Alert europejski: Jeden kabel, by wszystko połączyć, Jeden, by naładować, Jeden, by wszystko ujednolicić i emisje zredukować

18 listopada br. uruchomione zostały oficjalne konsultacje publiczne projektu rozporządzenia dot. ekoprojektowania zasilaczy zewnętrznych. To kolejne działanie Komisji Europejskiej w procesie konsolidacji rynku i wprowadzenia wspólnej ładowarki.

Subskrybuj nasz newsletter legislacyjny

Dotychczasowe działania

W ramach dotychczasowych prac Komisji Europejskiej związanych z dyrektywą ws. urządzeń radiowych, w 2022 roku ustanowiono przepisy związane z zharmonizowanym interfejsem ładowania dla określonych kategorii lub klas urządzeń radiowych ładowanych przewodowo. Co więcej, określono również ramy prawne dla kolejnych rozwiązań w zakresie ładowania (w tym również bezprzewodowego).

Efektem tych działań jest zobligowanie producentów sprzętu takiego jak telefony komórkowe, tablety, aparaty cyfrowe, przenośne konsole do gier, zestawy słuchawkowe, klawiatury, myszki i inne, do wyposażenia ich w gniazdo ładowania USB typu C. Choć zmiany te wprowadzone zostały prawnie 2 lata temu ich stosowanie rozpoczęło się formalnie od 1 grudnia br. W dalszej kolejności zmiany mają również objąć laptopy, lecz dopiero od kwietnia 2026 r.

Nowe rozporządzenie EPS

Obecne prace organu wykonawczego UE wynikają wprost z omówionej wyżej dyrektywy. To właśnie w niej zawarta została klauzula zobowiązująca Komisję do dokonania przeglądu rozporządzenia ws. ekoprojektu do końca IV kwartału 2024 r.

Przegląd obejmuje zaś trzy kryteria oceny tj. czy rozporządzenie było/jest skuteczne, wydajne i adekwatne. W ramach każdego z nich ocenia się:

•    na ile skutecznie rozporządzenie osiągnęło swoje cele lub umożliwiało postępy w ich realizacji.
•    związek między zasobami wykorzystywanymi w rozporządzeniu a jego skutkami oraz koszty, jak i korzyści wynikające z rozporządzenia dla różnych zainteresowanych stron.
•    w jaki sposób cele rozporządzenia odpowiadają szerszym celom i priorytetom polityki UE, w tym Europejskiemu Zielonemu Ładowi, gospodarce o obiegu zamkniętym i inicjatywie dotyczącej uniwersalnej ładowarki.

Według założeń Komisji Europejskiej nowe rozporządzenia ma więc stanowić formę uzupełnienia obecnie obowiązującej dyrektywy poprzez realizację celów środowiskowo-energetycznych. Dokument wprowadza nowe wymogi w zakresie efektywności energetycznej, przy jednoczesnym spełnieniu wymagań związanych z ideą gospodarki o obiegu zamkniętym.

Przebieg procesu legislacyjnego

Wstępny etap konsultacji publicznych zakładających zebranie kierunkowych uwag uruchomiony został 6 kwietnia br. na okres 4 tygodni. Na tym etapie wpłynęło wyłącznie 16 stanowisk, z czego kluczowym było stanowisko firmy Nintendo, która apelowała o wprowadzenie okresu przejściowego, aby móc bezproblemowo dostosować swoje urządzenia do projektowych przepisów.

Na bazie ww. etapu wstępnego Komisja Europejska przygotowała projekt rozporządzenia, które od dnia 18 listopada do 16 grudnia br. podlega kolejnemu etapowi konsultacji. Projekt nie jest jednak wyjątkowo obszerny, a co za tym idzie, nie cieszy się dużą popularnością wśród potencjalnie zainteresowanych stron. Do dziś (1 grudnia br.) wpłynęły wyłącznie 3 stanowiska w tej sprawie.

Za przygotowanie i przeprowadzenie konsultacji publicznych związanych z omawianym rozporządzeniem odpowiada Dyrekcja Generalne ds. Energii (DG ENER), a w niej Departament Sprawiedliwej Transformacji, Konsumentów, Efektywności Energetycznej i Innowacji (ENER.B) oraz Wydział ds. Budynków i Produktów (ENER.B.3).

Całość prac planowano powinna zakończyć w IV kwartale 2025 r. Nie jest jednak wykluczone, że oficjalny dokument zostanie wydany znacznie wcześniej. Obowiązek wydania dokumentu spoczywa jednak na nowej Komisji Europejskiej, która formalnie rozpoczęła swoją kadencją dnia 1 grudnia 2024 r.

Co z tego wynika?

Jak informuje Komisja Europejska: „Każdego roku w UE sprzedaje się ponad 400 milionów zasilaczy. Według szacunków zmiany w zakresie rozporządzenia mogą przynieść roczne oszczędności w wysokości 3% zużycia energii w cyklu życia EPS do 2035 r. (co odpowiada energii zużywanej w ciągu 1 roku przez około 140 000 samochodów elektrycznych), a także 9% powiązanych emisji gazów cieplarnianych (GHG) i około 13% powiązanych emisji zanieczyszczeń. Dodatkowo, może to zmniejszyć wydatki konsumentów o około 100 milionów euro rocznie do 2035 roku - oraz porównywalne oszczędności dzięki wygodzie konsumentów wynikającej z poprawy interoperacyjności”.

Oczekuje się więc, że rozporządzenie przyniesie wymierne korzyści w postaci:
•    zapotrzebowanie na ogółem mniejszą liczbę zasilaczy oraz ograniczenia skutków produkcji zasilaczy dla środowiska. 
•    oszczędności materiałowe wynikające z mniejszego przywozu, ponieważ większość producentów zasilaczy zewnętrznych ma siedzibę poza UE. 
•    zmniejszenie ilości odpadów dzięki oddzieleniu żywotności i unieszkodliwiania EPS od zazwyczaj znacznie krótszej żywotności zasilanego produktu.