Ryzyko systemowe w krajowym systemie finansowym pozostaje ograniczone - raport NBP

Ryzyko systemowe w krajowym systemie finansowym pozostaje ograniczone - napisał NBP w raporcie poświęconym stabilności systemu finansowego.

"Ryzyko systemowe w krajowym systemie finansowym pozostaje ograniczone. Banki wykazują wysoką zdolność do absorpcji strat i świadczenia usług finansowych nawet przy założeniu bardziej pesymistycznego, niż w poprzedniej edycji Raportu, scenariusza testów warunków skrajnych" - napisano.

NBP podaje, że niepewność środowiska prawnego wciąż rzutuje na funkcjonowanie systemu bankowego i ma ona dwa wymiary – pierwszy dotyczy kosztów ryzyka prawnego, a drugi ograniczonej przewidywalności regulacji krajowych.

"Banki rozliczyły większość kosztów związanych z ryzykiem prawnym walutowych kredytów mieszkaniowych, jednak ujawniły się nowe ryzyka związane z wykładnią przepisów dotyczących ochrony konsumenta w zakresie kredytów złotowych. Odnosi się to zarówno do kredytów konsumpcyjnych z uwagi na tzw. sankcję kredytu darmowego (SKD), jak również do kredytów mieszkaniowych ze względu na próby podważania przez klientów umów z oprocentowaniem zmiennym" - napisano.

"Na obecnym etapie nie ma jednak podstaw, aby twierdzić, że ewentualne koszty związane z ryzykiem prawnym zagrażają stabilności systemu finansowego" - dodano.

NBP wskazał, że z kolei niestabilność regulacji utrudnia budowanie długoterminowych strategii rozwoju oferty usług finansowych z powodu możliwości pojawienia się niespodziewanych kosztów. Ich źródłem mogą być nowe obciążenia podatkowe dla banków lub przepisy, które powodują dodatkową niepewność odnośnie do warunków ochrony konsumenta na rynku finansowym.

W raporcie podano, że nowego wymiaru nabiera ryzyko związane z wysokim i rosnącym udziałem obligacji skarbowych i gwarantowanych przez Skarb Państwa w bilansach banków.

"Przewidywany przez Ministerstwo Finansów znaczny wzrost długu publicznego w najbliższych latach przełoży się na większe potrzeby pożyczkowe Państwa i zwiększoną podaż SPW na rynku. Sprawia to, że ryzyko spadku wyceny obligacji wzrasta. Czynnikiem ograniczającym wrażliwość sektora bankowego na materializację takiego ryzyka jest utrzymywanie znacznej części SPW do terminu zapadalności oraz stosunkowo krótkie duration tych obligacji. Jednocześnie portfel SPW wyceniany rynkowo jest wystarczający do pokrycia skutków materializacji ryzyka płynności w dużej skali" - napisano.

W raporcie wskazano, że koszty ryzyka kredytowego pozostają umiarkowane i nie powinny istotnie wzrosnąć. Wynika to m.in. z dobrej sytuacji na rynku pracy, wysokiej zdolności przedsiębiorstw do obsługi zobowiązań oraz dotychczasowej ostrożnej polityki kredytowej banków.

Dodano, że także ryzyko płynności w krajowym sektorze bankowym pozostaje niskie. Dzieje się tak m.in. z powodu znacznego udziału finansowania detalicznymi depozytami, małej koncentracji podmiotowej depozytów, wysokiego udziału depozytów gwarantowanych oraz dużego portfela płynnych aktywów.

"Dynamika akcji kredytowej, pomimo stopniowej odbudowy, nie będzie na tyle wysoka, aby relacja kredytu bankowego do PKB wyraźnie wzrosła. Obniżanie udziału kredytu w gospodarce jest widoczne od dekady, ale w ostatnich latach szoki związane z COVID-19 i wojną w Ukrainie sprawiły, że popyt na kredyt wyraźnie spadł i w rezultacie silnie spadła relacja kredytu do PKB" - napisano.

W raporcie podano, że w krajowym sektorze ubezpieczeń wciąż utrzymuje się zjawisko podwójnego wykorzystania kapitału (double gearing) oraz wysoki udział oczekiwanych zysków z przyszłych składek (EPIFP) w środkach własnych.

"W efekcie tego współczynniki kapitałowe nieadekwatnie odzwierciedlają rzeczywistą odporność zakładów ubezpieczeń. Ograniczenie tych praktyk spowodowałoby spadek pokrycia kapitałowego wymogu wypłacalności sektora, który jednak pozostawałby wciąż powyżej ustawowego minimum" - napisano w raporcie NBP.

Dodano, że z kolei nadmierna transformacja płynności nadal pozostaje źródłem ryzyka w sektorze otwartych funduszy inwestycyjnych. Fundusze wciąż utrzymywały niski poziom aktywów najbardziej płynnych, mimo wysokiego napływu środków.

(PAP Biznes)

map/ osz/