5 najważniejszych rzeczy jakie powinien wiedzieć inwestor indywidualny o głosowanej dzisiaj ustawy na temat OFE

Dzisiaj w Sejmie ma odbyć się głosowanie w sprawie ustawy na temat zmian w OFE. Warto przyjrzeć się modyfikacjom, jakie wprowadza ustawa i sprawdzić, co powinien wiedzieć na ich temat inwestor indywidualny. W poniższym artykule omawiam jak będzie wyglądać przekazanie części obligacyjnej OFE do ZUS, w jaki sposób będzie można pozostać w OFE i jaka będzie ich nowa polityka inwestycyjna. Przyglądam się także kwestii pozostania w OFE oraz suwakowi "Rostowskiego", aby na koniec ocenić, jaki wpływ na GPW będą miały głosowane zmiany.

Jak będzie wyglądać przekazanie części obligacyjnej OFE do ZUS w praktyce?

Zgodnie z wytycznymi zawartymi w ustawie, dokładnie 3 lutego 2014 r. otwarty fundusz emerytalny umorzy 51,5% jednostek rozrachunkowych, zapisanych na rachunku każdego członka otwartego funduszu emerytalnego na dzień 31 stycznia 2014 r. Kapitał z umorzonych jednostek zostanie przekazany do ZUS.

3 lutego 2014 roku Otwarte Fundusze przekazują do ZUS następujące kategorie aktywów w określonej poniżej kolejności:

• obligacje i bony emitowane przez Skarb Państwa;
• obligacje emitowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego;
• inne papiery wartościowe, opiewające na świadczenia pieniężne, gwarantowane lub poręczane przez Skarb Państwa;
• Środki pieniężne.

Ważne jest to, że ustawa nie przewiduje możliwości przenoszenia akcji spółek na konto ZUS. To oznacza, że do 31 stycznia 2014 r OFE muszą mieć zgromadzoną odpowiednią kwotę płynnych aktywów. Z tego płynie wniosek, że w grudniu fundusze emerytalne mogą sprzedawać akcje lub ich przynajmniej więcej nie kupować. Będą to robić po to, aby osiągnąć odpowiedni poziom aktywów do przekazania. ZUS będzie miał czas na zaksięgowanie przeniesionych środków na indywidualnych subkontach i poinformowanie przyszłych emerytów o ich stanie aż do 31 marca 2015 roku.

Jak pozostać w OFE?

51,5% jednostek rozrachunkowych każdego członka OFE zostanie przeniesiona bezwarunkowo do ZUS 3 lutego 2014 roku. Aby pozostawić zgromadzone przez siebie pozostałe 48,5% aktywów w OFE każdy członek będzie musiał powtórnie zgłosić chęć uczestnictwa drugim filarze.

Odpowiednie oświadczenie, którego wzór określi właściwy Minister odpowiednim rozporządzeniem, będzie należało dostarczyć do ZUS w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 31 lipca 2014 r.

Ile OFE dostanie, a ile pobierze opłat?

Rząd w nowej ustawie nieznacznie powiększył składkę jaką ZUS będzie przekazywał na nasze subkonto OFE, jeżeli przy nim pozostaniemy. I tak, w wariancie pozostania w OFE, otrzymają one 2,92% podstawy ewidencjonowanej stawki (pozostała część - 4,38% trafi do ZUS). W przypadku, kiedy całą emeryturę przeniesiemy do ZUS, otrzyma on 7,3% podstawy składki.

Co istotne, nowa ustawa drastycznie ogranicza opłaty pobierane przez OFE za zarządzanie, co stanowi wielką korzyść dla przyszłych emerytów.

„.Otwarty fundusz może pobierać opłaty wyłącznie w formie potrącenia określonej procentowo kwoty z wpłacanych składek, nie większej niż 1,75%, z tym że potrącenia dokonuje się przed przeliczeniem składek na jednostki rozrachunkowe.”;

Tutaj warto zaznaczyć słowo „wpłaconych”. To oznacza, że płacić będziemy raz przy wpłacaniu środków, a potem wraz ze wzrostem kapitału, OFE już nie będą pobierać opłat. Ten mechanizm sprawia, że procent składany działać będzie jedynie na korzyść uczestników OFE, a nie również samej instytucji.

Jaka będzie nowa polityka inwestycyjna OFE?

Ustawa zobowiązuje każdy Otwarty Fundusz Emerytalny do przygotowania prospektu informacyjnego, który powinien zawierać deklaracje zasad polityki inwestycyjnej i celu inwestycyjnego funduszu wraz z określeniem wskaźników z jakimi będzie się porównywał czyli tzw benchmarku.

Oficjalnie benchmark dla OFE nie jest narzucany, ale w ustawie pojawia się coś co przyjmuje nazwę „porównawczej stopy zwrotu”. Jest to wartość, do której wyniki mają odnosić poszczególne OFE.

Tą porównawczą stopą zwrotu jest suma wyniku indeksu WIG (nie więcej niż 90%) i średniej stopy procentowej na polskim rynku międzybankowym (nie mniej niż 10%). To najlepiej pokazuje czym w założeniu rządowego projektu mają być OFE. Mają one stać się agresywnymi funduszami inwestycyjnymi nastawionymi na utrzymywanie aktywów w akcjach z GPW.

Z drugiej strony, te OFE, które nie chciałyby inwestować agresywnie, ale zamiast tego lokować środki emerytów w mniej ryzykowne aktywa, nie będą mogły zrobić tego z dnia na dzień. Ustawodawca przewidział w kolejnych latach od wejścia w życie reformy specjalne progi, które mają zabezpieczyć GPW przed nagłym odpływem kapitału. I tak odpowiednio akcje z GPW powinny stanowić nie mniej niż:

1. 75% wartości całych aktywów do dnia 31 grudnia 2014 r.;
2. 55% wartości całych aktywów do dnia 31 grudnia 2015 r.;
3. 35% wartości całych aktywów do dnia 31 grudnia 2016 r.;
4. 15% wartości całych aktywów do dnia 31 grudnia 2017 r.

Ponadto, ustawodawca pozostawia furtkę i pozwala OFE inwestować środki w inne fundusze inwestycyjne, które będą zarządzać aktywami zgromadzonymi w OFE. Tutaj ważna jest jednak jedna rzecz. Prowizje za zarządzanie jakie będą pobierać inne fundusze za zarządzanie OFE muszą ponieść z własnej kieszeni, czyli nie obciążają bardziej członków.

Dodatkowo, w ustawie pojawia się więcej ograniczeń nakładanych na OFE, jak maksymalna ilość kapitału zaangażowana w jednej spółce, funduszu itp.

Co warto wiedzieć o mechanizmie suwaka Rostowskiego?

W momencie kiedy członkowi OFE pozostaje mniej niż 10 lat do emerytury uruchamiany zostaje mechanizm tzw. suwaka. To oznacza, że od tego momentu ZUS zaprzestaje przekazywania do OFE składek, a pieniądze zaczynają przepływać w odwrotnym kierunku.

Od tego momentu OFE mają obowiązek co miesiąc umarzać proporcjonalną część zgromadzonych przez członka jednostek rozrachunkowych i przekazywać je do ZUS, gdzie zostają zaksięgowane na odpowiednim subkoncie. W momencie gdy członek OFE przechodzi na emeryturę całość jego kapitału musi być już przekazana do ZUS.

W przypadku osób, które zdecydują się pozostać w OFE, a do emerytury pozostaje im mniej niż 10 lat mechanizm działa analogicznie z tym, że co miesiąc będzie przekazywana proporcjonalnie większa część zgromadzonego kapitału.

W ten sposób Rząd rozwiązuje problem tego kto ma wypłacać emeryturę z OFE po przejściu obywateli na emeryturę.

Podsumowanie

Podsumowując, wpływ wprowadzanych przez rząd zmian na GPW powinien być stosunkowo ograniczony. Istotny będzie okres grudzień 2013 - styczeń 2014, który właśnie się rozpoczął. W tym czasie OFE muszą gromadzić środki, a właściwie gotówkę i obligacje skarbowe, które na początku lutego 2014 będą musiały przekazać do ZUS. Przy czym, warto zwrócić uwagę na fakt, że do OFE wciąż napływają i napływać będą nowe środki w postaci składek członków. Nie jest więc przesądzone, że OFE rozpoczną wyprzedaż aktywów, co spowoduje spadki na GPW. Wszystko zależeć będzie od indywidualnej sytuacji funduszu. Praktycznie pewne jest natomiast, że nie będą na razie kupować akcji, a to na pewno nie pomoże w rajdzie Świętego Mikołaja oraz nie wzmocni efektu stycznia w 2014 roku.