Otrzymałeś ostatnio telefon z propozycją kupna akcji Facebook’a, Google’a, Tesli czy Amazon? Nie wiesz czy to do końca bezpieczne? Ostatnimi czasy, domy maklerskie i różnego rodzaju firmy wychodzą naprzeciw oczekiwaniom inwestorów, oferując im akcje syntetyczne. Tylko czy aby na pewno w ten sposób zostaniesz akcjonariuszem spółek działających na rynkach zagranicznych? Tutaj znajdziesz kilka uwag, na które warto zwrócić uwagę, zanim zainwestujesz swój kapitał w akcje syntetyczne.
Czym są akcje syntetyczne?
Poza regulowanym rynkiem giełdowym coraz bardziej rozwija się nieregulowany rynek pozagiełdowy OTC (ang. over-the-counter market). Podmioty działające na nim zawierają umowę, przedmiotem której jest obrót pochodnymi instrumentami finansowymi np. kontrakt CFD. Od niedawna podmioty działające na OTC zaczęły także oferować kupno akcji syntetycznych.
Akcje syntetyczne to nic innego jak odmiana kontraktu CFD z małymi różnicami. Zatem są to również instrumenty pochodne, które bazują na cenie akcji giełdowych wybranej spółki. W umowie strony ustalają, że sprzedający zapłaci różnicę między aktualną wartością dokładnie określonych aktywów (akcji wybranej spółki) i ich wartością w dniu ustalania kontraktu. Inaczej mówiąc, zapłaci kwotę równą różnicy pomiędzy ceną otwarcia, a ceną zamknięcia pozycji. Jest to swego rodzaju zakład pomiędzy stronami o cenę instrumentu bazowego w przyszłości.
W uproszczeniu, ty będąc kupującym nie jesteś w rzeczywistości właścicielem akcji, jesteś stroną zakładu, która obstawia wzrosty natomiast broker staje się drugą stroną, która obstawia spadek wartości instrumentu bazowego, jakim są akcje giełdowe.
Akcje syntetyczne czym się różnią od prawdziwych
Inwestując swój kapitał w akcje syntetyczne, nie staniesz się właścicielem prawdziwych akcji danej spółki, działającej na rynku zagranicznym. Jest to podstawowa różnica, którą należy wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnej. Pomiędzy podmiotami zawierana jest umowa, gdzie strony według własnego konsensusu ustalają jej dokładne warunki dotyczące obrotu akcjami syntetycznymi.
Przede wszystkim, kupując akcje syntetyczne nie uzyskasz praw i obowiązków związanych z posiadaniem akcji prawdziwych danej spółki np. prawa do udziału w zysku, czyli tzw. dywidendy, prawa udziału w walnym zgromadzeniu czy prawa poboru akcji. Nie jesteś zatem pełnoprawnym właścicielem akcji danej spółki.
Co więcej, jako właściciel akcji spółki notowanej na GPW, posiadasz prawo do udziału w jej majątku likwidacyjnym w razie przeprowadzenia postępowania upadłościowego. Natomiast w przypadku gdy strona umowy, przedmiotem której są akcje syntetyczne, nie wywiąże się z niej i nie zapłaci ustalonej ceny to ponosi jedynie odpowiedzialność z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. W praktyce oznacza to słabszy reżim ochrony i trudności dla wierzyciela związane z samodzielnym dochodzeniem swoich wierzytelności na drodze sądowej.
Zobacz więcej: Jak kupić akcje - prawdziwe, a nie syntetyczne?
Dlaczego akcje syntetyczne, a nie prawdziwe
Przede wszystkim, należy jednak zwrócić uwagę na kilka pozytywnych aspektów inwestowania w akcje syntetyczne. W ten sposób szybko możesz „kupić” akcje tysięcy spółek działających na kilkunastu rynkach zagranicznych. Broker oferujący obrót akcjami syntetycznymi, nie musi za każdym razem spełniać wymogów wejścia na inny rynek zagraniczny i ponosić związanych z tym dość dużych kosztów aby zaoferować Ci ten instrument. Dlatego dostęp do akcji syntetycznych jest o wiele łatwiejszy zwłaszcza dla mniejszych inwestorów. Ponadto akcje syntetyczne wydają się również dobrym rozwiązaniem dla inwestorów z niedużym kapitałem, ale chcących inwestować w akcje nie tylko polskich spółek.
„XTB oferuje dostęp do kilkunastu rynków, takich jak: Belgia, Czechy, Francja, Niemcy, Włochy, Holandia, Portugalia, Hiszpania, Szwajcaria, UK, UK International, USA oraz oczywiście Polska. Daje to łącznie ok. 1500 instrumentów.”
Czym się charakteryzują akcje syntetyczne?
Inwestując swój kapitał w akcje syntetyczne zawierasz umowę, w której instrument bazuje na cenie akcji wybranej spółki giełdowej. W przypadku każdego brokera powinieneś indywidualnie sprawdzić zapisy umowy w tym zakresie. Pomiędzy poszczególnymi instytucjami mogą się one zasadniczo różnić. Zadaliśmy kilku brokerom szczegółowe pytania odnośnie oferowanych przez nich akcji syntetycznych i prawie wszyscy na nie nie odpowiedzieli, wyjątkiem było XTB.
Akcje syntetyczne w XTB
Zgodnie z informacjami uzyskanymi od XTB Polska oraz zamieszczonymi na ich stronie internetowej materiałami oferowane przez nich akcje syntetyczne charakteryzują się następującymi parametrami.
Podatek od ekwiwalentu dywidendy jest pobierany z góry. Otrzymujesz zatem tzw. ekwiwalent dywidendy netto równy wartości dywidendy. Stanowi on swoisty przychód kapitałowy i będzie doliczony do przychodów w PIT8c, który wystawi nam XTB. Płatność ekwiwalentu dywidendy następuje już w dniu odcięcia bez prawa do dywidendy (ex-date), dlatego nie jest tożsamy z klasyczną dywidendą.
Wszystkie rozliczenia następują w czasie rzeczywistym (t+0), w przeciwieństwie do rozliczeń typu t+2, obowiązujących na GPW. Ponadto zlecenia składa się tylko w godzinach handlu, a pozycję na akcjach syntetycznych można trzymać bez ograniczeń.
Nie jesteś także obciążony żadnymi dodatkowymi kosztami za utrzymywanie otwartej pozycji czy prowadzenie rachunku rzeczywistego. Nie ma także opłat za brak aktywności na rachunku.
Natomiast zlecenia oczekujące wymagają depozytu w wysokości wartości nominalnej zlecenia. Jeśli zatem kupisz akcje syntetyczne oparte o wartość akcji Google’a w cenie 120 dolarów, to musisz także złożyć do depozytu 120 dolarów.
Zobacz także: Porównanie - Akcje vs Akcje Syntetyczne w XTB
Jeżeli chodzi o koszty transakcyjne to prowizje w XTB zaczynają się już od 0,1 % wartości transakcji. Trzeba zwrócić uwagę na koszt minimalnej prowizji obowiązującej przy danej transakcji. W XTB wynosi ona 8 euro/dolarów/funtów. Nie jest to bez znaczenia ponieważ, w przypadku gdy dysponujesz bardzo małym kapitałem, prowizja minimalna może spowodować nieopłacalność inwestycji. Dlatego warto zrobić dokładne zestawienie obrazujące zyski i koszty danego przedsięwzięcia. Niektóre kraje pobierają również dodatkowe opłaty wynikające z wartości danej transakcji. Mają one charakter daniny publicznej. Jednak nie musimy się o nie martwić gdyż formalności związane z ich opłatą bierze na siebie XTB.
Udogodnieniem, o którym warto również wspomnieć, jest istnienie tylko jednego konta i jednej platformy obrotu akcjami syntetycznymi - xStation. Jeśli zatem konto jest prowadzone w PLN to w przypadku kupna akcji syntetycznych spółki notowanej w obcej walucie np. USD, na platformie transakcyjnej dojdzie automatycznie do przewalutowania.
„W praktyce spread na takich przewalutowaniach jest tak bardzo atrakcyjny, że nawet najlepsze kantory mogą mieć problem z zaoferowaniem korzystniejszej stawki.”
Można również otworzyć drugie darmowe konto handlowe prowadzone w docelowej walucie i następnie zasilić je dolarami.
Akcje syntetyczne, a kontrakty CFD
Jak już było wspomniane wcześniej, akcje syntetyczne są pewną odmianą kontraktów CFD. Pomiędzy tymi dwoma instrumentami pochodnymi występują punkty wspólne, zazwyczaj są to: ekwiwalent dywidendy, hedging oraz krótka sprzedaż, czyli zarabianie na spadkach wartości instrumentu bazowego.
Są jednak dwie podstawowe różnice. Przede wszystkim w przypadku akcji syntetycznych brak jest dźwigni finansowej przy transakcjach, co uniemożliwia lewarowanie pozycji. Po drugie, nie nalicza się punktów swapowych (zarówno dodatnich jak i ujemnych) dla pozycji długich bo inwestujemy w akcje, a nie waluty. Natomiast w przypadku zajmowania krótkich pozycji istnieje już obowiązek opłaty za pożyczenie akcji.
Zatem akcje syntetyczne wydają się bezpieczniejszym rozwiązaniem niż kontrakty CFD, w szczególności dla inwestorów początkujących. Ze względu na brak dźwigni finansowej, inwestor nie naraża się na straty większe niż przeznaczony przez niego kapitał na dokonanie danej transakcji.
Ryzyko związane z akcjami syntetycznymi
Istotnym ryzykiem związanym z kupnem akcji syntetycznych jest zmiana kursu walutowego. Należy mieć na uwadze, że wspomniane ryzyko istnieje zawsze w przypadku inwestowania w akcje zagraniczne. Zatem może dojść do sytuacji gdy zagraniczne akcje rosną, a nasz portfel maleje. Idealnym przykładem jest spadek kursu funta związany z Brexitem w Wielkiej Brytanii.
Wskazane jest więc obserwowanie sytuacji występującej na rynkach zagranicznych, zarówno gospodarczej jak i politycznej. Regularnie należy przeglądać informacje z zagranicznych mediów, blogów i serwisów internetowych aby świadomie podejmować racjonalne decyzje inwestycyjne.
Ponadto trzeba zwrócić także uwagę z kim zawiera się umowę, przedmiotem której są akcje syntetyczne, tak aby w możliwie najszerszy sposób zabezpieczyć swoje interesy majątkowe. Broker oferujący akcje syntetyczne powinien być wiarygodny pod względem finansowym i najlepiej gdy działa legalnie na rynku kapitałowym. Takimi podmiotami są np. domy maklerskie, nadzorowane przez KNF. W przypadku upadłości brokera, inwestor jest chroniony dodatkowo przez system rekompensat prowadzony przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.
Przykładem dobrej praktyki jest działalność domu maklerskiego XTB. Jak udało nam się ustalić równolegle do transakcji na akcjach syntetycznych realizowana jest w rzeczywistości taka sama transakcja w imieniu XTB na rynku regulowanym, co zabezpiecza interesy poszczególnych inwestorów. W uproszczeniu można powiedzieć, że XTB w naszym imieniu kupuje na swoje konto akcje.
„Transakcje realizowane przez klienta są zawierane w rzeczywistości na rynku regulowanym, stąd też zawsze wykonywane są po cenie rynkowej danego instrumentu. W zasadzie, posiadając dostęp do pełnego arkusza zleceń na danej giełdzie można tam zidentyfikować swoje zlecenie, złożone poprzez platformę xStation.”
Taka sytuacja nie musi jednak występować u wszystkich brokerów, należy to indywidualnie sprawdzać w każdym przypadku. Jeżeli broker równolegle nie zajmuje takiej samej transakcji w swoim imieniu to całe ryzyko zmiany ceny przenosi na siebie.
Podsumowując, inwestowanie w akcje syntetyczne wydaje się dobrą alternatywą dla kupna prawdziwych akcji zagranicznych spółek. Dostęp jest znacznie łatwiejszy, a koszty transakcyjne o wiele niższe niż zakup tradycyjnych akcji zagranicznych za pośrednictwem polskich biur maklerskich. Ze względu na brak dźwigni finansowej ograniczone jest ryzyko straty kapitału występujące przy kontraktach CFD. Należy mieć jednak świadomość, że zawierana jest zwykła umowa o spadek wartości instrumentu bazowego, a nie transakcja kupna akcji danej spółki i trzeba wziąć pod uwagę wiążące się z tym ryzyko.
