Kategoria:
Alert europejski: Komisja Europejska wzmacnia nadzór nad hurtowymi rynkami energii. W tle zagrożenia manipulacją cenami
14 marca 2023 r. Komisja Europejska, wraz z propozycją reformy unijnego rynku energii, przedstawiła projekt nowelizacji rozporządzenia mającego na celu ochronę hurtowych rynków energii przed manipulacjami (REMIT). Celem dokumentu jest poprawa funkcjonowania rynków, ich elastyczności, integralności i przejrzystości.
Obszar legislacyjny
Wniosek dot. nowelizacji rozporządzenia (UE) nr 1227/2011 i (UE) 2019/942 w celu poprawy ochrony Unii przed manipulacją na hurtowym rynku energii został przedstawiony jako jeden z dwóch kluczowych elementów kompleksowej reformy unijnego rynku energii.
Jak wskazuje Komisja Europejska, kryzys energetyczny uwypuklił niedociągnięcia w istniejącej strukturze rynku, w tym potrzebę bardziej solidnego monitorowania w celu lepszej ochrony konsumentów (zwłaszcza przemysłowych) przed nadużyciami na rynku. Nowelizacja rozporządzania REMIT ma zatem na celu wprowadzenie istotnych zmian do istniejących obecnie ram prawnych oraz rozszerzenie roli Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki w ich egzekwowaniu.
Ścieżka legislacyjna
Proces legislacyjny dokumentu jest jeszcze na wczesnym etapie. Obecnie na poziomie Komisji trwa zbierania ostatecznych uwag, jednak sam projekt został zaprezentowany dnia 14 marca br. i skierowany do prac w Parlamencie Europejskim. Wniosek dot. nowelizacji rozporządzenia zostanie przyjęty w drodze zwykłej procedury ustawodawczej, a zatem przed wejściem w życie będzie podlegał przeglądowi ustawodawczemu przez Parlament Europejski i Radę. Potrwa to prawdopodobnie około 12 miesięcy, podczas których mogą zostać zaproponowane dalsze zmiany.
Jednostką odpowiedzialną za przygotowanie propozycji była Dyrekcja Generalna ds. Energii (DG ENER). W Parlamencie dokumentem zajmują się 4 komisje: Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE) [komisja przewodząca pracom], Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (ENVI), Komisja Budżetu (BUDG) oraz Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (IMCO).
Kluczowymi osobami w przypadku w/w regulacji są: Maria da Graça Carvalho (poseł sprawozdawca – EPL), Miapetra Kumpula-Natri (S&D), Claudia Gamon (Renew), Jakop G. Dalunde (Zieloni), Zdzisław Krasnodębski (EKR), Paolo Borchia (Tożsamość i Demokracja) oraz Marina Mesure (Lewica).
Co z tego wynika?
W ramach nowelizacji rozporządzenia REMIT Komisja Europejska proponuje rozszerzenie zakresu sprawozdawczości danych dot. rynku energii elektrycznej, wzmocnienie współpracy między organami regulacji energetyki i organami regulacji finansowej (ACER i ESMA) w zakresie pochodnych produktów energetycznych sprzedawanych na rynku hurtowym, a także usprawnienie procesu gromadzenia informacji wewnętrznych.
To jednak nie są jedyne zmiany, część z nich odnosi się także do funkcjonowania ACER (Agencji ds. Współpracy Organów Regulacyjnych Energetyki). Zmianie uległa rola Agencji w odniesieniu do wspólnej platformy alokacji. Co więcej, Komisja Europejska docelowo zamierza poprawić przejrzystość rynku poprzez wzmocnienie nadzoru nad stronami zobowiązanymi do składania sprawozdań m.in. poprzez nakreślenie ram harmonizacji kar pieniężnych (grzywien) ustanawianych przez organy regulacyjne na poziomie krajowym.
Minimalne kary finansowe dla osób prawnych – z zastrzeżeniem łącznego limitu w wysokości 20% rocznego obrotu w poprzednim roku obrotowym:
- za naruszenia zakazów wykorzystywania informacji poufnych i manipulacji na rynku - 15% całkowitego obrotu w poprzednim roku;
- za naruszenie obowiązku ujawniania informacji wewnętrznych i odnoszących się do PPAET - 2% całkowitego obrotu w poprzednim roku; oraz
- za naruszenie obowiązku zgłaszania danych i obowiązku rejestracji - 1% całkowitego obrotu w poprzednim roku.
Minimalne kary finansowe dla osób fizycznych – z zastrzeżeniem ograniczenia do 20% rocznego przychodu w poprzednim roku:
- za naruszenia zakazów wykorzystywania informacji poufnych i manipulacji na rynku – 5 000 000 EUR;
- za naruszenie obowiązku ujawniania informacji wewnętrznych i odnoszących się do PPAET - 1 000 000 EUR; oraz
- za naruszenie obowiązku przekazywania danych i rejestracji - 500 000 EUR.
Opracował Michał Partyka: ekspert w zakresie polityki energetyczno-klimatycznej oraz doradca strategiczny sektora energetycznego, ciepłowniczego oraz przemysłowego. Absolwent trzech kierunków studiów związanych z: bezpieczeństwem narodowym, zarządzaniem strategicznym oraz energetyką (SGH). Obecnie uczestnik studiów MBA na INE PAN.