Alert legislacyjny: Sejm prowadzi prace nad ustawą o osłonach socjalnych - będą urlopy energetyczne i jednorazowe odprawy

Procedowane przez Sejm przepisy wprowadzają przywileje socjalne dla pracowników sektora elektroenergetycznego i górników. Mają one na celu minimalizowanie negatywnych skutków społeczno-ekonomicznych transformacji sektora energetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego.

Obszar legislacyjny

Rządowy projekt ustawy o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego przyjęty 10 lipca 2023 r. przez Radę Ministrów przewiduje przede wszystkim wprowadzenie urlopów energetycznych i górniczych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i górniczego. Projekt obecnie znajduje się na etapie rozpatrywania przez Sejm stanowiska Senatu zwierającego poprawki do ustawy.

Ścieżka legislacyjna

Projekt ustawy 1 sierpnia 2023 r. został przekazany do Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych celem rozpatrzenia stanowiska Senatu i dalszego procedowania.

Najważniejsze informacje

Wg projektu urlop energetyczny lub górniczy będzie przeznaczony dla pracowników przedsiębiorstw energetycznych i kopalń węgla brunatnego jeśli:

• W dniu wejścia w życie ustawy nie będą uprawnieni do pobierania emerytury.

• Zostali zwolnieni z pracy z powodu wyłączenia jednostki wytwórczej, systemowej redukcji wydobycia węgla brunatnego lub zakończeniu wydobycia węgla brunatnego.

• Nabycie urlopu pozwoli im na nabycie prawa do emerytury.

• Do uzyskania prawa do emerytury pozostały im maksymalnie 4 lata pracy.

Warto dodać, że minister właściwy do spraw aktywów państwowych określi, w drodze rozporządzenia, wykaz stanowisk pracy uprawniających do urlopu górniczego i urlopu energetycznego. Uprawniony będzie je otrzymywał przez maksymalnie 4 lata. Straci on je, tylko w przypadku nabycia uprawnień do emerytury lub podjęcia pracy na podstawie stosunku pracy, umowy cywilnoprawnej, jednoosobowej działalności gospodarczej lub na innej podstawie w przedsiębiorstwie energetycznym lub w kopalni.

Jednorazowa odprawa pieniężna ma natomiast przysługiwać pracownikom sektora energetycznego, którzy tracą pracę z powodu wyłączenia jednostki wytwórczej, systemowej redukcji wydobycia węgla brunatnego lub zakończeniu wydobycia węgla brunatnego, nie są uprawnieni do pobierania emerytury, ale odbyli co najmniej 5-letni staż pracy u pracodawcy. Odprawa ma odpowiadać 12-krotności miesięcznego wynagrodzenia pracownika obliczanego jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy.

Co z tego wynika?

Projekt ustawy zawierający opisane wyżej przywileje dla pracowników sektora energetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego jest podyktowany wymogami Komisji Europejskiej w zakresie polityki klimatycznej, zgodnie z którymi ostatnia polska kopalnia miałaby zostać zamknięta w 2049 r. Projekt ustawy to próba zapewnienia bezpieczeństwa socjalnego dla pracowników, którzy straciliby pracę w wyniku wygaszania kopalń. Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że rządowy projekt jest także próbą utrzymania dobrych relacji na linii rząd - związki zawodowe i wyrazem wstrzemięźliwości przed wprowadzeniem reform w sektorze elektroenergetycznym w sposób bardziej zdecydowany.