 proc. - poinformowało w komunikacie biuro statystyczne. Analitycy spodziewali się mdm -0,5 proc.

BUDŻET, DŁUG

Zarząd NBP obecnie nie prowadzi dyskusji na temat aktywnej sprzedaży obligacji ze swojego portfela, ale nie chce przesądzać, czy taka dyskusja mogłaby mieć miejsce w przyszłości - poinformowała agencję Bloomberg pierwsza wiceprezes NBP Marta Kightley.

MF ogłasza przetarg na audyt systemu KSef, który określi kiedy system wejdzie w życie; w tym roku na pewno nie wejdzie - poinformował szef resortu finansów Andrzej Domański.

Liczba cudzoziemców ubezpieczonych w ZUS na koniec grudnia wyniosła 1,127 mln wobec 1,134 mln na koniec listopada - poinformował ZUS.

SPÓŁKI

Zarząd Synektika rekomenduje, by spółka przeznaczyła na wypłatę dywidendy z zysku za rok obrotowy 2022 kwotę 25,8 mln zł, czyli 3,03 zł na akcję - poinformowała spółka w komunikacie.

Grupa PGE i Ørsted podpisały umowę z GE Vernova – reprezentowaną w Polsce przez GE Power – oraz Polimeksem Mostostal, które zbudują lądową infrastrukturę niezbędną do wyprowadzenia mocy z projektu Baltica 2, jednego z dwóch etapów Morskiej Farmy Wiatrowej Baltica - poinformowało PGE w komunikacie.

Mennica Polska otrzymała zgodę UOKiK na przejęcie kontroli nad Mennica Towers GGH MT - poinformowała spółka w komunikacie.

Orange Polska startuje z usługami mobilnymi w technologii 5G z wykorzystaniem częstotliwości 3600 MHz - poinformowała spółka w komunikacie prasowym.

T-Mobile Polska uruchamia usługi 5G w oparciu o pasmo 3,7–3,8 GHz - podała spółka w komunikacie prasowym.

WALUTY

Polska waluta umocniła się wobec euro do ok. 4,36 i pozytywnie wyróżnia się na tle innych walut regionu. Dochodowość krajowych obligacji znajduje się w okolicach czwartkowego zamknięcia. Zdaniem ekonomistów, trend aprecjacyjny dla złotego wyczerpuje się. W przyszłym tygodniu krajowe rynki FX i FI będą pod wpływem rynków bazowych.

Europejski Bank Centralny (EBC) ustalił kurs euro na 1,0887 USD i 161,17 JPY - podał bank na swojej stronie internetowej.

TOWARY, PALIWA

Ceny ropy na giełdzie paliw w Nowym Jorku notują niewielkie zmiany. Rynki nadal obawiają się możliwości eskalacji konfliktów w rejonie Bliskiego Wschodu i Azji Zachodniej.

Notowania miedzi na giełdzie metali LME w Londynie zwyżkują o 0,17 proc., lecz zmierzają do zakończenia tygodnia ze stratą. Metal kosztuje blisko 8.324 USD za tonę. Inwestorzy nadal obawiają się o perspektywy dla wzrostu PKB Chin.

ENERGETYKA

Średnia cena sprzedaży energii elektr. w rozliczeniach wytwórców w grupach kapitałowych w IV kw. spadła do 736,61 zł/MWh z 748,58 zł MWh w III kwartale - podał w komunikacie Urząd Regulacji Energetyki.

Nie ma podstaw do zmiany lokalizacji pierwszej polskiej elektrowni jądrowej na Pomorzu - poinformowało w piątek ministerstwo klimatu i środowiska. Decyzja o lokalizacji elektrowni jądrowej w gminie Choczewo jest ostateczna - podkreślił resort.

OPINIE, PROGNOZY

Ceny uprawnień do emisji będą rosły, kluczowy będzie 2025 rok - podał w raporcie Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami, opisujący dyskusję analityków, dotyczącą prognoz cen uprawnień EUA.

W przyszłym tygodniu możemy spodziewać się podwyżek kosztów tankowania, cena benzyny bezołowiowej 95 powinna mieścić się w przedziale 6,22-6,34 zł za litr paliwa - prognozują w raporcie eksperci e-petrol.

POZOSTAŁE WIADOMOŚCI GOSPODARCZE

OFE w grudniu zwiększyły alokację w akcje krajowe o ok. 7,56 mld zł do 169,55 mld zł - wynika z danych KNF.

Wartość sprzedaży w aptekach w Polsce wzrosła w grudniu o 0,03 proc. rdr do 4.731,4 mln zł - poinformowała w raporcie firma badawcza PEX PharmaSequence.

Odsetek inwestorów spodziewających się w ciągu sześciu miesięcy trendu wzrostowego na GPW spadł o 1,9 pkt. proc. i wyniósł 39,1 proc. Odsetek respondentów oczekujących trendu spadkowego jest niższy o 0,1 pkt. proc. i wynosi 41,7 proc. - wynika z cotygodniowego sondażu Indeksu Nastrojów Inwestorów.

Przychody z turystyki międzynarodowej w 2023 r. wyniosły 1,4 bln USD, w 2024 oczekiwany jest dalszy wzrost - ocenia agencja ONZ ds. turystyki UNWTO.

W przyszłym tygodniu przedstawimy propozycję w spawie środków dotyczących handlu produktami rolnymi z Ukrainą, która będzie "w dużym stopniu" odpowiedzią na niektóre obawy państw członkowskich - poinformował w piątek dziennikarzy w Brukseli rzecznik prasowy KE Olof Gill.

Do czasu kiedy nie znajdziemy innych rozwiązań, embargo zostanie utrzymane - zapowiedział w rozmowie z gazetą "Polska. Metropolia Warszawska" wiceszef resortu rolnictwa i rozwoju wsi Stefan Krajewski.

Wielomiesięczna susza wymusiła zmniejszenie ruchu na Kanale Panamskim o ponad 36 proc. Z szacunków administracji kanału wynika, że przyniesie to straty sięgające 500-700 mln dolarów w skali roku.

Projekt nowelizacji ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju wprowadza zmianę mówiącą, że tylko za zgodą ministra nauki, centrum może m. in. obejmować akcje spółek - wynika z dokumentu opublikowanego na stronie Sejmu we wniesionych projektach ustaw.

Będą dodatkowe konsultacje z branżą o wysokości kaucji, jaka ma być doliczana np. do jednorazowych butelek z plastiku - przekazała PAP wiceministra klimatu i środowiska Anita Sowińska. W obowiązującym rozporządzeniu to 50 groszy; część branży przekonuje, że odpowiednią kwotą jest 1 zł.

WYDARZENIA Z KRAJU

Unijny komisarz ds. sprawiedliwości Didier Reynders wyraził w piątek nadzieję, że wkrótce KE będzie w stanie przedstawić pozytywną ocenę pierwszego wniosku Polski o płatność z KPO. Wskazał, że jest zadowolony, iż polskie władze są zdeterminowane do przywrócenia w Polsce praworządności. Reynders w piątek spotkał się w Warszawie z szefem resortu sprawiedliwości, prokuratorem generalnym Adamem Bodnarem.

Klub Prawa i Sprawiedliwości złoży w piątek wniosek o wotum nieufności wobec ministra sprawiedliwości Adama Bodnara - poinformował szef klubu Mariusz Błaszczak. Bodnar powinien dbać o praworządność w Polsce, ale ze swoich obowiązków się nie wywiązuje - ocenił poseł.

Szef MS, Prokurator Generalny Adam Bodnar powoła w Prokuraturze Krajowej zespół śledczy ds. Funduszu Sprawiedliwości - podał resort sprawiedliwości. Zespół ma badać prawidłowości zarządzania i wydatkowania środków z Funduszu; sprawdzona zostanie m.in. kwestia zakupu systemu Pegasus - dodano.

Z dniem dzisiejszym powołujemy zespół ds. oceny funkcjonowania podkomisji smoleńskiej A. Macierewicza; będziemy oceniać działania podkomisji, a nie badać przyczyny katastrofy z 10 kwietnia 2010 r. - poinformował w piatek wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz.

Zespół ds. oceny funkcjonowania podkomisji smoleńskiej będzie działał do 30 czerwca 2024 roku - przekazał w piątek wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz. Dodał, że wstępne analizy audytu pokazują, że na tę podkomisję wydano już 36 mln zł.

43 proc. badanych dobrze ocenia rząd Donalda Tuska po miesiącu działalności; przeciwnego zdania jest 38 proc. respondentów, zaś 19 proc. nie ma w tej sprawie zdania - wynika z sondażu Instytutu Badań Pollster dla "Super Expressu".

Od marca na konta nauczycieli będą trafiały pensje po podwyżkach, z wyrównaniem za styczeń i luty - powiedziała w piątek minister edukacji narodowej Barbara Nowacka. Zapowiedziała także, że od początku kwietnia będzie obowiązywało rozporządzenie dot. braku prac domowych w szkołach podstawowych.

Minister spraw wewnętrznych i administracji Marcin Kierwiński ocenia, że w połowie lutego będą gotowe wyniki audytu prowadzonego w jego resorcie, m.in. w sprawie granatnika, śmigłowca Black Hawk oraz ogólnej polityki kadrowej w ministerstwie.

Do ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego Adama Bodnara o uwolnienie b. ministra koordynatora służb specjalnych Mariusza Kamińskiego i b. sekretarza kolegium ds. służb specjalnych Macieja Wąsika zwrócili się w liście byli szefowie służb specjalnych.

Zamierzam jednostronnie wypowiedzieć list intencyjny w sprawie wniosku do ETPCz w oparciu o tzw. Raport Smoleński z kancelarią Emmerson Consulting zawarty z inicjatywy p. Antoniego Macierewicza - poinformował w czwartek wieczorem minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski.

Nastąpi rozdzielenie funkcji Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego, którego na jedną 6-letnia kadencję będzie powoływał Sejm za zgodą Senatu - wynika z założeń do projektu MS noweli Prawa o prokuraturze. To pierwszy krok do przywrócenia niezależności prokuratury - ocenia MS.

Konieczne jest pilne, jak najszybsze przygotowanie projektów i uchwalenie ustaw reformujących polską władzę sądowniczą" - powiedział PAP Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek, pytany o to, jak ocenia konflikt wokół praworządności w Polsce oraz o możliwe rozwiązania.

Sędzia Sądu Najwyższego Kamil Zaradkiewicz zrzekł się funkcji dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Jak powód podał brak możliwości współpracy z ministrem sprawiedliwości, prokuratorem generalnym Adamem Bodnarem.

Zbieramy zeznania świadków, by przygotować się na przesłuchanie prezesa PiS - powiedział w piątek przewodniczący komisji śledczej ds. wyborów korespondencyjnych Dariusz Joński (KO). Jak podkreślił, Jarosław Kaczyński nie podejmował żadnych decyzji na piśmie, ale kierował wszystkim "z tylnego siedzenia".

Rzecznik Praw Pacjenta uznał, że doszło do naruszenia praw p. Joanny z Krakowa jako pacjentki przez Krakowskie Pogotowie Ratunkowe oraz tajemnicy informacji przez lekarza psychiatrę, prowadzącego indywidualną praktykę lekarską. Za nieakceptowalne uznał niektóre działania funkcjonariuszy policji.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu utrzymał w mocy wyrok sądu I instancji uniewinniający Aleksandra Gawronika od zarzutu podżegania do zabójstwa poznańskiego dziennikarza Jarosława Ziętary. Wyrok wydany w piątek przez poznański sąd apelacyjny jest już prawomocny.

Po śledztwie Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego do sądu trafił akt oskarżenia przeciw czteroosobowej grupie przestępczej wyłudzającej VAT w fikcyjnym obrocie stalą - podała ABW. Skarb Państwa na ich działalności miał stracić około 3 mln zł.

W trosce o prawidłowe wydatkowanie środków publicznych minister kultury i dziedzictwa narodowego Bartłomiej Sienkiewicz postanowił odwołać zarząd spółki Pałac Saski. Zmianie uległ także skład rady nadzorczej - poinformowało w piątek MKiDN.

Premier Donald Tusk przekazał w piątek, że od kwietnia będą obowiązywały nowe zasady dot. prac domowych: w klasach 1-3 nie będzie ich wcale, a w klasach 4-8 będą "tylko dla chętnych i bez oceniania". Wcześniej tego dnia minister edukacji Barbara Nowacka podała, że rozporządzenie jest już przygotowane.

WYDARZENIA Z ZAGRANICY

Minister obrony Niemiec Boris Pistorius powiedział w piątek dziennikowi "Tagesspiegel", że Rosja może pewnego dnia zaatakować kraj NATO. Jego zdaniem obecnie taki atak nie jest prawdopodobny, natomiast będzie możliwy za pięć-osiem lat.

Premier Węgier Viktor Orban powiedział w piątkowym wywiadzie dla Radia Kossuth, że sprzeciw wobec imigracji i LGBTQ jest ważniejszy niż unijne fundusze.

W 2023 roku poparcie dla rządzącej na Węgrzech koalicji Fidesz-KDNP spadło o 5 punktów procentowych i wynosi obecnie 26 proc. – wynika z najnowszego sondażu przeprowadzonego przez Instytut IDEA. Jednocześnie największa partia opozycyjna nie może liczyć nawet na połowę tego wyniku.

Kraje popierające kandydaturę holenderskiego premiera Marka Ruttego na szefa NATO pracują za kulisami, aby otrzymał on nominację latem tego roku, podczas szczytu Paktu w Waszyngtonie, napisał w czwartek Bloomberg.

Firmy spedycyjne demonstrują w piątek w Berlinie sprzeciw wobec polityki rządu. Od rana pod Bramą Brandenburską i w rejonie centrum stolicy stanęło ponad 500 ciężarówek i innych pojazdów – poinformował portal rbb24. W tym samym czasie rolnicy na traktorach protestują w dzielnicach Mitte i Westend.

Rosyjskie i chińskie statki płynące przez Zatokę Adeńską i Morze Czerwone nie będą niepokojone - zapowiedział przedstawiciel jemeńskich rebeliantów Huti, Mohammed al-Buchaiti.

Rekordowo niskie temperatury odnotowano w piątek w kilku gminach na północy Francji; w Arras zarejestrowano najniższą temperaturę w historii prowadzonych pomiarów: -14,6 °C. W departamencie Nord i Pas-de-Calais obowiązuje tzw. żółty alert niskich temperatur.

Zakłócenia systemu GPS, obserwowane w drugiej połowie grudnia ubiegłego roku, a następnie w styczniu w Polsce i Szwecji, mogły być spowodowane ćwiczeniami z użyciem środków walki radioelektronicznej, prowadzonymi w obwodzie królewieckim w Rosji - powiadomił w najnowszej analizie amerykański Instytut Studiów nad Wojną (ISW).

Lądownik Smart Lander for Investigating Moon (SLIM) japońskiej agencji kosmicznej JAXA, nazywany "księżycowym snajperem" ze względu na eksperymentalną technologię precyzyjnego lądowania, wylądował na Księżycu.).(PAP Biznes)

asa/ gor/