Fundusze inwestycyjne potrafią zarabiać nie tylko podczas wzrostów na giełdzie. Są takie, które przynoszą zysk także podczas spadków, mogą więc być zabezpieczeniem portfela akcyjnego. W ofercie TFI są trzy takie podmioty. Wzięliśmy je pod lupę, bo od początku roku miały możliwość pokazania, co potrafią.
Istnieją w ofercie polskich TFI fundusze inwestycyjne, które pozwalają zarabiać na spadkach na giełdzie. Chodzi o Altus Short, Ipopema Short Equity oraz Quercus short. Wszystkie trzy mają za benchmark (wskaźnik do którego się porównują) indeks WIG20 short.
Jak działają fundusze short?
W jaki sposób inwestują fundusze short? Zarządzający po prostu zajmują “krótkie” pozycje na akcjach największych polskich spółek oraz na kontraktach na WIG20. Część aktywów lokują w instrumentach dłużnych.
Rozwiązania te sprawdzają się dobrze jako zabezpieczenie portfela akcyjnego przed spadkami na giełdzie. Spójrzmy choćby na początek tego roku. WIG20 od początku stycznia do 13 marca spadł o 4,4%, a w tym czasie fundusze te zarobiły:
- Altus Short +1,7%
- Ipopema Short Equity +2,3%
- Quercus short +3,2%
Notowania funduszy Altus Short (linia zielona), Ipopema Short Equity (czerwona) i Quercus short (pomarańczowa) na tle WIG20 – 5 miesięcy
Źródło: Stooq
Zobacz także: Fundusze absolutnej stopy zwrotu - czym są i kiedy warto po nie sięgnąć?
Fundusze short nie są lustrzanym odbiciem WIG20
Spójrzmy jak zachowują się te fundusze w dłuższych okresach, oraz jak zachowywały się w okresach spadkowych na GPW z ostatnich lat.
Tab. 1. Stopy zwrotu funduszy short na tle WIG20 (liczone na dzień 13.03.2018, w proc.)
| 1 rok | 3 lata | 5 lat | |
|---|---|---|---|
| WIG20 | 4,4 | 1,1 | -6,5 |
| Altus Short | -6,2 | -10,3 | -3,4 |
| Ipopema Short Equity | -10,0 | -21,0 | -22,6 |
| Quercus short | -9,3 | -19,3 | -22,8 |
Źródło: Analizy.pl, GPW
Tab. 2. Stopy zwrotu funduszy short na tle WIG20 w wybranych okresach spadkowych na GPW (w proc.)
| 2015* | 2016** | 2018*** | |
|---|---|---|---|
| WIG20 | -29,2 | -12,4 | -4,4 |
| Altus Short | 21,9 | 8,5 | 1,7 |
| Ipopema Short Equity | 26,1 | 9,4 | 2,3 |
| Quercus short | 26,6 | 10,6 | 3,2 |
*od początku maja 2015 do końca stycznia 2016
**od początku kwietnia 2016 do końca czerwca 2016
***od początku stycznia do 13 marca 2018
Źródło: Analizy.pl, GPW
Notowania funduszy Altus Short (linia zielona), Ipopema Short Equity (czerwona) i Quercus short (pomarańczowa) na tle WIG20 – 5 lat
Źródło: Stooq
Warto zauważyć, że w okresach spadkowych żadnemu funduszowi nie udaje się osiągnąć wyniku dokładnie odwrotnego do WIG20. Rzuca się także w oczy rozbieżność w stopach zwrotu pomiędzy funduszami (w poszczególnych okresach spadków na giełdzie najlepiej zdaje się zachowywać Quercus short). Dzieje się tak dlatego, że fundusze te różnią się co do składu portfeli (np. fundusz Altus TFI lubi lokować środki także na rynku długu) i nie są funduszami pasywnymi, biernie odwzorowującymi zachowanie indeksu WIG20 short.
Zobacz także: Fundusze akcji rosyjskich – czy opłaca się w nie inwestować
Różnice w stopach zwrotu wynikają również z różnicy w poziomie opłat. Poziom kosztów całkowitych (wskaźnik TER) w tych trzech funduszach jest różny (dane za Analizy.pl):
- ALTUS Short: 3,73%
- QUERCUS short: 4,07%
- Ipopema Short Equity: 4,28%
Jak widać, najtańszy jest Altus Short, najdroższy jest fundusz Ipopemy.
Biorąc pod uwagę poziom kosztów, nie sposób nie odnieść wrażenia, że do spekulowania fundusze te się nie nadają. Taniej jest robić to na kontraktach terminowych. (A trzeba jeszcze pamiętać o tym, że realizowanie transakcji na funduszach trwa nawet do kilku dni roboczych, nie jest natychmiastowe.)
Trzeba też zwrócić uwagę na to, że tylko Altus Short jest w praktyce dostępny dla przeciętnego inwestora indywidualnego. Pierwsza minimalna wpłata wynosi w jego przypadku 1000 zł, a każda kolejna minimum 100 zł. Pozostałe fundusze są dla inwestorów zamożnych albo instytucjonalnych (pierwsza wpłata do Ipopema Short musi wynieść 160 000 zł, a do Quercus short aż 200 000 zł).
Podsumowując: jeśli ktoś spodziewa się, że fundusze short będą zachowywały się odwrotnie do WIG20, to jest w błędzie. Tym niemniej, mogą one być całkiem niezłym zabezpieczeniem portfela (szczególnie można to powiedzieć o funduszu Quercus short). Cieszy, że chociaż jeden z nich (Altus Short) jest dostępny dla drobnego inwestora.
