Jak co roku Warren Buffett opublikował swój list do akcjonariuszy. Tradycyjnie, w napisanym w humorystyczny sposób dokumencie, znajdziemy dużo więcej niż tylko zestawienie informacji o spółce Berkshire Hathaway. Między wierszami możemy doszukać się uniwersalnych porad, które z pewnością przydadzą się każdemu inwestorowi, bez względu na jego doświadczenie, czy też wielkość portfela.
To nie jest zwykły list do akcjonariuszy
Czytając sprawozdania finansowe polskich spółek, jesteśmy przyzwyczajeni, że listy do akcjonariuszy są krótkim (1-2 strony) streszczeniami tego, co najważniejszego wydarzyło się w firmie. Buffet podchodzi do listu zupełnie inaczej. Owszem omawia w nim niektóre transakcje, sukcesy i porażki spółki w minionym roku, ale to nie jest w nim najważniejsze. Dzieli się w nim swoimi przemyśleniami na różne tematy, głównie inwestycyjne, jakie pojawiły się w jego głowie w ostatnim roku.
List jest długi (29 stron) i sprawia wrażenie, jakby był pamiętnikiem pisanym przez Buffetta przez cały rok, w którym zawiera przemyślenia na temat stanu gospodarki, sytuacji niektórych branż. Nie brakuje w nim też anegdot, a nawet polecenia dobrych książek - w tym roku Buffett uznał za najciekawszą książkę "Shoe Dog", twórcy potęgi Nike Phil-a Knight-a (polski tytuł "Sztuka Zwycięstwa"). Są też w nim pochowane, jak rodzynki w cieście, luźne ponadczasowe porady na temat inwestowania. Wyłuskaliśmy je dla was. Oto pięć najciekawszych.
1. Bądź przygotowany na dobre czasy
Koniunktura na rynku nie zawsze sprzyja inwestorom. Według Buffetta większość czasu w inwestowaniu wiąże się z przeciętnymi zyskami lub ich brakiem. Duże zyski pojawiają się niewspółmiernie rzadko. Cała sztuka inwestowania polega na tym, by być przygotowanym na te okazje do zarobku zarówno mentalnie jak i finansowo.
Charlie i ja nie mamy magicznego planu na ekstra zyski, poza marzeniami o nich. Za to staramy się być przygotowani mentalnie i finansowo, by działać szybko, gdy okazja się nadarza. W każdej dekadzie ciemne chmury gromadzą się na niebie ekonomii, by potem nagle sprowadzić złoty deszcz. W przypadku wystąpienia tego rodzaju ulewy musimy mieć pewność, że wybiegniemy na zewnątrz z baliami, a nie z łyżeczkami od herbaty. I tak właśnie staramy się robić.
2. Krachy są niespodziewane i nie do uniknięcia, ale możesz się na nie przygotować
Zdarzały się i będą się zdarzać okresy większych spadków, a nawet paniki na rynku, które będą miały negatywny wpływ na kursy praktycznie wszystkich akcji.
Nikt ci nie powie, kiedy nastąpi taka katastrofa – ani ja, ani Charlie, ani ekonomiści, ani media. Meg McConnell z New York Fed trafnie opisała rzeczywistość paniki rynkowej: "Poświęcamy wiele czasu na znalezienie ryzyk w systemie finansowym, jednakże, w rzeczywistości to one mają tendencję do znajdywania nas".
Buffett ma dla nas radę na ciężkie czasy:
Podczas tych strasznych chwil nie powinieneś zapominać o dwóch rzeczach: Po pierwsze powszechny strach jest sprzymierzeńcem inwestora, ponieważ stwarza okazję do okazjonalnych zakupów. Po drugie, osobisty strach jest twoim wrogiem. Jest też nieuzasadniony. Jeśli po prostu siedzisz na papierach dużych, konserwatywnie zarządzanych firm, możesz być prawie pewny, że robisz dobrze. (...) W długim terminie kolekcja dobrych firm, silnych finansowo, zarządzanych z myślą o inwestorach, powinna dostarczyć przyzwoitych zysków.
3. Uważaj na skorygowane zyski
Według Buffetta, z roku na rok wzrasta liczba zarządzających, którzy szukają byle powodu by zaraportować skorygowane zyski, które są oczywiście wyższe od zysków wykazanych w sprawozdaniu finansowym.
Istnieje wiele sposobów, którymi zarządzający dokonują tego kuglarstwa. Dwa ich ulubione to: pominięcie kosztów restrukturyzacji i akcji pracowniczych, jako wydatków.
Radzi na takie praktyki uważać, w szczególności jeśli się często powtarzają.
Charlie i i ja wolimy jak zdarzenia jednorazowe – dobre czy złe – są opisane w komentarzu do wyniku księgowego. Po to w końcu patrzy się na wyniki finansowe, by dokonać szacunków, co do przyszłości. Zarządzający, którzy regularnie próbują ignorować całkiem realne koszty podając skorygowany zysk na akcję działają nam na nerwy. Do tego są to działania zaraźliwe: prezesi jawnie szukający sposobów pokazania lepszych wyników kształtują w firmie kulturę, w której pracownicy starają się być "pomocni". Tak stawiane cele prowadzą, na przykład, do niedoszacowania rezerw i w konsekwencji nawet do bankructwa firmy.
4. Uważaj na doradców oferujących magiczne eliksiry inwestycyjne
Tradycyjnie Buffett zwraca uwagę na pułapki związane z doradztwem inwestycyjnym.
Ludzkie zachowanie nie ulega zmianie. Bogaci ludzie, fundusze emerytalne, fundacje itp czują, że zasługują na coś "ekstra" w doradztwie inwestycyjnym. Ci doradcy, którzy potrafią sprytnie grać na tych oczekiwaniach będą bardzo bogaci. W tym roku magicznym eliksirem według nich mogą być fundusze hedgingowe, w przyszłym roku coś innego. Przewidywany wynik tej parady obietnic jest zawarty w starym powiedzeniu:: "Gdy człowiek z pieniędzmi spotyka człowieka z doświadczeniem, ten z doświadczeniem zostaje z pieniędzmi, a ten pierwszy z doświadczeniem."
5. Nie unikniesz błędów, dlatego miej kogoś kto spojrzy z boku na twoje inwestycje
Buffett przypomina też akcjonariuszom, że nie jest nieomylny. Każdy popełnia błędy i on także.
Tak jak w przypadku małżeństwa, akwizycje biznesowe też często dostarczają niespodzianek zaraz po ich zawarciu. Zrobiłem parę głupich zakupów, które potem doprowadziły do odpisów i tym samym zmniejszenia wartości Berkshire.
Zwraca jednak uwagę, że dobrze jest mieć kogoś, z kim można skonsultować swoje pomysły inwestycyjne. Kogoś kto spojrzy z boku. Dla Buffetta jest to jego wspólnik Charlie Munger
W przyszłości popełnię jeszcze więcej błędów. Możecie być tego pewni. Na szczęście, Charlie zawsze jest w pobliżu, by powiedzieć bez skrupułów „nie” moim najgorszym pomysłom.
Buffett zaprasza na walne zgromadzenie
Na koniec, w liście do akcjonariuszy, Buffet zaprasza na walne zgromadzenie akcjonariuszy. Także w tym roku będzie ono transmitowane w internecie.
Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Berkshire Hathaway odbędzie się 6 maja 2017 r. Transmisja rozpocznie się o godzinie 16 czasu polskiego (9:00 CDT). Najciekawsza część, czyli sesja pytań i odpowiedzi rozpocznie się o 16:30 i potrwa do 22:30 czasu polskiego. Transmisję organizuje serwis Yahoo. W zeszłym roku transmisję na żywo obejrzało 1,1 mln inwestorów, a nagranie dodatkowe 11,5 mln.
Zobacz także: Inwestowanie na wesoło – czego inwestorzy mogą się nauczyć z tegorocznego listu Buffetta do akcjonariuszy [2016]
