Nagroda Nobla z fizyki 2017, polska spółka VIGO System miała w niej swój wkład
Królewska Szwedzka Akademia Nauk przyznała Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki trzem amerykańskim naukowcom - Rainer Weiss, Barry C. Barish i Kip S. Thorne. Laureaci zostali nagrodzeni za przyczynienie się do stworzenia detektora LIGO oraz obserwację fal grawitacyjnych. Do budowy detektora LIGO zostały wykorzystane półprzewodniki produkowane przez polską spółkę VIGO System.
Istnienie fal grawitacyjnych już sto lat temu przewidywał Albert Einstein. Potwierdzenie ich występowania we wszechświecie dopełnia ogólną teorię względności sformułowaną przez niemieckiego fizyka.
Zaobserwowane fale grawitacyjne powstały w wyniku zderzenia układu dwóch czarnych dziur. Dotarcie do Ziemi zajęło im 1,3 mld lat, a sam sygnał był bardzo słaby. Jednak, specjalnie do tego stworzone 2 detektory LIGO, 14 września 2015 roku w stanie Luizjana i Waszyngton w USA, zarejestrowały pierwsze drgania i tym samym potwierdziły ich istnienie.
Po kilku miesiącach weryfikacji, 11 lutego 2016 roku międzynarodowy zespół naukowców oficjalnie poinformował o pierwszym w historii zarejestrowaniu fal grawitacyjnych. Zdaniem Komitetu Noblowskiego to wydarzenie oznacza rewolucję w astrofizyce, a także bada granice naszej wiedzy.
Czym jest detektor LIGO?
Detektor LIGO miał służyć wykryciu fal grawitacyjnych. Powstał z inicjatywy naukowców z MIT, Caltech i wielu innych uczelni. Jego pomysłodawcami byli: tegoroczni nobliści, czyli Kip Thorne i Rainer Weiss, oraz Ronald Drever z Caltech. Cały projekt jego budowy był sponsorowany przez National Science Foundation.
Budowę detektora LIGO rozpoczęto w 1996 roku, a ukończono dopiero 4 lata później. Była to pierwsza wersja testowa instrumentu. W 2008 zdecydowano o udoskonaleniu detektora aby zwiększyć jego czułość 10-krotnie. Ponowne rozpoczęcie pomiarów nastąpiło w 2015 roku.
Udział VIGO System w projekcie LIGO
Swój wkład w projekt LIGO wniosła także polska spółka VIGO System. Detektor LIGO, oraz jego europejski odpowiednik – VIRGO, wykorzystują półprzewodniki i detektory produkowane przez spółkę z Ożarowa Mazowieckiego. Zostały one użyte w systemie kompensacji deformacji kształtu luster rozgrzewanych przez laser służący do pomiaru fal grawitacyjnych o gigantycznej mocy 1MW. Dzięki temu usunięto istotne zakłócenia detekcji fal grawitacyjnych, a to znacząco przyczyniło się do sukcesu całego projektu.
„Przez szereg lat współpracowaliśmy z zespołem stojącym za budową detektorów fal grawitacyjnych LIGO i Advanced LIGO, dostarczając im kolejne, coraz doskonalsze generacje zaawansowanych detektorów podczerwieni. Od blisko 30 lat jesteśmy obecni na amerykańskim rynku, utrzymując, poprzez naszą sieć sprzedażową i kontakty naukowe, bardzo ścisłe relacje z amerykańskim środowiskiem akademickim. VIGO System jest angażowana w bardzo wielu projektach naukowych prowadzonych przez największe amerykańskie uczelnie, z MIT (Massachusets Institute of Technology), Caltech (California Institute of Technology) czy Princeton University na czele, uczestnicząc w rozwiązywaniu naukowych wyzwań na etapie koncepcyjnym i wnosząc nasz realny wkład często w przełomowe projekty.” – poinformował w komunikacie prasowym Adam Piotrowski, Prezes Zarządu VIGO System S.A.
Czym się zajmuje VIGO System?
VIGO System to polska spółka produkująca niechłodzone detektory podczerwieni, kamery termowizyjne i systemy pomiarowe. Jest jedną z najbardziej innowacyjnych i prężnie rozwijających się firm nie tylko w Polsce, ale także na świecie. VIGO kładzie duży nacisk na działalność badawczo-rozwojową i stawia przede wszystkim na własne, nowatorskie rozwiązania.
Unikalna technologia wytwarzania detektorów została opracowana w latach 80-tych w Wojskowej Akademii Technicznej przez zespół pod kierownictwem prof. dr. hab. Józefa Piotrowskiego. Do dzisiaj zresztą VIGO współpracuje zarówno z naukowcami z WAT, jak i innymi polskimi i zagranicznymi placówkami badawczymi.
Opracowane i wyprodukowane przez VIGO System detektory zostały wykorzystane nie tylko w projekcie LIGO, ale również pracują obecnie na pokładzie łazika Curiosity, w ramach misji Mars Science Laboratory. Firma uzyskała status oficjalnego dostawcy podzespołów dla NASA.
VIGO System na GPW
Spółka debiutowała na GPW w 2014 roku, a wartość nowej emisji akcji wyniosła 6,3 mln zł. VIGO pozyskał środki na rozbudowę laboratorium wraz z Wojskową Akademią Techniczną oraz dalsze prace badawcze.
Źródło: Strefa Inwestorów
Z roku na rok, spółka zwiększa swoje przychody. Regularnie dostarcza zysków akcjonariuszom i od czasu wejścia na giełdę konsekwentnie wypłaca dywidendę. Utrzymuje też od lat wysokie wartości wskaźników rentowności. Dotychczasowa stopa zwrotu wynosi ponad 30%.
Zob. także: Wykres akcji VIGO System
VIGO System to bardzo dobry przykład biznesu rozwijanego na dużą skalę. Spółka, dzięki swoim innowacyjnym rozwiązaniom, bierze udział w największych światowych projektach naukowych. Dlatego zyskuje uznanie i prestiż nie tylko w Polsce, ale także zagranicą.
