Alert europejski: W trakcie unijnego „kryzysu rolniczego” Komisja Europejska zmienia regulacje związane z nawozami. To kluczowa kwestia dla Grupy Azoty

Właśnie zakończyły się konsultacje publiczne pakietu rozporządzeń delegowanych ustanawiających m.in. kryteria biodegradowalności dla polimerów. Ta olbrzymia nowelizacja kluczowych regulacji technicznych jest szczególnie istotna dla producentów nawozów, choć w Polsce nikt się nią nie zainteresował…

Ekologia i sektora nawozowy:

W rozporządzeniu (UE) 2019/1009 ustanawiającym przepisy dot. udostępniania na rynku produktów nawozowych UE znajdują się regulacje bezpośrednio dotyczące sektora chemicznego, a w tym te odnoszące się do polimerów. Choć polimery kojarzą się głównie ze środkami sztucznymi, w kontekście produktów nawozowych „są one jednak środkami powlekającymi, które stosowane są w szczególności w produkcji nawozów o kontrolowanym uwalnianiu. Ich celem jest powolne i terminowe uwalnianie składników odżywczych do roślin, a tym samym ograniczenie wymywania składników odżywczych”.

Stosowanie polimerów jest niezwykle istotne w kontekście jednego z kluczowych elementów Zielonego Ładu tj. strategii „Od pola do stołu” („Farm-2-fork), która ustanowiła cel polegający na zmniejszeniu strat składników odżywczych o co najmniej 50%, przy jednoczesnym zapewnieniu, że jakość (żyzność) gleby nie ulegnie degradacji. Polimery zatrzymujące wodę mogą być również stosowane w innych kategoriach produktów nawozowych UE, takich jak polepszacze gleby i podłoża uprawowe. Polimery przyczyniają się więc również m.in. do zrównoważonego wykorzystania wody w rolnictwie. Materiały wiążące na bazie polimerów mogą być stosowane w podłożach uprawowych.

Co istotne, „obecność drobnych fragmentów syntetycznych lub chemicznie zmodyfikowanych polimerów naturalnych, które są nierozpuszczalne w wodzie, rozkładają się bardzo powoli i mogą być łatwo spożywane przez organizmy żywe, budzi obawy o ich ogólny wpływ na środowisko i potencjalnie na zdrowie ludzi”. Komisja Europejska podjęła więc szereg działań mających na celu zabezpieczenie zarówno ludzi, jak i środowiska naturalnego określając „szczególne kryteria biodegradowalności lub rozpuszczalności nie są objęte ogólnym ograniczeniem i mogą być nadal wprowadzane do obrotu”.

Źródło: https://pixabay.com/pl/photos/nawozów-nawóz-biały-kulki-perły-5201380/

Ścieżka legislacyjna:

Skrócona ścieżka konsultacji publicznych prowadzona jest przez Dyrekcję Generalną ds. Rynku Wewnętrznego, Przemysłu, Przedsiębiorczości i MŚP (DG GROW). W proces przygotowywania regulacji zaangażowane były jednak również inne dyrekcje, a w tym: Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich (DG AGRI) oraz Dyrekcja Generalna ds. Środowiska (DG ENV).

Proces konsultacji publicznych rozpoczęty został formalnie 8 marca br. i zakończony 5 kwietnia br., choć eksperci branżowi wchodzący w skład grupy roboczej w sprawie produktów nawozowych (E01320) dyskutowali na temat treści pakietu regulacji już w listopadzie ubiegłego roku.

Co dalej z polskimi polimerami?

Omówione przez nas na wstępie rozporządzenie (UE) 2019/1009 nałożyło na Komisję Europejską obowiązek przeprowadzenia oceny kryteriów biodegradowalności środków powlekających i polimerów zatrzymujących wodę stosowanych jako składniki produktów nawozowych UE. Ocena musi zostać zakończona do dnia 16 lipca 2024 r. Czasu więc nie zostało wiele, a same projektu aktualizacji wszystkich rozporządzeń – jak wspomnieliśmy wcześniej – miały zostać opublikowane już w I kwartale br. …

W jednym z projektów – tym dot. substancji otoczkujących – Komisja Europejska wskazuje, że: „Jeśli chodzi o biodegradację w glebie, tylko polimery, które mogą osiągnąć ostateczną degradację lub mineralizację w ciągu 48 miesięcy po okresie funkcjonalności, powinny być dopuszczone jako materiały składowe. Aby skrócić okres testowania, należy dopuścić jej przyspieszoną metodę. […] W rzeczywistych warunkach środki powlekające i polimery zatrzymujące wodę są zawarte w produktach nawozowych UE, które mogą być stosowane do gleby. Nie powinny one przedostawać się do środowiska wodnego. Chociaż nie można całkowicie wykluczyć wymywania, potencjalne ryzyko dla środowiska wodnego jest ograniczone, ponieważ przedmiotowe polimery docierałyby do zbiorników wodnych dopiero po rozpoczęciu degradacji w glebie z powodu czynników takich jak erozja i promieniowanie ultrafioletowe. Aby jeszcze bardziej ograniczyć potencjalne ryzyko, należy ustanowić wymóg etykietowania, ostrzegający użytkowników końcowych, aby nie używali produktu w pobliżu zbiorników wód powierzchniowych i utrzymywali strefy buforowe”.

Z perspektywy producentów nawozów ważny jest również fragment mówiący o terminie rozpoczęcia obowiązywania zawartych w pakiecie regulacji. Mają one zacząć obowiązywać w odniesieniu do krajowych produktów nawozowych od 17 października 2028 r.

Czy to długo? 4 lata to dość długi horyzont czasowy pod warunkiem, że przedsiębiorstwa wiedzą o planowanych działaniach… W konsultacjach publicznych prowadzonych przez Komisję Europejską nie wzięła jednak udziału Grupa Azoty, a zwłaszcza spółka z Polic, gdzie wciąż niezakończony jest kolejny etap inwestycji w fabrykę „Polimery Police”.