Przejdź do treści

udostępnij:

Kategorie

Alert europejski: Krajobraz przemysłu net-zero w UE

Udostępnij

14 stycznia br. Komisja Europejska opublikowała raport z badania przeprowadzonego przez ECORYS na temat przemysłu net-zero w krajach UE. Wraz z raportem opublikowano również fiszki dla poszczególnych krajów. Polska na tle innych wypada zaskakująco dobrze, choć w kolejnych latach kraj będzie musiał zmierzyć się z kilkoma wyzwaniami.

Subskrybuj nasz newsletter legislacyjny

Przemysł net-zero w UE


Raport – jak informuje Dyrekcja Generalna ds. Energii (DG ENER) opiera się na dwóch kluczowych elementach tj. szczegółowym mapowaniu zdolności produkcyjnych dla wybranych technologii net-zero we wszystkich krajach UE, a także dogłębnej analizie istniejących polityk i zachęt, które wspierają zwiększanie zdolności produkcyjnych na poziomie krajowym.

W ramach badania przeanalizowano ramy regulacyjne, procesy wydawania pozwoleń, zachęty inwestycyjne i programy rozwoju umiejętności. Efektem prac ECORYS, zleconych przez Komisję Europejską, jest identyfikacja wąskich gardeł, wyzwań i możliwości zwiększenia zdolności produkcyjnych.

Co w Europie piszczy


Jak informują autorzy raportu:

•    „Pomimo odnotowanego przez badaczy postępu, liczba dedykowanych środków politycznych bezpośrednio odnoszących się do zdolności produkcyjnych technologii neutralnych klimatycznie jest stosunkowo niewielka. Odpowiednie polityki wspierające zdolności produkcyjne zidentyfikowano w ponad połowie państw członkowskich UE. Z 44 zidentyfikowanych polityk, 25 dotyczy jednej lub kilku technologii neutralnych klimatycznie. Obejmuje to 21 polityk sektorowych oraz 4 nowe polityki wyłącznie poświęcone technologiom neutralnym klimatycznie. Pozostałe 19 polityk ma szerszy zakres, który również może obejmować technologie neutralne klimatycznie”.


•    „Wśród technologii uwzględnionych w raporcie większość polityk koncentruje się na elektrolizerach i ogniwach paliwowych (15 państw członkowskich), następnie na bateriach i technologiach magazynowania (13 państw członkowskich), energetyce wiatrowej (12 państw członkowskich) oraz fotowoltaice (11 państw członkowskich). Często technologie te są uwzględniane w strategiach narodowych dotyczących zielonej transformacji, czystej energii, planów działań klimatycznych lub strategii przemysłowych”.


•    „Polityki sektorowe zazwyczaj silniej koncentrują się na wdrażaniu technologii neutralnych klimatycznie, ale zawierają również elementy związane z produkcją. W wielu przypadkach mają one formę ogólnych celów lub szeroko zdefiniowanych ambicji (np. na Litwie i we Francji), podczas gdy konkretne środki lub cele związane z produkcją są rzadziej spotykane. Szczególnie polityki sektorowe dotyczące baterii i technologii magazynowania energii zawierają bardziej konkretne działania mające na celu wzmocnienie strony podażowej, zmierzając do poprawy konkurencyjnej pozycji producentów w poszczególnych krajach. Wzmocnienie współpracy w ramach łańcucha wartości w formie klastrów lub sieci to działania występujące w różnych technologiach, na przykład w strategii dla energetyki wiatrowej offshore w Irlandii, czy w polskiej polityce dotyczącej fotowoltaiki. Niektóre strategie przewidują również wdrożenie specyficznych instrumentów zachęt, podczas gdy inne odnoszą się do potrzeby wzmacniania procesu przekwalifikowywania i podnoszenia kwalifikacji siły roboczej”.


•    „Proces uzyskiwania zezwoleń przemysłowych jest często opisywany jako istotna przeszkoda w tworzeniu nowych zdolności produkcyjnych dla technologii neutralnych klimatycznie, co potwierdzają przedstawiciele branży i interesariusze biorący udział w badaniu. Jednak dane dotyczące czasu trwania i złożoności tych procesów w państwach członkowskich, szczególnie w odniesieniu do technologii neutralnych klimatycznie, są ograniczone. Ustalanie jasnych harmonogramów dla zezwoleń produkcyjnych jest trudne, ponieważ liczba i rodzaj wymaganych zezwoleń zależy od wielu czynników, takich jak złożoność projektu, skala obiektu, rodzaj działalności i spodziewany wpływ na środowisko”.

Jak prezentuje się Polska?


Jak podają autorzy raportu: „Polska jest silnym graczem w obszarze przemysłu net-zero. Moce produkcyjne wynoszą od 85 do 90 GWh/rok (co stanowi 36-39% całkowitej mocy produkcyjnej w UE) w zakresie baterii i technologii magazynowania, a w przypadku PV ok. 400 a 450 MW/r (ok. 2% mocy w UE) dla fotowoltaiki. W przypadku energii wiatrowej, moce produkcyjne Polski wynoszą około 1,75-2 GW dla wież i 2-2,5 GW dla łopat. W kontekście elektrolizerów zidentyfikowano dwa zakłady. Ponadto istnieją 24 zakłady zajmujące się produkcją pomp ciepła”.

Pozytywna ocena autorów raportu nie oznacza jednak, że możemy „spać spokojnie”. Przed nami bowiem spora ilość wyzwań, wśród której zostały wskazane następujące:

•    R&D – „Pomimo rosnących wydatków na R&D, stopa inwestycji Polski w zieloną transformację i czyste technologie jest poniżej średniej UE. Istnieją znaczne luki w finansowaniu innowacji, zwłaszcza w przypadku ryzykownych projektów badawczo-rozwojowych na wczesnym etapie rozwoju w sektorach czystych technologii. Polsce brakuje również nadrzędnej strategii na rzecz badań i rozwoju w dziedzinie energii oraz dedykowanych klastrów innowacji, które wspierałyby współpracę”.


•    OTOCZENIE REGULACYJNE – „Otoczenie regulacyjne w Polsce jest postrzegane jako uciążliwe, zwłaszcza w odniesieniu do tworzenia nowych firm, co zwiększa niepewność inwestorów. Chociaż w KPO zaproponowano reformy, postępy są wciąż powolne, a badania wskazują, że mogą one być niewystarczające. Ponadto, proces legislacyjny wymaga poprawy, aby Polska stała się bardziej atrakcyjnym miejscem dla inwestycji w produkcję czystych technologii”.


•    TECHNOLOGIE BATERYJNE – „Polska w dużym stopniu polega na imporcie w łańcuchu wartości produkcji baterii (zależność od importu spoza UE wynosi 80%). Zależność ta jest powszechna w przypadku materiałów aktywnych dla akumulatorów oraz surowców, takich jak kobalt, lit i nikiel, które nie są wydobywane w Polsce”.


•    CENY ENERGII – „Polska stoi w obliczu niekorzystnego stosunku energii elektrycznej do gazu, ponieważ gaz jest czterokrotnie tańszy niż energia elektryczna w kraju, co znacznie ogranicza popyt na pompy ciepła”.

Choć raport opatrzony został informacją, że „nie odzwierciedla oficjalnej opinii Komisji Europejskiej” może być w przyszłości wykorzystany jako materiał pomocniczy podczas dalszej analizy sytuacji w Polsce.
 

Udostępnij