Udział kobiet we władzach 140 polskich spółek giełdowych z indeksów WIG20, mWIG40 i sWIG80 wynosił tylko 13,8% na koniec 2019 roku. W ciągu dekady wzrósł jedynie o 3,8 pp. Firmy z wyższą reprezentacją kobiet we władzach odnotowały przewagi w postaci wyższych marż netto oraz niższej zmienności cen akcji. To dane z raportu Udział kobiet we władzach a efektywność spółek opublikowanego przez CFA Society Poland. Najlepiej pod względem różnorodności w tym zestawieniu wypadają największe giełdowe firmy z WIG20, a najgorzej z sWIG80.
Kryteria niefinansowe, w tym różnorodność we władzach firm, mają coraz większe znaczenie w decyzjach inwestorów. Udział kobiet w zarządach i radach nadzorczych giełdowych firm jest już nie tylko kwestią ładu korporacyjnego, ale także kwestią biznesową. Wraz z popularyzacją włączania tych kryteriów do podejmowania decyzji inwestycyjnych, wskaźnik ten powinien być coraz powszechniej wykorzystywany przez inwestorów przy selekcji spółek do portfela w 2021 roku - mówi Milena Olszewska-Miszuris, CFA, Wiceprezes CFA Society Poland odpowiedzialna za obszar ESG, współautorka raportu.
Kobiety częściej w radach nadzorczych niż w zarządach
Badanie przeprowadzone na 140 największych polskich spółkach giełdowych wchodzących na koniec 2019 roku w skład indeksów WIG20, mWIG40 i sWIG80, pokazało, że w okresie 2010-2019 kobiety pozostawały mniejszością we władzach. Mężczyźni nie stanowili mniejszości nawet w jednym z badanych lat. W skład zarządu i rady nadzorczej na koniec 2019 roku wchodziło przeciętnie około 11 osób i tylko od 1 do 2 osób było przedstawicielkami płci żeńskiej. Kobiety częściej można było znaleźć wśród przedstawicieli rad nadzorczych niż członków zarządów.
WIG20 najbardziej zróżnicowanym indeksem pod względem płci
We władzach spółek z WIG20 najłatwiej było spotkać kobietę. Częściowo mogło wynikać to z faktu, że władze największych spółek były bardziej liczebne (średnio 14,7 osób na koniec 2019 r.) niż spółek średnich i małych (11,7 i 9,1 analogicznie). W ciągu minionej dekady największe spółki z warszawskiego parkietu (WIG20) odnotowały najbardziej dynamiczny wzrost różnorodności płci w strukturach zarządzających, prawie podwajając wynik z 9,7% do 18,1%. W przypadku spółek z mWIG40 udział kobiet we władzach wzrósł o 3,1 pp. (do 14,3%), a dla spółek z sWIG80 - o 2,5 pp. (do 11,7%).
Sytuacja w ostatnich latach poprawiła się, ale nadal pozostaje dużo do zrobienia. W 2019 roku, w co czwartej z badanych firm nie było kobiety we władzach. Aż w dziewięciu na każde dziesięć badanych spółek udział kobiet nie przekroczył progu 30%, opisanego w literaturze naukowej z obszaru socjologii i polityki, jako dający mniejszości wpływ na podejmowane decyzje. W żadnej spółce liczba kobiet i mężczyzn we władzach nie była równa - mówi Aleksandra Włodarczyk, CFA, traderka w banku Société Générale, współautorka raportu.
Finanse, energetyka - liderami różnorodności we władzach
Zaskakujące może wydawać się, że w 2019 roku jedną z najniższych reprezentacji kobiet we władzach (zaledwie 9,6%) odnotował sektor detaliczny, choć w strukturze zatrudnienia całej branży przeważają kobiety. Najbardziej zróżnicowane pod względem płci były władze spółek z sektora finansów (20,2%) i energetyki (18,7%). Największy wzrost obecności kobiet w zarządach i radach nadzorczych można było zaobserwować w sektorze nieruchomości, gdzie w ciągu dekady udział kobiet podwoił się z 7% do 14%.
Wyniki naszych badań zaprzeczają potocznemu postrzeganiu branż czy kwalifikacji jako bardziej „kobiecych”. Niska reprezentacja kobiet w organach zarządczych spółek detalicznych, uznawanych za bardziej sfeminizowane, czy stosunkowo największa reprezentacja pań w teoretycznie „męskiej” energetyce mogą być przykładem na to, że porzucany jest paradygmat dzielenia zawodów według kryterium płci. Talent nie zna płci, a różnorodność przynosi firmom wymierne korzyści - mówi dr Iweta Opolska, CFA, Dyrektor Biura Handlu gazem w PKN Orlen, współautorka raportu.
Autorki raportu dokonały także porównania szeregu wskaźników finansowych pomiędzy spółkami ze skrajnie niskim a relatywnie wyższym udziałem kobiet we władzach. Porównywano wskaźniki związane z wypłatą dywidendy, zyskownością, dynamiką przychodów i zysków oraz wyceną i ryzykiem. Dwa spośród zbadanych wskaźników wykazały istotne różnice. Spółki, w których było więcej kobiet, charakteryzowały się w badanym okresie wyższą marżą zysku netto oraz niższą zmiennością cen akcji niż grupa spółek z najniższym udziałem kobiet we władzach.
Chciałybyśmy, aby nasz raport uwrażliwiał na kwestie różnorodności płciowej we władzach. Warto wybierać kandydatów na najwyższe stanowiska z całej puli talentów, a nie tylko osób znajdujących się w „pierwszym szeregu”. Na naszym rynku kapitałowym jest naprawdę wiele utalentowanych kobiet, których wiedza i umiejętności mogą budować wartość dla przedsiębiorstw – dr Anna Golec, CFA, badaczka z Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego i University West w Szwecji, współautorka raportu.
Ten raport to początek drogi – wskazane są dalsze badania nad tym tematem. Potwierdza to profesor Krzysztof Jajuga, Prezes CFA Society Poland – Poruszając tak szeroki temat, nie sposób wyczerpać go w jednym raporcie. Opracowanie identyfikuje pewne zaobserwowane zjawiska i może stanowić punkt wyjścia do dalszej dyskusji oraz inspirację do poszukiwania odpowiedzi na kolejne pytania, np. o przyczyny i kierunki wzajemnych zależności. CFA Society Poland będzie wspierać takie inicjatywy.
Kwestia udziału kobiet we władzach spółek w Polsce wymaga uwagi wszystkich interesariuszy i podjęcia dodatkowych działań mobilizujących do zmian. Zdanie to podziela Olga Siedlanowska-Chałuda, Head of Programme Section, UN Global Compact Poland, partnera raportu. Choć wyniki jasno wskazują, że przed nami jeszcze wiele do zrobienia, to tym bardziej istotne jest, aby tworzyć analizy, podnosić temat i dawać argumenty za tym, że potrzebna jest zmiana. Mam nadzieję, że poprzez wspólne działania dojdziemy do sytuacji, gdzie kwestie równouprawniania będą oczywiste i argumenty nie będą w ogóle potrzebne.
Partnerami raportu są UN Global Compact Poland, Kancelaria CMS w Polsce, Bank Société Générale Oddział w Polsce, 30% Club oraz M+G.
Nad raportem pracowało szereg specjalistek z rynku finansowego skupionych w Komitecie Diversity powstałym w ramach CFA Society Poland, organizacji zrzeszającej profesjonalistów z branży finansowej.
O CFA Society Poland:
CFA Society Poland powstało w 2004 r. i jest jednym ze 157 lokalnych stowarzyszeń międzynarodowego CFA Institute. Organizacja zrzesza ponad 185 tys. przedstawicieli branży finansowej, obecnych w ponad 164 krajach. CFA Society Poland rozpowszechnia i realizuje najwyższe standardy etyczne oraz edukacyjne w zakresie działań branży inwestycyjnej w Polsce. Obecnie CFA Society Poland liczy sobie około 600 członków, a w procesie egzaminacyjnym globalnego Programu CFA® podchodzącym w naszym kraju jest blisko 2 tys. kandydatów.
Źródło: CFA Society Poland
Źródło: Spółka
