To, że Prawo i Sprawiedliwość zwyciężyło we wczorajszych wyborach nie stanowi żadnego zaskoczenia. Pokazywały to bowiem wszystkie sondaże. Zaskoczeniem jest jednak to, że uzyskali na tyle wysoki wynik, że będą samodzielnie rządzić. Wraz z Andrzejem Dudą jako Prezydentem mogą praktycznie spełnić wszystkie obietnice wyborcze. Cześć z zapowiedzianych pomysłów może uderzyć w rynek giełdowy. Oto te, które wiążą się z największym ryzykiem.
W długim terminie kluczowa dla polskiej giełdy jest sytuacja makro na świecie
Na wstępie warto zaznaczyć, że niezależnie od tego, co się wydarzy w krótkim terminie, to w długiej perspektywie kluczowe znaczenie dla rynku będą miały makroekonomiczne trendy na świecie. Warto przypomnieć, że już raz, w 2005 roku, PiS zwyciężyło w wyborach parlamentarnych i ustanowiło Rząd z dużo radykalniejszymi względem rynku ugrupowaniami - Samoobroną i LPR.
Sondażowe wyniki wyborów parlamentarnych. Na podst. sondażu Ipsos dla TVN24, TVP i Polsat.
W tamtym czasie większość analityków zapowiadała załamanie giełdy i polskiej waluty, ale nic takiego nie nastąpiło. Negatywny scenariusz się nie zrealizował, gdyż w polskiej i światowej gospodarce trwała dobra koniunktura. Co więcej, PiS obciążenia podatkowe obniżył. Zmniejszył PIT i składkę na ZUS. Dodatkowo, zlikwidował też podatek spadkowy od najbliższej rodziny.
Hipotetyczny rozkład mandatów (na podstawie wyników sondażowych). Na podst. sondażu Ipsos dla TVN24, TVP i Polsat.
Różnica pomiędzy tamtym okresem, a obecnym jest jednak duża. Wtedy gospodarka pędziła jak szalona i kosztowne dla budżetu zmiany można było sfinansować z wzrostu gospodarczego. Teraz sytuacja jest diametralnie różna. Mamy od prawie roku deflację, a nominalny wzrost gospodarczy jest rekordowo niski. W takiej sytuacji nierozważne decyzje mogą szybko wpędzić naszą gospodarkę w recesję. Z drugiej strony przekorni powiedzą, że jest tak źle, że może być już tylko lepiej i tak też może być.
Jeżeli jesteśmy w przededniu potężnego światowego ożywienia gospodarczego, to nawet najbardziej radykalne pomysły gospodarcze jego nie zatrzymają. Prawdziwą cenę pomysłów trzeba będzie zapłacić dopiero jak znowu przyjdzie spowolnienie gospodarcze. W tym momencie rynek musi uwzględnić jednak w cenach szereg ryzyk, które mogą obciążyć w przyszłości wyceny na giełdzie. Oto nasza subiektywna lista 6 kluczowych ryzyk dla rynku giełdowego.
Ryzyko 1 - Wprowadzenie podatku bankowego
Zwycięstwo PiS w wyborach właściwie gwarantuje to, że w Polsce zostanie wprowadzony podatek od aktywów bankowych. Wspomniany podatek najmocniej uderzy jednak w najmniejsze banki. Pisaliśmy już o tym w artykule pt. Sprawdzamy o ile zmniejszą się zyski banków z GPW po wprowadzeniu podatku od aktywów.
Wykres 1: Indeks WIG-banki (góra), wskaźnik C/Z dla WIG-banki (dół).
Już teraz jednak wyceny banków uwzględniają możliwość wprowadzenia takiego podatku. Od swoich maksimów z 2014 roku indeks #WIGbanki uległ przecenie o 23%, a wycena indeksu pod względem wskaźnika C/Z o ponad 38%. Największe banki zniosą nowe obciążenie, ale dla mniejszych oznacza to właściwie, że muszą zostać dokapitalizowane albo zostać wchłonięte przez większe.
Ryzyko 2 – Większa pomoc dla frankowiczów
O ile polski sektor bankowy przetrwa wprowadzenie podatku od aktywów bankowych na rozsądnym poziomie, to jednoczesnego obciążenie go w tym samym czasie odpowiedzialnością za rozwiązanie problemu z kredytami we franku szwajcarskim już nie. Na pewno zdrowy rozsądek weźmie górę, ale wszystko wskazuje na to, że inwestorzy nie mogą pominąć takiego ryzyka i muszą je wkalkulować w obecne wyceny.
Ryzyko 3 – Wprowadzenie podatku od aktywów firm ubezpieczeniowych i TFI
W przypadku sektora TFI wprowadzenie podatku od aktywów funduszy inwestycyjnych oznacza właściwie jego śmierć. Na świeczniku mogą się więc znaleźć giełdowe TFI jak Skarbiec Holding, Altus TFI czy Quercus. Jeżeli podatek zostanie wprowadzony, to z czasem cały kapitał musi od nich wypłynąć do funduszy zagranicznych, bo najzwyczajniej w świecie inwestowanie za ich pośrednictwem nie będzie się opłacać.
Ryzyko 4 – Wprowadzenie podatku od obrotu na giełdzie
Ten pomysł wbrew pozorom wcale nie musi być zły dla samych inwestorów, ale z pewnością zaszkodzi branży maklerskiej i samej giełdzie. Tutaj nie ma siły, aby było inaczej. Wprowadzenie takiego podatku mocno zmniejszy obroty na GPW i jej konkurencyjność względem innych giełd regionu, gdzie takiego podatku nie ma. Niewykluczone, że ostatnia przecena akcji #GPW miała za zadanie uwzględnić to ryzyko.
Ryzyko 5 – Dalsza pomoc górnictwu przez spółki energetyczne
Problemu sektora górniczego już teraz są mocno uwzględnione w cenach rynkowych akcji z tego sektora. Jeżeli dekoniunktura będzie jednak dalej trwała w tym sektorze, to z pewnością nowy rząd będzie chciał sięgnąć do kieszeni akcjonariuszy spółek energetycznych z GPW, aby w ten sposób sfinansować dalszą pomoc. To w sumie i tak ma miejsce jednak już teraz, więc z tego punktu widzenia bardziej negatywnych reakcji niż tych do tej pory nie powinniśmy się spodziewać.
Ryzyko 6 - Obniżenie wieku emerytalnego
Największym ryzykiem długoterminowym dla polskiej gospodarki i co się z tym wiąże dla giełdy jest ryzyko obniżenia wieku emerytalnego. W przypadku realizacji tego postulatu na niekorzyść giełdy będą działały dwa mechanizmy. Po pierwsze przyspieszony odpływ kapitału z OFE, za sprawą działania mechanizmu suwaka i po drugie większa dziura w ZUS i co się z tym wiąże deficyt budżetowy, który obciąży nasz kraj szybko rosnącym długiem.
Lista spółek do obserwacji na dzisiejszej sesji
Oto lista spółek, które warto obserwować na dzisiejszej sesji, bo ich zachowanie dużo powie nam o tym jak rynek wycenia wyżej wymienione czynniki ryzyka:
