Przegląd najważniejszych wiadomości gospodarczych, krajowych i ze świata z soboty-niedzieli, 8-9 czerwca.
WIADOMOŚCI GOSPODARCZE KRAJ I ŚWIAT -----------------------------------
W poniedziałek rząd ma się zająć projektem założeń projektu budżetu państwa na rok 2025. W porządku obrad rządu znalazła się także propozycja wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2025 roku oraz dwie uchwały - w sprawie Narodowego Programu Odstraszania i Obrony "Tarcza Wschód" oraz w sprawie sytuacji na wschodniej granicy RP. Rząd ma zająć się też projektem proponowanych średniorocznych wskaźników wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w 2025 r.
Akcjonariusze Dębicy zażądali umieszczenia w porządku obrad WZ zwołanego na 27 VI dodatkowych spraw, w tym m.in. przedstawienia przez zarząd uzasadnienia dla przeznaczenia części zysku na kapitał rezerwowy, uchwały dot. dywidendy specjalnej oraz wyboru rewidenta ds. szczególnych.
50 mln zł przeznaczono w ramach pierwszego naboru wniosków o dofinansowanie w programie "Moja elektrownia wiatrowa" - poinformowała PAP prezes NFOŚiGW Dorota Zawadzka-Stępniak. Dodała, że wkrótce program ma wystartować; będzie można otrzymać do 30 tys. zł dotacji na instalację przydomowego wiatraka.
Uprawa wina w Polsce to dalej nisza, ale jest to rynek, który bardzo szybko się rozwija - wskazał analityk sektora food and agri banku BNP Paribas Jakub Jakubczak. Zdaniem zapytanych przez PAP ekspertów, rynek wina w Polsce ma przed sobą dobre perspektywy, także zagranicą.
Prezydent Kolumbii Gustavo Petro ogłosił, że jego kraj zawiesi eksport węgla do Izraela, aż ten „zatrzyma ludobójstwo” w Strefie Gazy. Kolumbia jest jednym z największych producentów węgla na świecie i największym jego dostawcą do Izraela.
WYDARZENIA Z KRAJU------------------
Koalicja Obywatelska wygrywa wybory do Parlamentu Europejskiego z wynikiem 38,2 proc. głosów, wyprzedzając Prawo i Sprawiedliwość, które otrzymało 33,9 proc. - wynika z exit poll przeprowadzonego przez pracownię Ipsos. Na trzecim miejscu w wyborach znalazła się Konfederacja, która według sondażu otrzymała 11,9 proc. głosów. Na czwartym miejscu, z wynikiem 8,2 proc., znalazła się Trzecia Droga, a na piątym Lewica, na którą oddano 6,6 proc. głosów.
Z sondażu Ipsos wynika, że KO będzie miała w Parlamencie Europejskim 21 mandatów, PiS otrzyma 19 mandatów, Konfederacja 6 mandatów, Trzecia Droga 4 mandaty, a Lewica 3 mandaty. Szacowana frekwencja w niedzielnych wyborach do PE wyniosła 39,7 proc.
Według exit poll z KO mandaty w PE zdobyli m.in.: Borys Budka, Bogdan Zdrojewski, Bartosz Arłukowicz, Bartłomiej Sienkiewicz, Krzysztof Brejza, Ewa Kopacz, Marcin Kierwiński i Kamila Gasiuk-Pihowicz. Z PiS do PE wybrani zostali m.in.: Beata Szydło, Daniel Obajtek, Mariusz Kamiński, Adam Bielan, Maciej Wąsik. Europosłami Konfederacji zostaną m.in.: Stanisław Tyszka, Grzegorz Braun i Dobromir Sośnierz. Trzecia Droga do PE wprowadziła Krzysztofa Hetmana i Adama Jarubasa, mandaty prawdopodobne, ale niepewne dla Michała Gramatyki i Michała Koboski. Z Lewicy mandaty w PE zdobyli m.in.: Robert Biedroń oraz prawdopodobnie Marek Belka i Krzysztof Śmiszek.
Jednym z zakładników uratowanych w sobotę ze Strefy Gazy przez izraelskie siły obronne jest Almog Meir Jan, obywatel Izraela i Polski - przekazał ambasador Izraela w Polsce Jakow Liwne.
W sobotę w Tatrach doszło do kilkunastu wypadków turystycznych, w tym jednego śmiertelnego. Mężczyzna poślizgnął się na płacie śniegu w rejonie Małego Koziego Wierchu i spadł żlebem do podstawy skalnej ściany doznając śmiertelnych obrażeń.
Iga Świątek wygrała w finale z włoską tenisistką Jasmine Paolini 6:2, 6:1 i po raz czwarty w karierze, a trzeci z rzędu triumfowała w wielkoszlemowym turnieju French Open. W Paryżu wcześniej była najlepsza w 2020 roku i edycjach 2022-23.
Premier Donald Tusk wystąpił z pismem do prezydenta Andrzej Dudy o zaproszenie na poniedziałkową Radę Bezpieczeństwa Narodowego szefa MS Adama Bodnara - przekazała KPRM. Chodzi o przedyskutowanie sprawy zastępcy Prokuratora Generalnego ds. wojskowych prok. Tomasza Janeczka, którego odwołania chce premier.
Na skrzyżowaniu ulic Puławskiej i Malczewskiego na Mokotowie w Warszawie doszło do zderzenia dwóch samochodów. Jeden z nich wjechał w grupę przechodniów. Jest kilku poszkodowanych.
WYDARZENIA Z ZAGRANICY----------------------
Centroprawicowa Europejska Partia Ludowa (EPL) wygrała wybory do Parlamentu Europejskiego, utrzymując lub nawet nieznacznie zwiększając poparcie w stosunku do wyników sprzed pięciu lat - wynika z szacunków podanych przez PE. Wraz z socjaldemokratami i liberałami EPL zachowa większość w izbie.
Prezydent Francji Emmanuel Macron poinformował w niedzielę, że rozwiązuje Zgromadzenie Narodowe i wyznacza przedterminowe wybory parlamentarne; pierwsza tura odbędzie się 30 czerwca, a druga tura - 7 lipca. Decyzję tę Macron obwieścił po ogłoszeniu sondaży exit polls w niedzielnych wyborach do Parlamentu Europejskiego. Mówią one o wygranej, ze znaczną przewagą, skrajnie prawicowego Zjednoczenia Narodowego związanego z Marine Le Pen.
Prezydent USA Joe Biden od początku jasno mówił, że nie wyśle wojsk do Ukrainy, bo nie chce III wojny światowej - powiedział rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego John Kirby. Odniósł się w ten sposób do sugestii francuskiego prezydenta Macrona na temat ewentualnego wysłania żołnierzy.
Prezydent USA Joe Biden poinformował w niedzielę, że doszedł do porozumienia z prezydentem Francji Emmanuelem Macronem w sprawie sposobu wykorzystania zamrożonych rosyjskich aktywów. Sprawa ta ma być głównym tematem obrad nadchodzącego szczytu grupy G7.
Władimir Putin zakłada, że Rosja wygra wojnę z Ukrainą poprzez stopniowe powolne postępy i uniemożliwienie Ukraińcom działań kontrofensywnych – ocenił Instytut Studiów nad Wojną, analizując wystąpienie rosyjskiego przywódcy podczas Forum Ekonomicznego w Petersburgu.
Rosyjska armia przerzuca dodatkowe siły na granicę z Ukrainą w rejonie Charkowa, jednak nie jest jasne, czy wojska te zostaną zaangażowane bezpośrednio do walk czy do zwiększenia liczebności Zgrupowania Północ w tym regionie – pisze Instytut Studiów nad Wojną (ISW) w najnowszym raporcie.
Drony ukraińskiego wywiadu wojskowego HUR zaatakowały rosyjskie lotnisko wojskowe w Północnej Osetii, skąd wylatują samoloty, wykorzystywane do uderzeń w cele w Ukrainie – poinformowały w sobotę media w tym kraju z powołaniem na źródła w HUR.
Najbardziej zaawansowany rosyjski samolot wojskowy, Su-57 Felon, został zniszczony w wyniku ataku na lotnisko w Achtubińsku w obwodzie astrachańskim – podał w niedzielę ukraiński wywiad wojskowy HUR.
Ukraiński samolot bojowy po raz pierwszy wystrzelił pocisk, który trafił w cel na terytorium Rosji - poinformowała w niedzielę brytyjska stacja Sky News, powołując się na ukraińskie źródło wojskowe.
Siły Obronne Izraela (IDF) uwolniły w sobotę czterech zakładników Hamasu. Była to największa operacja ratunkowa od początku wojny toczonej w Strefie Gazy od października 2023 roku - podała agencja Associated Press.
Kontradmirał Daniel Hagari, rzecznik Sił Obronnych Izraela (IDF), powiedział w sobotę, że akcja uwolnienia czwórki zakładników Hamasu była "brawurowa" i prowadzona pod ostrzałem - przekazały izraelskie media. Wskutek ran odniesionych w czasie akcji uwolnienia czwórki zakładników Hamasu zmarł 36-letni oficer izraelskiej elitarnej jednostki antyterrorystycznej Jamam - poinformował w niedzielę portal Times of Israel.
Po uwolnieniu czterech zakładników przez siły izraelskie Hamas ogłosił w sobotę, że nadal ma wielu jeńców i może mieć ich więcej. Palestyńska organizacja terrorystyczna podała też, że podczas uwalniania więźniów zginęło co najmniej 210 osób, a około 400 zostało rannych.
Izrael nie narzuci Hamasowi swoich warunków, a my nie zaakceptujemy żadnego porozumienia, które nie zapewni Palestyńczykom bezpieczeństwa - powiedział lider Hamasu Ismail Hanija, cytowany w sobotę przez portal Times of Israel.
Francja z zadowoleniem przyjmuje uwolnienie czterech zakładników uprowadzonych przez Hamas i chciałaby, by wszyscy zakładnicy zostali bezzwłocznie uwolnieni - mówił w sobotę prezydent Emmanuel Macron po rozmowach z przywódcą USA Joe Bidenem w Paryżu.
Według opublikowanego w sobotę sondażu Yahoo News/YouGov Joe Biden prowadzi pierwszy raz od kilku miesięcy w wyścigu prezydenckim w USA. Zamierza na niego głosować 46 proc. wyborców, a na Donalda Trumpa - 44 proc. To efekt pierwszego przegranego przez byłego prezydenta procesu sądowego - oceniają analitycy.
Premier Danii Mette Frederiksen doznała lekkiego urazu kręgosłupa szyjnego - poinformowała w sobotę jej kancelaria. W piątek wieczorem szefowa duńskiego rządu została zaatakowana przez mężczyznę na placu Kultorvet w centrum Kopenhagi. Duńskie media podały, że podejrzany o napaść jest Polakiem.
Czeska policja poinformowała w niedzielę o ujęciu osoby podejrzanej o możliwość popełnienia "szczególnie poważnego przestępstwa". Nieoficjalnie mowa jest o terroryzmie, ewentualnie o przygotowywanym ataku na infrastrukturę. Według policji zatrzymanie było możliwe dzięki pomocy obywateli.
Rebelianci Huti zaatakowali w piątek za pomocą dronów oraz rakiet dwa statki handlowe na Morzu Czerwonym - poinformowała agencja Reuters, powołując się na przedstawiciela rebeliantów.
Statek handlowy płynący pod banderą Antiguy i Barbudy został ostrzelany ostrzelany rakietami w Zatoce Adeńskiej - poinformowały w niedzielę władze w Dubaju. Na statku wybuchł pożar, ale został szybko ugaszony. Nie było ofiar.
Narendra Modi został w niedzielę zaprzysiężony na historyczną trzecią kolejną kadencję na stanowisku premiera Indii. Polityk stanął na czele rządu koalicyjnego, ponieważ jego partia utraciła większość parlamentarną .
Garry Conille, niedawno powołany na stanowisko premiera Haiti, został w sobotę wieczorem przewieziony do szpitala w stolicy kraju Port-au-Prince - poinformowały władze tego karaibskiego kraju. Nie ujawniono przyczyny jego hosptalizacji ani stanu jego zdrowia.
Rada Strażników Iranu zatwierdziła w niedzielę kandydaturę sześciu osób, którzy będą ubiegać się o fotel prezydenta w wyborach zorganizowanych po katastrofie helikoptera, w której zginął prezydent Ebrahim Raisi i siedem innych osób. Rada zabroniła kandydowania byłemu prezydentowi Mahmudowi Ahmadineżadowi.
(PAP Biznes)
doa/ pel/
