17 lat temu Rosja ogłosiła bankructwo, czy scenariusz może się powtórzyć w 2015 roku?

Dokładnie 17 lat temu Rosja ogłosiła niewypłacalność i oficjalnie stała się bankrutem. Głównym powodem, który powalił "wielkiego niedźwiedzia" na kolana była wciąż kulejąca post sowiecka gospodarka i niskie ceny ropy. Dzisiaj rosyjska gospodarka wciąż nie należy do prymusów. Warto więc zastanowić się nad, tym czy przy taniejącej ropie scenariusz z 1998 roku może się powtórzyć.

Ropa i RTS 1997 - 2015

Na początek przyjrzyjmy się temu w jakim miejscu znajduje się obecnie kurs ropy w USD i rosyjskiej giełdy, również w USD, w stosunku do poziomów z 1998 roku kiedy zostało ogłoszone bankructwo.

Wykres 1: Ropa w USD (góra), notowania RTS (dół), lata 1996 – 2015.

Kurs ropy, w stosunku do poziomów, przy których Rosja ogłaszała bankructwo w 1998 roku, znajduje się ponad 200% wyżej. To oznacza, że obecne ceny są relatywnie wysokie i trudno oczekiwać, że szybko pogrążą rosyjską gospodarkę. Tym bardziej, że w 2009 roku ropa znajdowała się na podobnych poziomach co teraz i rosyjska gospodarka to przetrwała.

Indeks giełdy rosyjskiej, wyrażony w USD, natomiast wciąż pozostaje ponad 600% powyżej poziomów z 1998 roku. Tutaj ciekawostkę stanowi fakt, że nie nastąpiło ponowienie minimów w stosunku do dołków z 2014, ani 2009 roku. Z tego punktu widzenia wygląda to tak, że inwestorzy na rynku akcji w Rosji dyskontują fakt, że mamy do czynienia z ostatnim ruchem spadkowym na ropie.

USDRUB w okolicy historycznych maksimów

Bankructwo Rosji z 1998 roku zmusiło tamtejszy bank centralny do przeprowadzenia dewaluacji rosyjskiej waluty.

Wykres 2: Kurs USDRUB, lata 1998 – 2015.

Dewaluacja, tyle, że na warunkach rynkowych, następuje też w trakcie obecnego kryzysu. W stosunku do poziomów, przy których zostało ogłoszone bankructwo w 1998 roku kurs amerykańskiej waluty do rubla jest prawie 900% wyżej. Warto jednak zwrócić uwagę, że pomimo nowych minimów na ropie wciąż nie przełamał szczytów z 2014 roku i w tym kontekście mamy dywergencję pomiędzy tymi dwoma rynkami.

1997 vs 2014 – garść statystyk dla rosyjskiej gospodarki

Tabela 1. Porównanie sytuacji ekonomicznej Rosji w 1997 i 2014 roku.
Źródło: opracowanie własne.

Wstępne porównanie statystyk gospodarczych z 1997 i 2014 roku dla Rosji pokazuje, że pomimo gospodarczych problemów sytuacja Rosji jest obecnie dużo lepsza. Dług publiczny wynosi obecnie zaledwie 17,4% PKB, dużo mniej niż 50% w 1997 roku. Co więcej, w 2014 roku pomimo ciężkiej sytuacji gospodarczej Rosji udało się zbilansować budżet, podczas gdy w 1997 roku notowali 7,5% deficyt. W porównaniu do 1997 roku (12 mld USD) Rosja posiada też duże rezerwy walutowe 357 mld USD.

Także patrząc ogólnie na sytuację rynkową brak nowych maksimów na #USDRUB i minimów na #RTS nie może dziwić. Kurs ropy musiałby ulec jeszcze mocnej przecenie i utrzymywać się na takich poziomach długo, aby zepchnąć gospodarkę Rosji na krawędź. Na razie tamtejszą gospodarką targa kryzys, ale inaczej niż w 1997 roku, Rosjanie mają aktywa i pieniądze, aby go przetrwać. Czas jednak działa na ich niekorzyść i jeżeli negatywna sytuacja na rynku surowców się utrzyma, to powtórka z 1997 roku wcale nie jest tak nieprawdopodobna jak się teraz wydaje.