Wystartowały wypłaty z BFG dla depozytariuszy SK Banku – co warto na ten temat wiedzieć | StrefaInwestorow.pl
Obrazek użytkownika Paweł Biedrzycki
01 gru 2015, 07:03

Wystartowały wypłaty z BFG dla depozytariuszy SK Banku – co warto na ten temat wiedzieć

30 listopada 2015 wystartowały wypłaty dla depozytariuszy SK Banku w ramach Gwarantowanego Funduszu Gwarancyjnego. Oto co warto wiedzieć na temat procedury: kto otrzyma pieniądze, a kto nie? Dlaczego SK Bank upadł? Skąd pochodzą pieniądze i jaki będzie to miało wpływ na sektor bankowy.

Upadłość SK Banku to pierwsze bankructwo banku odkąd w 2006 roku został powołany KNF. SK Bank to największy bank spółdzielczy w Polsce, którego aktywa jeszcze w połowie 2014 roku wynosiły 3,5 mld zł. Ostatni raz tak głośne bankructwo banku w Polsce miało miejsce w 2000 r. kiedy upadł Bank Staropolski w Poznaniu.

Dlaczego SK Bank upadł?

Banki upadają tylko i wyłącznie z jednego powodu, bo depozytariusze tracą do nich zaufanie. Funkcja banku komercyjnego jest stosunkowo prosta, przyjmuje depozyty od podmiotów, które posiadają nadwyżki finansowe i pożycza pieniądze, najczęściej w formie kredytu, podmiotom, które finansowania potrzebują. Pasywa banku to depozyty, a aktywa to kredyty. Bank zarabia na różnicy między oprocentowaniem aktywów i pasywów. Kiedy bank udziela zbyt dużo „złych” kredytów pojawiają się problemy z płynnością, czyli obsługą depozytów. W pierwszej kolejności o problemach banku dowiadują się inne banki i automatycznie wstrzymują finansowanie, a problemy narastają. Pożyczki wzajemne banków nie są objęte gwarancjami i dlatego inne instytucje najszybciej reagują na problemy z płynnością. Zazwyczaj w takim momencie wkracza BFG, którego zadaniem jest zapewnienie osobom fizycznym i prawnym, które nie posiadają możliwości dokonania samodzielnej oceny ryzyka finansowego, zwrotu wkładów w przypadku zawieszenia działalności banku.

Diagram 1: Bilans SK Banku z I połowy 2014 r. Źródło raport finansowy SK Bank, rynek obligacji Catalyst.
Diagram 1: Bilans SK Banku z I połowy 2014 r. Źródło raport finansowy SK Bank, rynek obligacji Catalyst.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny przeciwdziała efektowi zarażania, jaki często występuje w przypadku upadłości banku. Jeżeli społeczeństwo przestanie ufać sektorowi bankowemu, problemy mogą zacząć się przenosić na inne banki.

Kto może otrzymać wypłaty z BFG z bankrutującego SK Banku?

Wypłaty z BFG otrzymają depozytariusze SK Banku, którzy wpłacili do niego pieniądze. Jak wynika z danych finansowych SK Banku z I połowy 2014 roku, jest to około 3 mld zł. Akcjonariusze i obligatariusze banku w takim przypadku najprawdopodobniej stracą wszystkie pieniądze. Dodatkowo sektor finansowy, czyli inne banki, które pożyczały SK Bankowi pieniądze też zwrotu z BFG nie otrzymają. Z księgowego punku widzenia te wartości inne banki muszą wpisać w swoje bilanse jako straty.  

Ochrona depozytów BFG przysługuje:

  • osobom fizycznym,
  • osobom prawnym, w tym jednostkom samorządu terytorialnego,
  • jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną, szkolnym kasom oszczędnościowym i pracowniczym kasom zapomogowo-pożyczkowym.

Według ustawy BFG w ciągu 20 dni roboczych od ogłoszenia bankructwa banku musi rozpocząć wypłaty środków w ramach Fundusz Ochrony Środków Gwarantowanych (FOŚG). Kwota objęta gwarancją to równowartość 100 000 Euro, czyli obecnie około 427 000 zł. Kwota gwarantowana obliczana jest od sumy środków pieniężnych ulokowanych na wszystkich rachunkach banku. Jeżeli mamy wspólny rachunek z małżonkiem, to wszystko jest mnożone razy dwa i suma gwarantowana wynosi 200 000 Euro. Według ustawy BFG musi wypłacić środki wraz z naliczonymi odsetkami. W sumie BFG będzie musiał wypłacić około 2 mld zł z tytułu gwarancji. Zrobi to pomiędzy 30.11.2015, a 29.01.2016 w placówkach Banku Zachodniego WBK.  

Co jeżeli depozytariusz SK Banku miał w nim więcej niż 100 000 Euro?

Pierwsze 100 000 Euro zostaje spłacone od razu. Na pozostałą część kapitału taki depozytariusz będzie musiał poczekać, aż zakończy się proces upadłości banku. Tutaj warto pamiętać o tym, że aktywa banku nie znikają, kredyty zostają najczęściej sprzedane innym bankom i z tego tytułu pozyskany kapitał może być dysponowany.  

Depozytariusz musi jednak zgłosić swoją wierzytelność. W przypadku nabycia upadłego banku przez inny bank sprawa jest dużo prostsza. Nowy właściciel przejmuje zobowiązania wobec posiadaczy rachunków bankowych upadłego banku. BFG preferuje takie rozwiązanie i zazwyczaj pomaga sfinansować tego rodzaju transakcję.  

Jeżeli to nie nastąpi, to największy problem będą miały firmy, które posiadają rachunki w upadłym banku, bo to one najczęściej przekraczają limit 100 000 Euro. W takiej sytuacji może to doprowadzić je do problemów z płynnością, a nawet do bankructwa. Cała procedura bankructwa banku może bowiem długo potrwać.

Skąd pochodzą pieniądze, które wypłaci BFG?

Pieniądze, które wypłaci BFG depozytariuszom upadłego SK Banku pochodzą z Fundusz Ochrony Środków Gwarantowanych (FOŚG). Jest to fundusz, który tworzą wszystkie instytucje objęte gwarancjami. W praktyce są to fundusze uśpione, które banki objęte gwarancjami przetrzymują na swoich rachunkach. Każdy bank musi przeznaczać określony procent, nie przekraczający 0,55% rocznie sumy środków pieniężnych zgromadzonych w banku. Jest to jednak fundusz, z którego banki mogą korzystać, jak z innych depozytów. Środki muszą zostać przekazane do BFG dopiero kiedy ten się o nie upomni. Z taką sytuacją mamy właśnie do czynienia teraz i tak z banków notowanych na giełdzie:

  • Bank PKO BP przekaże około 338 mln zł na wypłaty dla depozytariuszy SK Bank.
  • Bank Pekao przekaże około 243 mln zł na wypłaty dla depozytariuszy SK Bank.
  • Bank Millennium przekaże około 106 mln zł na wypłaty dla depozytariuszy SK Bank.
  • Bank BPH przekaże około 24 mln zł na wypłaty dla depozytariuszy SK Bank.
  • Bank BGŻ BNP przekaże około 93 mln zł na wypłaty dla depozytariuszy SK Bank.
  • Raiffeisen Bank Polska przekaże około 74 mln zł na wypłaty dla depozytariuszy SK Bank.
  • ING Bank Śląski przekaże około 165 mln zł na wypłaty dla depozytariuszy SK Bank.
  • Alior Bank przekaże około 59 mln zł na wypłaty dla depozytariuszy SK Bank.
  • itd.

Przekazane kwoty nie obciążają bezpośrednio wyników finansowych banków, ale nie pozostają na nie bez wpływu. Przekazany kapitał bowiem nie będzie już pracował dla banków i z tego tytułu bank nie będzie generował odsetek. Ponadto w przyszłym roku BFG zwiększy najprawdopodobniej wpłaty na FOŚG, aby odbudować fundusz. Z tym, że to nie ma bezpośrednio negatywnego wpływu na wynik banków, bo są to fundusze uśpione. Chyba, że BFG znowu się o te środki upomni.  

Podsumowując, upadek SK Banku to pierwsze bankructwo banku w Polsce od co najmniej 2006 roku. Po upadku SKOK Wołomin w sumie fundusz FOŚG BFG zostanie zmniejszony o około 4-5 mld zł. To absolutny rekord w historii BFG. Nigdy w jednym roku nie zostało wypłacone tyle świadczeń. W sumie obciąża to wyniki banków i zwiększa niepewność w sektorze. W takiej sytuacji należy rozważyć czy wprowadzenie nowego podatku od aktywów bankowych jest w tym momencie realne i nie pogrąży całego sektora w jeszcze większym kryzysie. Największym od końca lat 90-tych.

Przydatne linki:

Śledź Strefę Inwestorów w Google News

Sprawdź więcej artykułów i analiz

Więcej praktycznej wiedzy o inwestowaniu na giełdzie, takiej jak analizy, artykuły, czy portfele edukacyjne, znajdziesz w części premium serwisu StrefaInwestorow.pl. Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej.