Wprowadzenie do dywergencji na MACD w 5 podfali

Poniższy artykuł należy traktować jako wstępny materiał, który ma za zadanie wprowadzenie pojęć niezbędnych do efektywnego wykorzystywania w inwestowaniu dywergencji na MACD w 5 podfali.

Zapoznamy się w nim z następującymi pojęciami:

• Dywergencja
• Wskaźnik MACD
• 5 falowa struktura wzrostowa lub spadkowa.

Czym jest MACD?

Jest to jeden z bardziej popularnych wskaźników analizy technicznej, który należy do grupy wskaźników podążających za trendem. Pokazuje on zależność między dwoma rozkładami średnich na wykresie. Do obliczania wskaźnika standardowo wykorzystuje się trzy średnie 26, 12 i 9 okresową (wszystkie wykładnicze).

Pierwsza krzywa wskaźnika wyliczana jest na podstawie różnicy między średnią 12 okresową oraz 26 okresową EMA. Nazywamy ją krzywą MACD. Średnia 9 okresowa (linia sygnału) również EMA jest wykorzystywana jako linia sygnału której przecięcia z linią MACD standardowo są interpretowane jako sygnały kupna i sprzedaży.

Klasycznym sygnałem sprzedaży jest przecięcie i zejście linii MACD poniżej średnia 9 dniową czyli linię sygnału. Klasycznym sygnałem kupna natomiast jest przecięcie w górę linii sygnału przez MACD.

Żeby być szczerym należy wspomnieć o tym, że klasyczne sygnały wskaźnika MACD nie mają większej wartości inwestycyjnej i rzadko kiedy mogą generować jakiekolwiek zyski. Żaden doświadczony inwestor nie powinien wykorzystywać wskaźnika MACD w ten tradycyjny sposób, ponieważ daje on bardzo słabe efekty.

Żeby nie być gołosłownym zaprezentuję poniżej statystyki gry na klasyczne sygnały MACD dla polskich kontraktów na WIG20 na wykresie kontynuacyjnym.

Założenia analizy

• Posiadam 10 000 zł i gram jednym kontraktem na WIG20 na klasyczne sygnały wynikające ze wskaźnika MACD.
• Sprzedaję, gdy linia MACD przecina średnią 9 okresową w dół po cenie zamknięcia ze słupka, na którym generowany jest sygnał przecięcia.
• Kupuję, gdy linia MACD przecina średnią 9 okresową w górę po cenie zamknięcia ze słupka, na którym generowany jest sygnał przecięcia.
• Z założenia nie używam żadnych stopów i trzymam przez cały czas pozycję na rynku.
• Po wygenerowaniu sygnału sprzedaży trzymam pozycję krótką do czasu aż MACD nie wygeneruje sygnału kupna i na odwrót. W takim momencie odwracam swoją pozycję z długiej na krótką i na odwrót.
• W analizie uwzględniamy koszty prowizji za zajęte pozycje.
• Do testów wykorzystujemy standardowe ustawienia wskaźnika czyli średnie 12, 26 i 9 okresowe.

Sprawdźmy jakie wyniki przyniosłaby taka gra.

Analizę zaczniemy od gry na świecach tygodniowych na przestrzeni od 10.02.2003 do 10.02.2009, czyli przez ostatnie 6 lat

Test MACD tygodniowy

Powyżej mamy wykres z zaznaczonymi momentami wejścia na rynek. Czerwone strzałki pozycje krótkie, a zielone długie (interwał tygodniowy).

Statystyka wyników

• Wygenerowanych transakcji: 33
• Transakcje zyskowne: 9 (27,27%)
• Transakcje stratne: 24 (72,73 %)
• Zysk/Strata % dla całego okresu: - 22,16%
• Średni zysk/strata roczna w %: - 4,1%
• Maksymalne obsunięcie kapitału w %: -31,18%

Wyniki prezentują się mało zadowalająco, żeby nie powiedzieć tragicznie. Sprawdźmy więc ile pozwoli nam zarobić tradycyjna technika gry na wskaźnik MACD dla wykresów dziennych.

Analiza dla interwału dziennego dla okresu od 10.02.2003 do 10.02.2009 czyli przez ostatnie 6 lat

Test MACD dzienny

Powyżej mamy wykres z zaznaczonymi momentami wejścia na rynek. Czerwone strzałki pozycje krótkie, a zielone długie (interwał dzienny).

Statystyka wyników

• Wygenerowanych transakcji: 116
• Transakcje zyskowne: 43 (37,07%)
• Transakcje stratne: 73 (62,93 %)
• Zysk/Strata % dla całego okresu: + 8,01%
• Średni zysk/strata roczna w %: + 1,29%
• Maksymalne obsunięcie kapitału w %: -7,89%

Jak widać gra dla interwału dziennego prezentuje się już zdecydowanie lepiej niż w wypadku rozkładu tygodniowego. Uczciwie jednak trzeba przyznać, że mimo wszystko nie powala na kolana.
Krótko mówiąc przez 6 lat ani nie zarobimy, ani nie stracimy wiele ze swojego zainwestowanego kapitału. W takim wypadku zdecydowanie lepiej wyszlibyśmy, gdybyśmy włożyli nasze pieniądze na lokatę i uzyskali pewne zyski rzędu kilku procent rocznie przy praktycznie zerowym ryzyku.

Bez wdawania się w większe wywody mogę powiedzieć, że najlepsze efekty dla gry w oparciu o wskaźnik MACD dla interwału dziennego dają następujące wartości parametrów wskaźnika: MACD 8, 27, 2.

Przy takich parametrach wskaźnika system prezentuje się już nieco lepiej, ale wciąż nie oszałamiająco

Statystyka wyników

• Wygenerowanych transakcji: 251
• Transakcje zyskowne: 91 (36,25%)
• Transakcje stratne: 160 (63,75 %)
• Zysk/Strata % dla całego okresu: + 30,27%
• Średni zysk/strata roczna w %: + 4,51%
• Maksymalne obsunięcie kapitału w %: -5,74%

Wyniki porównywalne do lokaty terminowej.

Sprawdźmy teraz jakie efekty daje gra w oparciu o klasyczne sygnały na MACD na wykresach intraday przy standardowych parametrach MACD 12,26 i 9.

Analiza dla interwału godzinowego dla okresu od 10.02.2007 do 10.02.2009, czyli przez ostatnie 2 lata

Test MACD godzinowy

Powyżej mamy wykres z zaznaczonymi momentami wejścia na rynek. Czerwone strzałki pozycje krótkie, a zielone długie (interwał godzinowy).

Statystyka wyników

• Wygenerowanych transakcji: 313
• Transakcje zyskowne: 112 (35,78%)
• Transakcje stratne: 201 (64,22 %)
• Zysk/Strata % dla całego okresu: - 0,73%
• Średni zysk/strata roczna w %: -0,37%
• Maksymalne obsunięcie kapitału w %: -10,16%

Jak widać z powyższych wyników, grając przez ostatnie dwa lata na MACD w interwale godzinowym na FW20 jedyne, co byśmy uzyskali to odrobinę adrenaliny z zawieranych transakcji. Spróbujmy więc poszukać lepszych parametrów wskaźnika dla systemu, bo być może wystarczy coś jedynie nieznacznie zmienić.

Bez wdawania się w zbędne szczegóły można powiedzieć, że z badań wynika, iż najlepsze wyniki na przestrzeni ostatnich dwóch lat dla FW20 w interwale godzinowym dały następujące wartości wskaźnika MACD 16,22 i 20.

Oto wyniki dla tego rodzaju ustawień

Statystyka wyników

• Wygenerowanych transakcji: 215
• Transakcje zyskowne: 81 ( 37,67%)
• Transakcje stratne: 134 ( 62,33 %)
• Zysk/Strata % dla całego okresu: +19,32%
• Średni zysk/strata roczna w %: +9,25%
• Maksymalne obsunięcie kapitału w %: -8,65%

MACD - Podsumowanie

Powyższą analizę i badania przeprowadziłem po to, aby uświadomić Tobie, że popularny wskaźnik MACD wykorzystywany w tradycyjny sposób i przy standardowych ustawieniach systemu, w najlepszym wypadku nie pozwoli Ci stracić pieniędzy. Jedynie optymalizacja parametrów wskaźnika jest w stanie wykrzesać z systemu jakiekolwiek zyski.

Chciałem Ci w ten sposób uświadomić, że tradycyjna wartość inwestycyjna wskaźnika MACD jest jednym słowem wątpliwa. Dlatego ja wykorzystuje ten wskaźnik jedynie do wyszukiwania dywergencji, które w połączeniu z innymi narzędziami pozwalają na zwiększenie prawdopodobieństwa sukcesu o czym piszę w dalszej części artykułu.

Czym jest dywergencja?

Ze zjawiskiem dywergencji w analizie technicznej mamy do czynienia, gdy zmiana wartości danego instrumentu finansowego (indeksu, waluty, towaru) nie powoduje zmiany wartości wskaźnika wyliczonego od jego ceny lub zmiana ta jest zdecydowanie mniejsza niż instrumentu bazowego.

Możemy się spotkać z dwoma rodzajami dywergencji w analizie technicznej: dywergencją byka i niedźwiedzia.

Dywergencja byka

Jak widać na powyższym wykresie z dywergencją byka mamy do czynienia kiedy spadek wartości jakiegoś instrumentu nie powoduje spadku (a nawet czasami wzrost) wartości wskaźnika wyliczanego na podstawie jego ceny.

W wypadku tego rodzaju dywergencji wyszukujemy sytuacji, w których cena rysuje na wykresie coraz niższe dołki, a tymczasem wskaźnik dokładnie na odwrót czyli coraz wyższe dołki.

Dla przykładu został wykorzystany wskaźnik RSI, ale oczywiście można wyszukiwać dywergencji korzystając z dowolnych innych wskaźników.

Zjawisko dywergencji świadczy o tym, że podczas spadku ceny i coraz niższych dołków niedźwiedzie mają coraz mniej siły (impetu) oraz determinacji do tego, żeby sprzedawać. Pojawienie się dywergencji można interpretować jako światełko ostrzegawcze, że wraz z kontynuacją spadków zwiększa się prawdopodobieństwo do nagłego zwrotu na rynku i wzrostu, który następuje najczęściej w najmniej oczekiwanym przez rynek momencie.

Dywergencja niedźwiedzia

Dokładnie z odwrotną sytuacją do dywergencji byka mamy do czynienia kiedy rynek rysuje dywergencję niedźwiedzia. Charakteryzuje się ona tym, że rynek rysuje coraz wyższe szczyty na wykresie ceny. Wskaźnik w tym czasie natomiast zachowuje się dokładnie na odwrót i rysuje coraz niższe górne ekstrema (tym razem również dla przykładu RSI).

W tym wypadku mające miejsce na rynku wydarzenia należy interpretować dokładnie na odwrót, niż w wypadku dywergencji byka. Sytuację interpretujemy jako sygnał, iż byki nie mają już tyle siły (impetu) oraz determinacji do tego, żeby pchać cenę coraz wyżej. Dlatego ewentualna kontra niedźwiedzi może spowodować nagłą zmianę kierunku na rynku.

Zjawisko dywergencji jest częstym sygnałem ostrzegawczym o możliwości wystąpienia nagłego zwrotu na rynku i zmiany kierunku ruchu. Jest to cenne narzędzie zwłaszcza w wypadku dynamicznych ruchów. Osiem na dziesięć szybkich ruchów przed zwrotem jest wykańczanych dywergencją. Warto jednak pamiętać o tym, że nie należy traktować każdej dywergencji jako automatycznego sygnału sprzedaży, czy kupna. Zdarza się bowiem tak, że rynek rysuje potrójne a nawet czasami poczwórne dywergencje przed zwrotem. Mimo to warto być zaznajomionym z tą techniką, gdyż w wielu przypadkach może pozwolić na partycypowanie w zyskach przy niskim poziomie ryzyka.

5 falowa struktura cenowa

Kolejnym narzędziem niezbędnym do tego abyśmy mogli stosować interesującą nas strukturę rynkową jest sama 5 falowa struktura cenowa. Musimy umiejętnie lokalizować tego rodzaju strukturę.

Pięciofalowa struktura jest klasycznym założeniem pochodzącym z teorii Fal Elliota, na temat której można znaleźć dużo więcej w książce: „Teoria fal Elliota” Alfreda J. Frosta i Roberta R. Prechtera. Tego rodzaju ruchy rynku są charakterystyczne dla dynamicznych i silnych wzrostów bądź spadków. Świadczą one o sile atakującej strony.

Jak sama nazwa skazuje 5 falowe struktury składają się dokładnie z 5 ruchów rynku. Fale 1,3,5 są falami impulsu, które wynoszą kursy zgodnie z kierunkiem struktury. Fale 2 i 4 są natomiast korektami, które przecinają fale impulsowe ruchu. Są to okresy, w którym inwestorzy realizują zyski.

W temacie struktur 5 falowych warto dopowiedzieć tylko jeszcze dwie rzeczy

1. W prawidłowo zlokalizowanej (prawdziwej) strukturze 5 falowej fala 4 nie może nachodzić na falę 2 (korekty nie mogą na siebie nachodzić). Struktura ma świadczyć o sile strony atakującej, więc zachodzące na siebie fale korekcyjne (2 i 4) niejako zaprzeczają temu zjawisku. W takim wypadku narysowaną przez rynek strukturę nie można uznać za 5 falową.
2. Kolejną istotna zależnością w wypadku prawidłowej struktury 5 falowej jest to, że z fal impulsu, czyli 1,3,5 nigdy najkrótszą nie może być fala 3.W klasycznej strukturze 5 falowej właśnie fala 3 powinna być najdłuższą. Z racji swojej charakterystyki szukając długich ruchów na rynku wyszukujemy fal nr 3 i tym samym potencjalnych 5 falowych struktur rynkowych.

Przyznam się szczerze, że ja lubię pozostawić sobie odrobinę luzu i elastyczności w podejściu do niektórych reguł. Dlatego właśnie znacznie więcej na temat reguł dotyczących struktur 5 falowych możesz przeczytać w artykule autorstwa Enigmy71, który znajduje się pod adresem:
http://strefainwestorow.pl/artykuly/teoria_fal_elliota/reguly_i_wskazowki_dla_teorii_fal_elliotta
Jest to tłumaczenie zasad teorii Fal Elliotta.

Podsumowanie

Na tym etapie warto utrwalić sobie po pierwsze nieskuteczność samego wskaźnika MACD, po drugie poszukać na wykresach dywergencji i po trzecie zlokalizować dla wprawy przynajmniej kilka struktur 5 falowych na dowolnych instrumentach. Powyższy tekst ma za zadanie wprowadzić pojęcia niezbędne do zrozumienia i skutecznego zastosowania dywergencji na MACD w 5 podfali, o której dokładnie będę pisać w następnym artykule.

Pozdrawiam i życzę dużych zysków,
Paweł Biedrzycki