Alert europejski: Olbrzymia luka i chroniczne niedoinwestowanie w UE. Ratunkiem specjalny kredyt przyrodniczy

Na początku lipca br. Komisja Europejska przedstawiła plan działania na rzecz kredytów przyrodniczych, których celem jest stymulowanie prywatnych inwestycji w działania na rzecz przyrody na poziomie całej UE.

SUBSKRYBUJ NASZ NEWSLETTER LEGISLACYJNY 

Pomysł na zwiększenie inwestycji przyjaznych środowisku

7 lipca br. organ wykonawczy UE przedstawił Plan na rzecz kredytów przyrodniczych. Nowa inicjatywa ma na celu: „uzupełnienie finansowania publicznego poprzez stworzenie rynkowych zachęt do ochrony i odtwarzania przyrody”. Ideą przyświecającą działaniom Komisji Europejskiej w tym obszarze jest nagradzanie tych, którzy aktywnie przyczyniają się do odbudowy i ochrony ekosystemów oraz zachęcanie inwestorów do wspierania tych wysiłków.

Kredyty przyrodnicze mają być swoistym innowacyjnym mechanizmem kierowania prywatnych środków finansowych na różnorodność biologiczną i odbudowę ekosystemów, pomagając wypełnić znaczną lukę finansową w osiąganiu celów środowiskowych i klimatycznych UE.

Jak wskazuje Komisja Europejska: „Kredyty przyrodnicze stanowią inwestycję firmy, instytucji finansowej, podmiotu publicznego lub obywatela w działania pozytywne dla przyrody, które w zamian mogą przynieść korzyści w postaci czystszych ekosystemów, zmniejszenia ryzyka, poprawy reputacji i większej akceptacji społecznej dla swoich projektów. Te pozytywne dla przyrody działania mogą być wyceniane i certyfikowane przez niezależną organizację, zapewniając w ten sposób wiarygodność inwestorom sponsorującym działania poprzez kredyty przyrodnicze. Działania wspierane przez kredyty przyrodnicze mogą przybierać różne formy; niektóre przykłady w UE obejmują przywracanie terenów podmokłych lub powiększanie obszarów leśnych”.

Co ważne, ww. kredyty mają stanowić szansę zarówno dla biznesu, jak i dla odbudowy przyrody poprzez zwiększenie bioróżnorodności i zapewnienie ochrony siedlisk, jednocześnie generując przychody dla tych, którzy pracują na rzecz ochrony przyrody i dla inwestorów. Docelowo mają one oferować nowe możliwości zarobkowe dla rolników, leśników, rybaków, właścicieli gruntów i społeczności lokalnych, pomagając im jednocześnie w odbudowie ekosystemów i zwiększeniu odporności ich przedsiębiorstw. Zakres potencjalnych nabywców i inwestorów jest również szeroki, od prywatnych firm i instytucji finansowych po małych inwestorów i podmioty publiczne.

Chroniczne niedoinwestowanie i olbrzymia luka

We wstępie do ww. Planu organ wykonawczy UE wskazał bezpośrednio, że: „odbudowa i ochrona przyrody i ekosystemów w UE opiera się głównie na finansowaniu publicznym, co z kolei przyczynia się do nadmiernej eksploatacji i chronicznego niedoinwestowania w zasoby przyrodnicze Wspólnoty”.

Nowy Plan jest więc oddolną odpowiedzią na bieżące wyzwania i jednocześnie spełnieniem zobowiązań, które zakładają przeznaczenie 10% budżetu UE na różnorodność biologiczną w latach 2026-2027 r. i podwojenie zewnętrznych wydatków na różnorodność biologiczną do 7 mld EUR.

Jak precyzuje Komisja: „Przy szacowanym zapotrzebowaniu na inwestycje w różnorodność biologiczną wynoszącym 65 mld EUR rocznie, łączenie finansowania publicznego i prywatnego będzie miało zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia wyników na dużą skalę i w szybkim tempie”.

Co z tego wynika?

W ramach Planu zaprezentowane zostały konkretne działania (mapa drogowa), które zostaną podjęte, aby poprawić przyrodnicze zasoby UE. Wśród planowanych działań znalazło się m.in.:

•    Uruchomienie grupy eksperckiej celem wymiany doświadczeń oraz najlepszych praktyk [w 2025 r.],
•    Wypracowanie kryteriów i metodologii dot. kredytów przyrodniczych [w 2026 r.],
•    Przyjęcie pierwszych metodologii rolnictwa węglowego w ramach CRCF [w 2026 r.],
•    Wystartowanie z pilotażowym programem dot. kredytów [na przestrzeni najbliższych 2-óch lat].

Przedstawiona przez Komisję mapa jest obecnie szkicem, do którego wciąż można składać swoje uwagi. Konsultacje publiczne zakończą się 30 września br.