Alert europejski: Nowe normy emisji CO2 dla samochodów osobowych i dostawczych w UE

Unia Europejska przygotowuje gruntowne zmiany w przepisach dotyczących emisji CO₂ przez samochody osobowe i dostawcze. Przegląd obowiązujących norm ma na celu nie tylko dalszą redukcję emisji, lecz także uproszczenie procedur, wprowadzenie neutralnego podejścia technologicznego i stworzenie ram sprzyjających transformacji motoryzacji w kierunku mobilności bezemisyjnej.

SUBSKRYBUJ NEWSLETTER LEGISLACYJNY

Zmniejszenie ilości spalin samochodowych

Kwestie dot. norm emisji CO2 dla samochodów osobowych oraz dostawczych w UE szczegółowo określa unijne rozporządzenie ws. norm emisji CO2 dla pojazdów lekkich. Kluczowymi celami ww. rozporządzenia są zmniejszenie zależności UE od paliw kopalnych, która – w opinii organu wykonawczego UE – powoduje: „niestabilność cen energii, wyższe koszty dostaw oraz większą podatność na presję zewnętrzną i niepewność na rynku światowym, co z kolei ma znaczący wpływ na rachunki konsumentów za energię – w 2022 r. rachunki w UE za energię pochodzącą z importowanych paliw kopalnych obejmowały kwotę 604 mld EUR”.

Choć obecnie funkcjonujące normy już dziś są dość wyśrubowane to już w politycznych wytycznych obecnej Komisji Europejskiej zapowiedziano, że zmiany związane z nowym celem osiągnięcia redukcji emisji CO2 na 2040 r. (-90% względem poziomu z 1990 r.) będą wymagały holistycznego podejścia do całej gospodarki, a w tym również do kwestii mobilności. Efektem tej zapowiedzi jest przeprowadzany obecnie przegląd norm emisji dla pojazdów lekkich, który docelowo ma skutkować zwiększeniem zainteresowania społecznego przejściem na bezemisyjną mobilność.

Unijny sektor motoryzacyjny na rozdrożu

Jak wskazuje Komisja Europejska: „Sektor motoryzacyjny ma kluczowe znaczenie dla gospodarki UE. Wytwarza on 1 bln EUR PKB i zapewnia bezpośrednio i pośrednio około 13 mln miejsc pracy. Stanowi trzon trwałego dobrobytu i konkurencyjności UE. Sektor ten znajduje się w krytycznym punkcie zwrotnym, ponieważ szybkie zmiany technologiczne i rosnąca konkurencja stawiają przed nim poważne wyzwania”.

Wśród wyzwań tych wymienione zostały kwestie związane z szybszym przejściem na czystsze pojazdy – „obecnie po drogach UE jeździ już ponad 6 mln bezemisyjnych samochodów osobowych, ale aby osiągnąć cele na 2035 r., konieczne będzie znaczne zwiększenie tej liczby”.

Unijny przemysł motoryzacyjny – jak podaje organ wykonawczy UE – potrzebuje pewności regulacyjnej, aby dokonać inwestycji kapitałowych niezbędnych do opracowania i wdrożenia technologii bezemisyjnych, przewidywania zmian i zarządzania nimi oraz wspierania niezbędnego przekwalifikowania pracowników w łańcuchu wartości i zmian ich miejsc pracy. Kwestie dot. norm emisji na poziomie UE zapewniają inwestorom, partnerom społecznym, pracownikom i konsumentom tę długoterminową pewność i przewidywalność w sposób, którego nie można osiągnąć na szczeblu krajowym.

Ścieżka legislacyjna:

Prace Komisji Europejskiej związane z rewizją obecnie funkcjonującego rozporządzenia rozpoczęły się 7 lipca, a okres konsultacji zakończy się 29 września br. W ramach konsultacji – oprócz możliwości przekazania swojego stanowiska – organ wykonawczy UE planuje organizację ukierunkowanych warsztatów dla zainteresowanych stron.

Za przeprowadzenie procesu konsultacyjnego oraz analizę zgłoszonych uwag odpowiada Dyrekcja Generalna ds. Działań w dziedzinie klimatu (DG CLIMA) wraz z Departamentem ds. Rynków Węglowych oraz Czystej Mobilności (CLIMA.B) oraz Wydziałem ds. Mobilności (CLIMA.B.3). Całość prac nad inicjatywą ma się zakończyć w II kwartale 2026 r.

Co z tego wynika?

Obecnie uruchomiony przegląd skupi się na analizie potencjalnych uproszczeń istniejących procedur oraz ograniczeniu obciążeń administracyjnych, przy jednoczesnym zachowaniu neutralności technologicznej – co oznacza uwzględnienie różnych rozwiązań, w tym e‑paliw. Analizie poddany zostanie m.in. wpływ postępu technologicznego, w szczególności w zakresie rozwoju hybryd typu plug‑in, a także kwestie sprawiedliwości społecznej i ekonomicznej opłacalności transformacji w kierunku mobilności bezemisyjnej.

W ramach oceny skutków rozważone zostaną także potencjalne efekty wprowadzenia minimalnych progów efektywności energetycznej dla nowych pojazdów bezemisyjnych. Różne warianty zmian zostaną porównane ze scenariuszem bazowym, czyli utrzymaniem aktualnie obowiązujących przepisów. Analiza obejmie zarówno konsekwencje środowiskowe, jak i wpływ na rynek motoryzacyjny, aby określić najbardziej korzystne kierunki rozwoju regulacji.