Alert europejski: ruszyła Unijna Platforma Energetyczna umożliwiająca zakupy gazu. Pierwsza runda zakupowa zakończy się 2 maja

25 kwietnia br. ruszyła pierwsza runda zakupowa gazu za pośrednictwem nowo uruchomionej Unijnej Platformy Energetycznej, której celem jest zapewnienie stabilności rynku oraz poprawa warunków dla przemysłu i klientów indywidualnych.

Obszar legislacyjny

Unijna Platforma Energetyczna to jeden z elementów wspierających plan REPowerEU. Założeniem przyświecającym jej powstaniu była koordynacja działań i negocjacji UE z zewnętrznymi dostawcami surowców energetycznych. Kluczowym celem jej funkcjonowania jest zapobieganie niekorzystnym sytuacjom związanym z potencjalnymi niedoborami gazu, skutkującymi „windowaniem cen” ze względu na konkurencję cenową pomiędzy państwami, w których te niedobory występują.

Alert europejski: Komisja Europejska wzmacnia nadzór nad hurtowymi rynkami energii. W tle zagrożenia manipulacją cenami

Ścieżka legislacyjna

Inicjatywa dot. utworzenia Platformy została uruchomiona 7 kwietnia 2022 r., w odpowiedzi na potrzebę dywersyfikacji źródeł dostaw gazu (chęć uniezależnienia się od dostaw surowca z Rosji). Co istotne, inicjatywa była bezpośrednim rezultatem obserwowanego w tym czasie pierwszego „peak’u” cenowego na rynku tego surowca.

6 miesięcy później (w październiku 2022 r.) Rada Europejska zatwierdziła wspólne zakupy gazu, koordynację i ustalenie priorytetów w negocjacjach z wiarygodnymi partnerami w celu poszukiwania wzajemnie korzystnych partnerstw poprzez wykorzystanie zbiorowego znaczenia politycznego i rynkowego UE oraz pełne wykorzystanie unijnej platformy energetycznej, jako niektóre ze środków służących rozwiązaniu kryzysu energetycznego w Europie.

Rozporządzenie Rady (UE) 2022/2576 w sprawie zwiększenia solidarności poprzez lepszą koordynację zakupów gazu, transgranicznej wymiany gazu i wiarygodnych wskaźników cenowych zostało przyjęte w grudniu i stanowiło ono ramy prawne dla Platformy.

Alert europejski: Parlament Europejski kończy prace nad przepisami dot. stosowania systemu EU ETS w sektorze lotniczym. Ostatnie chwile taniego latania

Co z tego wynika?

Wspólne zakupy gazu za pośrednictwem Platformy ma wspierać kraje UE w przygotowaniach do zimy 2023/24, a zwłaszcza w napełnianiu ich magazynów gazu. Rundy zakupowe będą odbywać się co 2 miesiące w okresie kolejnego roku. Każda runda będzie trwała ok. 2 tygodni.

Kraje UE są zobowiązane do agregacji zapotrzebowania na ilości gazu odpowiadające 15% ich zobowiązań w zakresie napełniania magazynów. Po przekroczeniu 15% agregacja będzie dobrowolna, ale oparta na tym samym mechanizmie (mechanizm AggregateEU).

Mechanizm AggregateEU ma na celu agregację zapotrzebowania na gaz ze strony przedsiębiorstw mających siedzibę w UE lub w krajach Wspólnoty Energetycznej i dopasowanie go do najbardziej konkurencyjnych ofert dostaw na czas przed kolejnym sezonem napełniania magazynów. W charakterze dostawców mogą uczestniczyć zarówno firmy z UE, jak i spoza niej, z wyjątkami przewidzianymi w rozporządzeniu.

Opracował Michał Partyka: ekspert w zakresie polityki energetyczno-klimatycznej oraz doradca strategiczny sektora energetycznego, ciepłowniczego oraz przemysłowego. Absolwent trzech kierunków studiów związanych z: bezpieczeństwem narodowym, zarządzaniem strategicznym oraz energetyką (SGH). Obecnie uczestnik studiów MBA na INE PAN.