Wyrocznia z Omaha. Najbogatszy inwestor świata. Staruszek tak mądry, że przyciągający co roku na walne zgromadzenie dziesiątki tysięcy akcjonariuszy Berkshire Hathaway. Czy może być dla inwestora lepszy doradca, znamienitszy nauczyciel? Chyba nie. Przypominamy więc, co Buffett ma do powiedzenia.
60 lat inwestowania. 60 lat wiedzy i doświadczenia. Praktyk, ale oczytany. Do tego skromny człowiek, który mimo miliardów na koncie, mieszka w domu w spokojnej willowej dzielnicy Omaha kupionym kilka dekad temu.
Obecnie majątek Warrena Buffetta jest warty około 75,3 mld USD, według amerykańskiej edycji magazynu „Forbes”. Poprzez spółkę ubezpieczeniową Berkshire Hathaway Buffett jest udziałowcem około 46 firm. Obecnie największą część jego portfela zajmują 4 walory: Kraft Heinz, Apple, Wells Fargo i Coca Cola. Buffett ma także akcje IBM, Moody’s, General Motors, Monsanto czy Goldman Sachs.
Postanowiliśmy przypomnieć 30 najważniejszych i najbardziej przydatnych, w naszej opinii, wypowiedzi Buffetta o pieniądzach, inwestowaniu, zarządzaniu, życiu. Warto przecież uczyć się od starszych i mądrzejszych. Buffetta słuchać i czytać warto tym bardziej, że jest mistrzem w przekazywaniu ważnych treści w kilku zdaniach, a nawet w kilku słowach.
Cytaty pochodzą z publicznych, werbalnych i pisemnych, wypowiedzi Warrena w TV, w listach do inwestorów, podczas zgromadzeń akcjonariuszy Berkshire Hathaway, wywiadów prasowych.
O historii
Historia uczy, że ludzie nie wyciągają z niej wniosków
Tym razem jest inaczej, tym razem hossa będzie trwała latami – takie i inne przekonania opierają się na założeniu, że historia się nie musi powtarzać. Może nie, ale zazwyczaj się powtarza, tylko w coraz to innych odsłonach.
O strachu i chciwości
Dwie zarazy, strach oraz chciwość, zawsze będą trawić społeczność inwestorów. Pojawienie się szczytu tych epidemii nigdy nie jest możliwe do przewidzenia. Po prostu trzeba się starać, by być chciwym wtedy, gdy inni się boją, oraz by bać się wtedy, gdy inni są chciwi
O cierpliwości 1
Czasami jest tak, że na nic zda się wielki talent, nie pomoże wielki wysiłek, po prostu potrzeba czasu. Nie stworzy się potomka w miesiąc, zapładniając dziewięć kobiet
O cierpliwości 2
Naszym ulubionym horyzontem inwestycyjnym jest nieskończoność
Czy można w prostszych słowach oddać istotę inwestowania długoterminowego i strategii „kup i trzymaj”? Chyba nie.
O cierpliwości 3
Nigdy nie próbuję zarabiać na giełdzie. Kupuję z założeniem, że następnego dnia mogą zamknąć giełdę i nie otworzą jej przez pięć lat
Jak mówi, tak robi. Niektóre walory ma w portfelu od 30 lat i więcej. Czy któryś z czytelników Strefy Inwestorów trzyma akcje jakiejś polskiej spółki choćby od ponad 10 lat? Śmiemy wątpić...
O mierzeniu siły na zamiary
Nie wysilam się, by przeskoczyć dwumetrową przeszkodę. Staram się pokonywać takie małe, 30-centymetrowe progi, nad którymi po prostu mogę przejść
Buffett oraz jego przyjaciel i partner biznesowy Charlie Munger nie ukrywają, że są bardzo ostrożni. Trzy razy myślą, zanim podejmą dany krok.
Kamieniem węgielnym naszego stylu inwestowania jest ospałość granicząca z gnuśnością
O ryzyku
Ryzykujesz wtedy, gdy po prostu nie wiesz, co robisz
To dlatego Buffett całymi godzinami przesiaduje w swoim cichym biurze w Omaha. Potrzebuje namysłu i skupienia. Działanie w hałasie, pod presją czasu czy otoczenia, to nie jest dobry pomysł.
O dywersyfikacji
Dywersyfikacja to ochrona przed ignorancją
Przypomnijmy, że kilka razy w swojej karierze inwestycyjnej Buffett „postawił wszystko na jedną kartę”. To właśnie taki ruch, inwestycja niemal wszystkich środków w GEICO, uczynił z niego poważnego gracza.
O weryfikacji
Gdy fala opada, wtedy dopiero okazuje się, kto pływał nago
Chodzi mu o to, że na „rynku byka”, gdy trwa hossa, zarabiać jest łatwo niemal na wszystkich papierach. Gdy nadchodzi krach, okazuje się kto dobrze wyselekcjonował akcje, kto prawidłowo skonstruował portfel i zachował zimną krew.
O wiedzy
Nigdy nie inwestuj w biznes, którego nie rozumiesz
Buffett poświęca wiele czasu i sił by zrozumieć dogłębnie zasady funkcjonowania spółek, których papiery kupuje. To dlatego wzbraniał się przez wiele lat przed włożeniem do portfela walorów firm technologicznych.
Jeśli nie wiesz nic o diamentach, poznaj jubilera
Tylko prawdziwi fachowcy posiadają cenną wiedzę. Warto próbować korzystać z ich wiedzy, także na stopie towarzyskiej.
O niewiedzy
Dla wielu inwestorów ważniejsze od tego, co wiedzą, powinno być to, ile nie wiedzą
O podstawie sukcesu inwestycyjnego
Nie musisz mieć dyplomu fizyka rakietowego, by skutecznie inwestować. Inwestowanie to nie jest gra, w której gość z IQ na poziomie 160 zawsze pokona tego, który ma tylko 130
Przypomnijmy, że wielką rolę w inwestowaniu odgrywają emocje. Jeśli inwestor nie umie opanować strachu czy chciwości, nigdy nie osiągnie sukcesu.
Nie trzeba robić niezwykłych rzeczy, by osiągać ponadprzeciętne rezultaty. Jeśli laik będzie inwestował regularnie w fundusz odwzorowujący zachowanie indeksu, to może pobić w długim terminie najlepszych zarządzających
O inwestowaniu w wartość
Lubię kupować towar, który ma wysoką wewnętrzną wartość, po obniżonej cenie. I nieważne, czy mówimy tu o akcjach, czy o jakimś innym dobru, ta zasada jest tak samo zdrowa w obu przypadkach
Cena jest tym, co płacisz. Wartość jest tym, co otrzymujesz
Najlepsze biznesy robi ten, kto potrafi po zaniżonej cenie nabyć coś, co ma wysoką wewnętrzną wartość. Ta zasada dotyczy wszystkiego, inwestowania na giełdzie i rozwijania własnego biznesu. Kiedy mogą się pojawić takie okazje?
Wielkie okazje pojawiają się wtedy, gdy dobre spółki zostają dotknięte przez niespodziewane okoliczności, które zaniżają ich wartość
O zachowaniach stadnych
Większość ludzi zaczyna interesować się akcjami wtedy, gdy znajomi się już zainteresowali. Tymczasem najlepszy czas na interesowanie się giełdą jest wtedy, gdy nikt inny się nią nie interesuje. Nie można bowiem kupić tego, co jest popularne, i na tym dobrze zarobić
Chcecie wiedzieć, czy wciąż nie jest za późno z wejściem na giełdę? Zapytajcie kelnera i taksówkarza, czy zainwestowaliby swoje pieniądze w akcje firm. Ich odpowiedź może wam dużo podpowiedzieć.
O prognozach
Jedyną pozytywną rolą ludzi stawiających prognozy jest ta, że sprawiają, iż wróżbici wypadają lepiej
Nikt nie ma szklanej kuli. Przyszłość jest nieznana. Warto o tym pamiętać, czytając raporty domów maklerskich rekomendujące zakup akcji.
Obraz gospodarki jest lepiej widoczny przez tylną, zakurzoną szybę, niż przez czysto umytą szybę przednią
O kapitale
Zasada numer 1: nigdy nie trać pieniędzy. Zasada numer 2: nigdy nie zapominaj o zasadzie numer 1
Oczywiście, należy zauważyć, że i sam Warren Buffett nie ustrzegł się strat. Ale na rynku strata jest czymś normalnym, bez strat nie ma nauki inwestowania i nie ma zysków. Chodzi raczej o to, by starać się za wszelką cenę je minimalizować.
Gdy znajdziesz się w dziurze, to najważniejszą rzeczą jest przestać kopać
Do powyższego cytatu można dołożyć uwagę o stop-lossach: zawsze warto je ustawiać.
O dobrych nawykach
Złe nawyki są zbyt lekkie, by je porzucić dopóki nie staną się zbyt ciężkie, by się ich pozbyć
Nie oszczędzaj tego, co ci zostanie po wydatkach. Wydawaj to, co ci zostanie po odłożeniu oszczędności
Jakże to mądre rady, szczególnie dla młodych ludzi. Im wcześniej zaczyna się oszczędzanie, tym lepszy będzie efekt działania procentu składanego. Niestety, kultura konsumpcji powoduje, że ważniejszy jest zakup n-tej sukienki czy używanego sportowego auta, niż odłożenie pieniędzy „na czarną godzinę”.
O bankrutowaniu
Nie powinieneś posiadać w portfelu tylko akcji, jeśli spadek wartości portfela o 50 proc. w kilka tygodni spowoduje, że dostaniesz zawału
Nawet jeśli masz miliony dolarów i dysponujesz źródłem insiderskich informacji, możesz na giełdzie zbankrutować w ciągu roku
To są tak mocne cytaty, że chyba nie trzeba do nich jakiegoś komentarza…
O złocie
O złocie powiem tak. Gdyby zebrać do kupy całe złoto świata, to powstałby sześcian, a jego krawędź miałaby długość około 20,5 metra. Ten przedmiot byłby wart około 7 bln USD, czyli około jedną trzecią wartości wszystkich amerykańskich spółek giełdowych. Za taką kwotę można mieć wszystkie farmy w USA, siedem korporacji typu Exxon Mobil, i jeszcze zostałoby kilkaset milardów USD na drobne wydatki. Gdybym miał wybór: patrzeć się na ten złoty sześcian, czy posiadać farmy i kilka wielkich przedsiębiorstw paliwowych, to nie mam wątpliwości, że wolałbym to drugie
O życiu
W swoim życiu musisz dokonać tylko kilku kluczowych dobrych wyborów, by odnieść sukces. Oczywiście jeśli powstrzymasz się od notorycznego popełniania poważnych błędów
Dwadzieścia lat trwa budowanie reputacji. Jej zrujnowanie może potrwać 5 minut. Gdy zdasz sobie z tego sprawę, zaczniesz postępować inaczej, bardziej ostrożnie
Rozważne postępowanie przydaje się w życiu, nie tylko na giełdzie. Jeden z moich znajomych, który uwielbia tenisa, porównuje życie do meczu na korcie: jest kilka niezwykle ważnych piłek, które trzeba wygrać, one stanowią klucz do kolejnych wygranych setów, a w rezultacie do zwycięstwa w całym spotkaniu. Podobnie sądzi Buffett.
Mamy nadzieję, że te 30 najważniejszych cytatów z Warrena Buffetta stanie się świetnym punktem wyjścia do Waszych własnych przemyśleń nad inwestowaniem, kapitałem, sukcesem, życiem. Mamy też nadzieję, że niektóre porady „wyroczni z Omaha” weźmiecie sobie do serca ot tak, niejako „z urzędu”, co pozwoli Wam być może ocalić kapitał lub uniknąć życiowych błędów. W każdym razie wakacje to dobry czas na to, by zwolnić tempo życia i przemyśleć kilka kluczowych spraw. Mamy nadzieję, że ten tekst będzie inspiracją.
