Rynek kolekcjonerski w Polsce w 2022 zaczął się stabilizować. Padło jednak klika rekordów
W minionym roku na rynku sztuki inwestorzy i kolekcjonerzy wydali ponad 600 mln zł. Padły również historyczne rekordy, jednym z nich jest obraz „Rzeczywistość” pędzla Jacka Malczewskiego, którego koszt wraz z opłatami aukcyjnymi wyniósł ponad 20 mln zł.
W 2022 r. na rynku sztuki w Polsce był bogaty w rekordy, a na aukcjach padały wielomilionowe transakcje. Według raportu OneBid „Polski rynek aukcyjny 2022” roczny obrót na rynku kolekcjonerskim wyniósł 602,5 mln zł, co jest niewielkim 6% spadkiem względem gorącego 2021 r. Z kolei roczny obrót tylko na rynku sztuki i rzemiosła artystycznego opiewał na 482,4 mln zł.
Polski rynek aukcyjny. Roczny obrót na rynku kolekcjonerskim
Źródło: OneBid
Roczny obrót na rynku sztuki i rzemiosła artystycznego
Źródło: OneBid
Inwestycje w sztukę
Malarstwo dawne, czyli przedwojenne, było niekwestionowanym rekordzistom zysków na rynku Polskim w 2022 r., chociaż było sprzedawane 3 razy rzadziej niż dzieła sztuki współczesnej. Za malarstwo dawnych mistrzów zapłacono niespełna 175,6 mln zł, a kwota ta odpowiada za 36% obrotu na aukcjach sztuki i rzemiosła. Wśród 10 najdrożej sprzedanych obrazów znajdziemy nowego rekordzistę obraz Jacka Malczewskiego „Rzeczywistość”, który został sprzedany (wraz z opłatami aukcyjnymi) za 20,4 mln zł, ale również obraz Jana Matejki „Portret córki Heleny z krogulcem” (15,12 mln zł) i „Portret Damy” Petera Paula Rubensa sprzedany za 14,4 mln zł. Gorącą dziesiątkę zamyka płótno Józefa Mehoffera z 1930 roku, za które zapłacono 2,4 mln zł.
Obraz Rzeczywistość Jacka Malczewskiego i „Portret Damy” Petera Paula Rubensa
Źródło: DESA
Top 10 najdroższych pozycji na rynku malarstwa dawnego
Źródło: OneBid
Za ponad połowę obrotów na rynku sztuki i rzemiosła odpowiada malarstwo współczesne. Wśród najchętniej kupowanych znalazły się dzieła Tadeusza Kantora i Wojciecha Fangora. Ze względu na większą liczebność segmentu sztuki powojennej, średnia wartość nie była tak imponująca, jak na rynku sztuki dawnej. Średnio za obraz sztuki współczesnej w 2022 r. zapłacono 22 tys. zł. Na całym rynku aukcyjnym malarstwo powojenne odpowiada za niespełna 40% obrotu.
Obraz „M 41” Tadeusza Fangora
Źródło: POLSWISSART
Top 10 najdroższych pozycji na rynku malarstwa współczesnego
Źródło: OneBid
Prace sztuki młodej, czyli XXI wiecznej odpowiada zaledwie za 2% obrotu, a średnia cena dzieła wyniosła 2,2 tys. zł. Jednak warto zauważyć, że prace artystów dopiero budujących swoją renomę przyciągają duże grono zainteresowanych, szczególnie przez wzgląd na ceny wywoławcze zaczynające się od 1000 zł.
Pomimo że rynek sztuki w 2022 r. był zdominowany przez malarstwo, nie zabrakło rekordowo wycenianych prac rysunkowych. Szkic poprzedzający powstanie obrazu „Ukrzesełkowanie” Andrzeja Wróblewskiego, datowany na lata 50 XX wieku osiągnął cenę 3,7 mln zł. Z kolei 426 tys. zł. zapłacono za rysunek znanego wszystkim Zdzisława Beksińskiego z 1969 r.
Wśród grafik chętnie licytowano dzieła Tamary Łempickiej.
Ponadto, najdroższym autorem fotografii na polskim rynku aukcyjnym okazał się chiński artysta Zhang Huan, 9-częściowa praca „Shanghai Family Tree”, która powstała w 2001 r. została sprzedana za 500 tys. zł.
Zobacz także: Obraz Jacka Malczewskiego wylicytowany za 17 mln zł, to nowy rekord na polskim rynku sztuki
Rzeźba i rzemiosło artystycznego i monety
W segmencie rzeźby prym wiodły dzieła Magdaleny Abakanowicz, w tym najdrożej sprzedana praca „Furgon II” z 1939 r.
„Najdroższa rzeźba w 2022 r. kosztowała 2,22 mln zł i była dziełem Magdaleny Abakanowicz. Praca „Furgon II” z 1993 r. nie stanowiła jednak jednostokowego notowania autorki w tabeli rekordów - aż trzy rzeźby Magdaleny Abakanowicz wycenione zostały na ponad 1,9 mln zł. Gdyby natomiast zsumować wartość pięciu najdroższych prac artystki sprzedanych w ubiegłym roku na aukcjach, kwota odpowiadałaby niemal jednej czwartej obrotu w całym segmencie sztuki przestrzennej.„ – czytamy w raporcie OneBid
Rzeźba „Furgon II” Magdaleny Abakanowicz
Źródło: POLSWISSART
Jednak pomimo bardzo dobrych notowań dzieł artystki, rzeźba uznawana jest wciąż za jeden z najbardziej niedocenionych obszarów.
„Jej udział w ilości transakcji był w minionym roku niższy niż 5 proc. - rzeźb i instalacji wylicytowano w przybliżeniu tyle, co fotografii i nieznacznie mniej niż wyrobów jubilerskich czy plakatów.” – napisano w raporcie.
O 18% względem 2021 r. urósł obrót monetami. Na całym rynku kolekcjonerskim na kategorię numizmatyka przypadło ponad 60% przeprowadzonych transakcji. Najdrożej sprzedaną monetą była 7-dukatowa złota donatywa Zygmunta III Wazy, której cena wyniosła 648 tys. zł. Wśród banknotów najwyżej wyceniono 1000 zł z końca XVIII wieku. I zapłacono za niego 345 tys. zł.
Źródło: OneBid
Roczny obrót na rynku numizmatycznym w 2021 i 2022 r.
Źródło: OneBid
Za co piątą transakcję na rynku kolekcjonerskim odpowiadają aukcje bibliofilskie. W całym minionym roku wylicytowano ponad 30 tys. antykwarycznych ksiąg, druków, map oraz listów. Rekord przypadł pozycji „Histoire du regne de Charles Gustave Roy de Svede” wydanej w 1697 r. opisującej wojny toczone przez Szwedów z Danią i Polską, bowiem sprzedano ją za 79 tys. zł. Za najdroższą mapę zapłacono 39 tys. zł, a zbiór listów i pocztówek wysłanych przez Zbigniewa Herberta osiągnął 8,8 tys. zł.
Z ciekawostek, warto dodać, że 10% wzrost odnotował w tym roku polski rynek militariów. Najwyżej wyceniony został miecz Tachi Kiyosada z połowy XIV w., za który zapłacono niespełna 60 tys. zł.
