13 sygnałów zapowiadających, że koniec bessy jest bliski. Sprawdzamy ile z nich spełnia obecny rynek niedźwiedzia
Bardzo niskie wskaźniki wycen spółek czy negatywne okładki czasopism to ogólnie znane sygnały, które mogą świadczyć o zbliżającym się końcu bessy. Ale jest ich więcej, podpowiadają eksperci. Jaka część z tych sygnałów jest obecnie spełniona? Próbujemy odpowiedzieć na to pytanie.
Znane powiedzonko mówi „kupuj, gdy leje się krew”. Inne: „bądź chciwy, gdy inni się boją”. Od wielu miesięcy trwa bessa i ona jest bardzo męcząca. Już kilka razy eksperci wieszczyli, że jej dołek jest blisko, ale indeksy giełdowe wciąż schodzą niżej i niżej.
Znaleźliśmy ciekawe zestawienie ekspertów z Flame University, które wylicza 13 sygnałów zwiastujących osiągnięcie potencjalnego dołka w trakcie bessy. Postanowiliśmy sprawdzić, patrząc się na różne rynki, ile z tych sygnałów jest już obecnie spełnionych.
1. Brak fuzji i przejęć. Ciekawi jesteśmy co się dzieje na rynku M&A w II połowie roku, jednak w I połowie jeszcze nie było tak źle, jak się można było spodziewać. W 2021 roku globalna wartość M&A sięgnęła 5,9 bln USD, a w 2022 roku może sięgnąć 4,7 bln USD, wedle szacunków firmy doradczej Bain. W I półroczu wartość ta poszła w dół rok do roku o -20%. Czyli pogorszenie widać, ale nie ma degrengolady. Czyli ten warunek jeszcze nie został spełniony.
Wartość globalnego rynku M&A (bln USD)
Źródło: Bain
2. Brak IPO. W roku 2022 rynek IPO przeżywa dramat. Wedle danych EY, w I połowie roku na całym świecie doszło do 630 pierwszych ofert publicznych (-46% r/r), w ramach których spółki zebrały 95,4 mld USD (-58% r/r). Czyli rynek IPO zmalał o połowę, co jest spektakularne i zdarza się bardzo rzadko. Tutaj mamy wyraźny sygnał potwierdzający, że zbliżamy się w kierunku dołka.
3. Brak kapitału dla funduszy VC. Wedle raportu CB Insights “State of Venture”, w II kwartale 2022 na światowym rynku VC doszło do 7 651 transakcji opiewających na 108,5 mld USD, co oznacza największy spadek w liczbie transakcji kwartał do kwartału w ostatnich 10 latach, bo aż o -15%. Wydaje się, że w tym przypadku mamy połowiczny sygnał, bo tendencja spadkowa jest silna, ale z drugiej strony nie jest tak, że kapitału nie ma.
Globalny rynek VC w liczbach
Źródło: CB Insights
4. Niskie wskaźniki cena do sprzedaży (P/S) oraz EV/EBITDA. No to spójrzmy: wskaźnik P/S dla S&P500 wynosi obecnie 2,22 i jest znacznie niższy, niż jeszcze na początku roku, gdy przekraczał 3,0, jednak znajduje się powyżej 20-letniej średniej, która wynosi 1,67.
Wskaźnik P/S dla S&P500
Źródło: multpl.com
5. Wiele spółek handlowanych jest poniżej wartości księgowej. Tutaj zerkamy na P/B Ratio dla S&P500. Ten wskaźnik oznacza relację ceny do książki dla spółek zgrupowanych w tymże indeksie. Okazuje się, że jest on powyżej średniej (2,95) z ostatnich 20 lat. Pudło.
Wskaźnik P/B dla S&P500
Źródło: multpl.com
6. Bardzo niski wskaźnik C/Z. No to znów spójrzmy na najważniejszy indeks świata. Wskaźnik ten dla S&P500 wynosi obecnie 18,12 i pozostaje powyżej historycznej średniej (15,98). Czyli tutaj nie ma sygnału.
Wskaźnik C/Z dla S&P500
Źródło: multpl.com
7. Banki centralne obniżają stopy od co najmniej 6 miesięcy. No niestety. Jak wiadomo wszem i wobec, cykl podwyżek trwa i jego końca nie widać. Brak sygnału.
8. Trwa oficjalna recesja. Tak, w USA. W strefie euro może się ona pojawić w II połowie 2022 roku. Tak więc jest tutaj blisko sygnału.
9. Uwielbiane przed chwilą sektory obecnie są hejtowane. Tutaj mamy zdecydowane potwierdzenie. No bo kto dziś mówi o kupowaniu spółek technologicznych, Big Techów, meme stocks? Wszyscy patrzą na spółki value - brudne ale płacące dywidendę.
10. Kredyt jest coraz trudniej dostępny. Tutaj mamy sygnał. Tak, na skutek podwyżek stóp kredyt jest coraz trudniej dostępny.
11. Inwestorzy są mega-ostrożni i generalnie poza rynkiem. Tutaj także jest sygnał. Pisaliśmy o tym niedawno, że negatywny sentyment inwestorów jest naprawdę duży. Nastroje amerykańskich inwestorów indywidualnych są najgorsze od marca 2009 roku.
Zobacz także: Jak inwestować w nadchodzących 10 latach – typy spółek z amerykańskiej giełdy
12. Negatywne okładki pism i gazet. Pojawiają się, a jakże, o to nie trudno w tak skrajnie negatywnym środowisku. Poniżej tylko kilka skromnych przykładów, po kolei „The Economist” z maja, a potem „Barron’s” z maja i czerwca.
13. Bardzo negatywne nastroje konsumentów. Tak, występują. Oj, są bardzo złe. Na przykład nastroje w strefie euro są najgorsze w historii. Mamy więc sygnał i to przerażająco wyraźny.
Indeks nastrojów konsumentów w strefie euro
Źródło: Trading Economics
Tak więc, spośród 13 potencjalnych sygnałów – nazwijmy je zielonymi lampkami – pali się ledwie 6, a dwie powiedźmy, że się żarzą. To nie jest dobra wiadomość dla inwestorów. Wygląda na to, że jeszcze spory kawałek bessy przed nami.
A na koniec przypominamy o słynnym wykresie, pokazującym psychologię cyklu rynkowego. Na pewno przyda się i dziś, i w kolejnych miesiącach i latach. Minione dekady udowodniły, że jest on wiecznie aktualny.
Ten wykres warto sobie ustawić na pulpicie. https://t.co/1u9aWWjhdM
— Piotr Rosik (@PiotrRosik) September 26, 2022
