KORONAWIRUS: Przegląd najważniejszych informacji z Polski i świata w 41. tygodniu 2021 roku (11-17 października 2021 r.)

Poniżej przedstawiamy przegląd najważniejszych informacji i opinii z Polski i świata, związanych z pandemią koronawirusa i jej wpływem na gospodarkę w 41. tygodniu 2021 roku, od 11 do 17 października 2021 r. (do 24.00)

#COVID-19 - STATYSTYKA

• Liczba nowych zakażeń koronawirusem kontynuuje trend spadkowy i znajduje się na najniższym poziomie od trzech miesięcy. Od dwóch tygodni centrum zakażeń stała się Europa, wyprzedzając Azję. Europa jest jedynym kontynentem, na którym liczba zakażeń rośnie. Spada również liczba zgonów na Covid-19 na świecie, która jest najniższa w tym roku. Również w tej kategorii liderem jest Europa, która w tym tygodniu wyprzedziła Amerykę Północną;

• Liczba nowych infekcji w Europie osiąga nowe maksima w ramach obencej fali zakażeń i jest najwyższa od 6 miesięcy. Pogarszająca się sytuacja pandemiczna wynika m.in z ponownie rosnącej liczby zakażeń w Wielkiej Brytanii i najwyższego od początku pandemii poziomu nowych infekcji w Rosji. Również w Europie Środkowowschodniej sytuacja stale się pogarsza - rekordowe liczby zakażeń notuje m.in. Rumunia, Białoruś i Łotwa. Rosja i Rumunia notują również rekordowe liczby zgonów na Covid-19, a bliski rekordowi jest poziom zgonów na Ukrainie;

• Po pięciu tygodniach spadków liczba nowych infekcji w Stanach Zjednoczonych obniżyła się o połowę w stosunku do szczytu ostatniej fali i znalazła się na najniższym poziomie od ponad dwóch miesięcy. W nieco wolniejszym tempie spada również w USA liczba zgonów na Covid-19.

• Poniżej statystyka zakażeń w wybranych państwach świata. Dane za www.ourworldindata.org z 17 października 2021 roku.

Źródło: ourworldindata.org, dane z 17.10.2021 r.;

*różnica między bieżącą wartością 7-dniowej średniej nowych zakażeń i wartością średniej na szczycie epidemii w danym regionie lub kraju;

** 7-dniowa średnia zakażeń/zgonów na 1 mln mieszkańców;

*** odsetek w pełni zaszczepionych mieszkańców.

• Fala zakażeń koronawirusem w Polsce kontynuuje trend wzrostowy - w poprzednim tygodniu liczba zakażeń wzrosła o ponad 30 proc., a liczba zgonów na Covid-19 zwiększyła się o 30 proc. 7-dniowa średnia nowych zakażeń jest najwyższa od połowy maja, a liczba zgonów notuje najwyższe wartości od czterech miesięcy. Rośnie również liczba osób przebywających w szpitalach i podłączonych do respiratorów z powodu Covid-19. Odsetek pozytywnych testów wzrósł do niemal 9 proc., osiągając najwyższy poziom od pierwszej dekady maja.

Źródło: Ministerstwo Zdrowia, obliczenia własne.

#FIRMY I BRANŻE

• Boeing poinformował, że do 8 grudnia 125 tys. pracujących w spółce osób będzie musiało przedstawić dowód zaszczepienia się lub podać powód, dlaczego tego nie mogą zrobić (dopuszczane będą powody zdrowotne lub religijne). Na razie nakaz nie będzie obowiązywać 5 tys. pracowników zatrudnionych w Teksasie, gdzie w poniedziałek gubernator zakazał wprowadzania obowiązku szczepień. W zeszłym miesiącu Biały Dom podał, że 8 grudnia to ostateczny termin, do którego zaszczepić muszą się wszyscy pracownicy firm mających kontrakty z rządem USA;

• W środę Delta Air Lines podały, że około 90 proc. z ok. 80 tys. pracowników zostało zaszczepionych przeciwko Covid-19 przed początkiem obowiązywania dodatkowego ubezpieczenia dla niezaszczepionych w firmie. Od 1 listopada spółka będzie potrącać niezaszczepionym pracownikom koszty dodatkowego ubezpieczenia w wysokości 200 USD. Prezes Ed Bastian powiedział, że do początku listopada odsetek zaszczepionych powinien wzrosnąć do 95 proc.;

• United Airlines planują dodać 10 połączeń transatlantyckich w 2022 r. m.in. Ammanu, Bergen i Palma de Mallorca. Jak wskazało CNBC, połączenia międzynarodowe, w tym przez Atlantyk, były przed pandemią ważnym filarem dla największych amerykańskich przewoźników. W II kw. transatlantyckie operacje United Airlines przyniosły 585 mln USD, czyli ok. 10 proc. całkowitych przychodów linii (CNBC);

• W piątek swoją działalność rozpoczęły włoskie linie lotnicze Italia Trasporto Aereo (ITA), stworzone na bazie linii Alitalia. Jak podaje agencja Reuters, należące do włoskiego skarbu państwa Alitalia, w XXI wieku tylko jednego roku nie zakończyły stratą. W ciągu ostatnich 3 lat linie otrzymały od włoskiego rządu 8 mld euro pomocy, aż ostatecznie upadły w wyniku pandemii koronawirusa. Nowe linie zatrudniają 2.800 pracowników i mają flotę składającą się z 52 samolotów. W ciągu kolejnych 3 lat włoski rząd ma w nie zainwestować 1,35 mld euro. Prezes linii Alfredo Altavilla powiedział, że ATI będą chciały dołączyć do jednego z dużych sojuszy lotniczych. Pierwotnie Alitalia należały do SkyTeam (Air France, KLM, Delta), jednak Altavilla powiedział, że jest otwarty na negocjacje z wszystkimi (Reuters);

• Eksperci amerykańskiej Agencji Żywności i Leków (FDA) odmówili zabrania stanowiska ws. poparcia dodatkowej dawki szczepionki Moderna. W opublikowanym dokumencie naukowcy wskazali, że dwie dawki leku w dalszym ciągu zapewniają odpowiednią ochronę przed koronawirusem. W zeszłym miesiącu naukowcy FDA wydali podobne oświadczenie w sprawie wzmacniającej dawki Pfizer BioNTech. Pomimo stanowiska naukowców FDA, komisja doradcza instytucji ds. szczepionek i produktów biologicznych zarekomendowała stosowanie dawek wzmacniających u osób starszych i o osłabionej odporności. Później rekomendację rozszerzono na osoby szczególnie wystawione na ryzyko kontaktu z koronawirusem. Pozytywną rekomendację naukowców z FDA otrzymało natomiast dodatkowe szczepienie jednodawkową szczepionką Johnson & Johnson. Naukowcy dodali, że jedna dawka J&J konsekwentnie wykazuje mniejszą skuteczność niż szczepionki mRNA Moderny oraz Pfizer BioNTech zarówno w badaniach klinicznych jak i w analizach rzeczywistych danych;

• W piątek Toyota poinformowała, że obniża planowaną produkcję w listopadzie o 15 proc. (100-150 tys. samochodów). Decyzja została wymuszona kryzysem na rynku mikroprocesorów. Równocześnie Toyota wskazała, że zwiększy produkcję w grudniu i podtrzymała swój cel produkcji na ten rok obrotowy, kończący się w marcu 2022 roku. Po raz pierwszy Toyota poinformowała o cięciach produkcji we wrześniu i była ostatnim z największych producentów samochodów, który przyznał, że dotknął go kryzys na rynku mikroprocesorów (Reuters).

#OPINIE I ANALIZY

• Najbardziej czarne scenariusze zakładają, że liczba osób hospitalizowanych w powodu COVID-19 może pod koniec roku sięgać 20, 20-paru tysięcy - powiedział minister zdrowia Adam Niedzielski w TVP Info. "Czwarta fala się rozpędza, mamy prognozy takie, że na koniec października będziemy mieli około 5 tys. zakażeń Prognozujemy, że na koniec listopada ta dzienna liczba zakażeń będzie rzędu 7-, 12-, a nawet 15 tys. I to będzie mniej więcej szczyt fali" - powiedział Niedzielski;

• "W perspektywie przyszłego tygodnia, kiedy dopuścimy i wyznaczymy już datę, kiedy każdy z nas będzie miał możliwość zaszczepienia trzecią, przypominającą dawką" – powiedział w Wp.pl minister Adam Niedzielski. Pytany, jaki to będzie termin, minister wskazał, że "będzie to od razu". "Myślę, że będzie to kwestia przyszłego tygodnia, bądź końca października. Mówimy naprawdę o najbliższych dwóch tygodniach" – zaznaczył;

• W Polsce działa 14 szpitali tymczasowych przeznaczonych do walki z COVID-19. W związku z wnioskiem woj. wielkopolskiego będzie ich 15 – powiedział rzecznik Ministerstwa Zdrowia Wojciech Andrusiewicz. Zaznaczył, że ich liczba będzie systematycznie zwiększana. Rzecznik zapewnił, że liczbę łóżek covidowych można zwiększyć do 11 tys. w ciągu 24-48 godz., a w następnych 24-28 godzinach do 17 tys. Obecnie zajętych jest ok. 3 tys.;

• Lek przeciwwirusowy na koronawirusa opracowany przez koncern Merck może być przełomowy – powiedział w poniedziałek były szef FDA Scott Gottlieb. „Wyniki badań przeprowadzonych przez Merck wskazują, że lek miał prawdopodobnie najlepsze działanie terapeutyczne wśród doustnych leków przeciwwirusowych używanych do leczenia patogenów dróg oddechowych” – powiedział Gottlieb. W poniedziałek Merck zwróciło się do FDA o dopuszczenie leku do stosowania u pacjentów o łagodnym i średnim przebiegu Covid-19 (CNBC);

• Panel ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zalecił w poniedziałek podawanie trzeciej dawki szczepionki przeciw Covid-19 osobom "z umiarkowanie lub poważnie upośledzoną odpornością". Zalecenie dotyczy wszystkich szczepionek zatwierdzonych przez WHO. Eksperci agencji ONZ zwrócili uwagę, że nadal odradzają podawanie trzeciej dawki szerokiej populacji. WHO w tej kwestii utrzymuje moratorium do końca roku, bo stoi na stanowisku, że pilniejszym zadaniem jest zapewnienie pełnych szczepień w krajach, w których wskaźnik wyszczepienia pozostaje o wiele za niski;

• Szef Banku Światowego David Malpass poinformował w poniedziałek, że prognozowany wzrost globalnej gospodarki w 2021 roku wyniesie 5,7 proc., a w 2022 roku - 4,4 proc. Malpass powiedział, że Bank zaobserwował "tragiczne cofanie się rozwoju" najuboższych państw i związane z tym spowolnienie w "redukowaniu skrajnej nędzy". Podczas inauguracji jesiennej sesji Banku Światowego, Malpass oznajmił, że liczy na to, iż uda się zebrać 100 mld dolarów donacji na potrzeby rozwojowe krajów biednych, istnieje bowiem ryzyko, że zostaną one dotknięte kryzysem "nadmiernego zadłużenia". Prezes BŚ wskazał, że należności krajów najuboższych, którym w ramach programu Banku Światowego przysługuje zawieszenie spłat, wzrosły średnio o 12 proc. i osiągnęły w 2020 roku 860 mld USD. W maju Bank Światowy prognozował w półrocznym raporcie na temat perspektyw światowego rozwoju, że w 2021 roku wzrost globalnej gospodarki wyniesie 4 proc., a w roku 2022 3,8 proc.;

• Główny wirusolog Izraela uważa wariant Delta za pokonany i niezdolny do wygenerowania kolejnej fali zakażeń. Dr Rivka Abulafia-Lapid określiła jako „nieprawdopodobne” silne rozprzestrzenianie się kolejnej odmiany koronawirusa – poinformował w środę The Times of Israel. Optymistyczny scenariusz wynika z podania różnym grupom wiekowym trzeciej, przypominającej dawki szczepionki. „Oceniam, że po otrzymaniu trzech dawek szczepionki ochrona będzie się utrzymywała nawet przez rok” – powiedziała dr Abulafia-Lapid z Hadassah Medical Center. I dodała: „Powinniśmy się spodziewać nowych wariantów, ale nie teraz, ponieważ (izraelska) populacja jest dobrze wyszczepiona”;

• Gubernator Banku Anglii Andrew Bailey powiedział w niedzielę, że chociaż polityka monetarna nie rozwiąże problemów gospodarki o charakterze podażowym, to bank centralny zareaguje, jeżeli zacznie dostrzegać ryzyka związane z inflacją i oczekiwaniami inflacyjnymi w średnim okresie. Z prognoz Banku Anglii wynika, że inflacja w tym kraju przekroczy 4 proc. (Reuters);

• W opublikowanym w środę wywiadzie dla dziennika "Corriere della Sera" włoski immunolog Francesco Le Foche oświadczył, że "niedługo będziemy mieli tak wysoki wskaźnik zaszczepionych, że można będzie otworzyć wszystko dla wszystkich". Przypomniał, że co najmniej jedną dawkę szczepionki przeciw Covid-19 przyjęło dotąd 85 procent mieszkańców kraju, co "bardzo zredukowało zakażenia i hospitalizacje". Zapytany, czy może dojść do wznowienia fali zakażeń we Włoszech, profesor odparł, że jest to "bardzo nieprawdopodobne";

• W środę National Institutes of Health (część amerykańskiego Departamentu Zdrowia) opublikowało badanie wskazujące, że osoby, które otrzymały szczepionki J&J osiągają wyższy poziom przeciwciał po zaszczepieniu dodatkową dawką Pfizer BioNTech lub Moderny niż po ponownej dawce J&J. W badaniu NIH wzięło udział 450 osób, które otrzymały dodatkowe dawki szczepionki z tej samej firmy co pierwsze lub inne. Dodatkowe dawki spowodowały wzrost przeciwciał u wszystkich uczestników, ale w przypadku wzmacniaczy Pfizer i Moderna wyniki były najlepsze (CNBC);

#POLITYKA

• Zaszczepieni podróżni z wszystkich krajów będą mogli swobodnie podróżować do USA od 8 listopada - ogłosił w piątek Biały Dom. Po za nielicznymi wyjątkami zakaz podróży do USA w związku z pandemią koronawirusa obowiązywał od marca zeszłego roku. Mimo ogłoszenia daty otwarcia granic, szczegóły działania nowych zasad - i wyjątków od nich - wciąż nie są do końca znane. Centra Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC) zapowiedziały, że uznawane będą tylko te szczepionki zatwierdzone przez amerykańskie władze oraz Światową Organizację Zdrowia, co w tej chwili wyklucza m.in. zaszczepionych rosyjskim Sputnikiem V. Wiadomo też, że oprócz dowodu szczepienia podróżni będą musieli pokazać negatywny wynik testu na obecność koronawirusa wykonany najpóźniej trzy dni przed odlotem;

• Republikański gubernator Teksasu Greg Abbott wydał w poniedziałek zakaz wprowadzania w tym stanie obowiązku szczepień przeciwko koronawirusowi przez jakikolwiek podmiot, w tym także przez prywatnych pracodawców. Sprawa obowiązku szczepień wywołuje podziały w kraju. Abbott oświadczył, że zdecydował się na to posunięcie w odpowiedzi na "naciski" demokratycznej administracji prezydenta Joe Bidena. Już wcześniej gubernator zabronił wydawania obowiązku szczepień dla pracowników władz i agencji stanowych i lokalnych, ale nie dotyczył on prywatnych pracodawców;

• W USA prawo federalne ma prymat nad stanowym w sprawie obowiązku szczepień przeciw Covid-19 - oznajmiła we wtorek rzeczniczka Białego Domu Jen Psaki, odnosząc się do decyzji republikańskiego gubernatora Teksasu Grega Abbotta, który zakazał wprowadzania obowiązku szczepień. Prezydent USA Joe Biden we wrześniu zaapelował do biznesmenów w całym kraju, aby polecili swym pracownikom zaszczepienie się pod groźbą utraty pracy. Wiele dużych firm, np. mające swoje centrale w Teksasie American Airlines i Southwest Airlines, zapowiedziało już, że podporządkuje się temu zarządzeniu;

• 14 prokuratorów stanowych w USA wysłało list do prezesa Facebooka Marka Zuckerberga, z pytaniem czy 12 osób, które uznano w USA za największych dystrybutorów dezinformacji w kwestiach Covid-19, było specjalnie traktowane przez serwis. Prokuratorzy rozpoczęli dochodzenie po tym jak sygnalista Frances Haugen poinformowała, że Facebook stworzył listę osób o dużych zasięgach w mediach społecznościowych, do których nie stosowano niektórych zasad regulaminu. Prokuratorzy chcą sprawdzić czy wśród uprzywilejowanych, były osoby z tzw. Disinformation Dozen, 12 osób, które były odpowiedzialne za tworzenie na Facebooku w USA ok. 2/3 treści przeciwko szczepionkom na koronawirusa (Reuters);

• Rząd Hiszpanii ogłosił w poniedziałek, że przestaje obowiązywać wprowadzony w lipcu 2020 roku w związku z pandemią Covid-19 zakaz wchodzenia na teren lotnisk osób towarzyszących pasażerom podczas odlotów i przylotów. W wydanym komunikacie gabinet Pedro Sancheza sprecyzował, że luzowanie obostrzeń zostało zatwierdzone podczas poniedziałkowego posiedzenia rady ministrów w Madrycie. Rzeczniczka prasowa rządu Isabel Rodriguez wyjaśniła w poniedziałek, że utrzymany zostanie nakaz noszenia maseczki ochronnej na terenie lotnisk oraz zachowania 1,5-metrowego dystansu społecznego;

• Komisja Europejska wypłaciła w środę Słowacji 822,7 mln euro w ramach prefinansowania z Funduszu Odbudowy i Odporności (RRF), co stanowi 13 proc. przydziału dla Bratysławy w ramach tego instrumentu finansowego. KE poinformowała, że zatwierdzi dalsze wypłaty w oparciu o ocenę realizacji inwestycji i reform przedstawionych w Krajowym Planie Odbudowy Słowacji. W całym okresie realizacji KPO kraj ten ma otrzymać łącznie około 6,3 mld euro w dotacjach. Słowacki plan obejmuje m.in. poprawę wydajności energetycznej i ekologicznej co najmniej 30 tys. mieszkań, promowanie technologii dekarbonizacji w przemyśle, poprawę jakości i skuteczności usług opieki zdrowotnej;

• Od piątku we Włoszech wejść do miejsca pracy może tylko ten, kto ma tzw. Green Pass, wystawiany na podstawie szczepienia, wyleczenia z Covid-19 lub testu z ostatnich 48 godzin. Decyzja rządu Mario Draghiego w tej sprawie została ogłoszona miesiąc temu. To najbardziej surowe przepisy antypandemiczne w Europie. Pracownik, który wejdzie do miejsca pracy bez przepustki, może zostać ukarany grzywną od 600 do 1.500 euro. Pracodawcy za brak kontroli grozi kara od 400 do 1.000 euro. Po wejściu przepisów w życie w piątek liczba szczepień wzrosła o 10 tys. wobec piątku tydzień wcześniej, a łącznie pierwszą dawką zaszczepiło się tego dnia 69 tys. osób, wykonano też rekordową liczbę pół miliona testów na Covid-19;

• Od piątku do Indii mogą wjeżdżać w pełni zaszczepieni przeciw Covid-19 zagraniczni turyści, przybywający do tego kraju lotami czarterowymi. Z powodu pandemii granice Indii były zamknięte dla turystów od marca 2020 r., gdy w kraju wprowadzono pierwszy lockdown. Turyści lecący regularnymi lotami będą mogli przybywać do Indii od 15 listopada. Nie jest jasne, czy przybywający na wypoczynek obcokrajowcy będą musieli poddawać się kwarantannie; na pewno muszą być w pełni zaszczepieni i mieć aktualny, wykonany maksymalnie 72 godziny przed lotem, negatywny test na obecność koronawirusa - informuje Reuters;

• Od poniedziałku pracownicy sektora publicznego w Zimbabwe, którzy nie przyjęli szczepionki przeciwko Covid-19 nie będą mogli pracować, a co za tym idzie nie będą otrzymywać pensji - przypomina rząd. Jego decyzji sprzeciwiają się związki zawodowe. Do 15 października wszyscy pracownicy sektora publicznego powinni być zaszczepieni, ten termin nie zostanie wydłużony - przypominał w niedzielę w rządowych mediach sekretarz ministerstwa informacji Ndabaningi Nick Mangwana;

• W sobotnich manifestacjach przeciwko przepustkom sanitarnym na ulice francuskich miasta wyszło ponad 40 tys. osób - podała w niedzielę agencja AFP. W całym kraju odbyło się łącznie 171 akcji protestacyjnych. Są one organizowane już od 14 tygodni. Radiowo-telewizyjny portal informacyjny France Info zauważa, że organizatorom nie udało się w sobotę zapewnić większego uczestnictwa, mimo że w środę Rada Ministrów zatwierdziła projekt ustawy ws. przedłużenia okresu obowiązywania paszportów covidowych do 31 lipca 2022 r. "Zrezygnujemy z tego wymogu, gdy tylko to będzie możliwe" - zapewnił rzecznik rządu Gabriel Attal dodając, że "rząd musi mieć w ręku instrumenty pozwalające przyhamować żywiołowe rozprzestrzenianie się zakażeń". (PAP Biznes)

tj/ luk/