W tym roku debiutów na giełdzie jest bardzo mało, za to są one wyjątkowo duże. W pierwszej połowie roku wystartowały oferty sprzedaży akcji trzech spółek, a każda oferta przekraczała wartość pół miliarda złotych. Obecnie trwają zapisy na czwartą, największą z nich, ofertę telekomu Play. Jednak czy warto brać udział w takich megaofertach? Czy warto zapisywać się na akcje spółek, o których jest głośno w mediach, w które wchodzą największe fundusze? Sprawdziliśmy to.
Wyjątkowy 2017 rok pod względem debiutów
Po czterech miesiącach tego roku, podczas których nie zadebiutowała żadna nowa spółka, rozpoczęła się oferta Griffin Premium RE.. o wartości ponad 0,5 mld zł. Niemal w tym samym czasie wystartowała też sprzedaż akcji Dino o wartości aż 1,6 mld zł. Dwa miesiące później do grona dużych oferujących dołączył GetBack z ostateczną wartością zapisów sięgającą 840 mln zł i Raiffeisen Bank (zawieszone IPO). Inwestorzy instytucjonalni nie mogli narzekać na nudę, gdyż zaraz po tych, wydawało się, olbrzymich ofertach, ruszyły zapisy na akcje spółki Play Communications. Wycena akcji tego ostatniego koncernu przebiła poprzedników: 5,3 mld zł.
Mimo imponujących wartości, 2017 rok nie był rekordowy pod względem IPO. Siedem lat wcześniej. w 2010 roku także miały miejsce cztery megaoferty o niemal dwa razy większej sumarycznej wartości. Był to czas debiutów takich spółek jak PZU, Tauron, czy też samej Giełdy Papierów Wartościowych na giełdzie.
Także pod względem ilości debiutów bieżący rok nie imponuje. Od stycznia do lipca, licząc z przejściami z NewConnect, mieliśmy siedem IPO, podczas gdy w tym samym okresie 2010 roku było ich dwa razy więcej, a w rekordowym 2007 roku - niemal 6 razy więcej.
Czy megaoferty IPO dają zarobić?
W ostatnich kilkunastu latach dużych ofert, o wartości powyżej pół miliarda, było niewiele: 24 nie licząc zagranicznych korporacji notowanych wcześniej na giełdach Europy. Zdecydowana większość to były spółki bardzo duże jak na polskie warunki, dlatego, by oferta się mogła w ogóle powieść, oferujący musieli zainteresować nią dużą grupę inwestorów instytucjonalnych.
Fundusze chętnie biorą udział w tak dużych IPO, gdyż mogą za jednym razem ulokować znaczne środki. Poza tym, wchodząca na giełdę duża spółka prędzej czy później znajdzie się, w którymś z kluczowych indeksów, więc największe fundusze będą musiały doważyć ją w swoich portfelach. Najlepiej więc zrobić to zawczasu i kupić odpowiedni pakiet na debiucie, niż potem skupować akcje z rynku.
Ale czy dla inwestora indywidualnego „podpięcie” się pod taką ofertę pierwotną się opłaci? Teoretycznie tak, gdyż kupujemy wtedy akcje dużego przedsiębiorstwa, często płacącego dywidendy, ze stabilnym akcjonariatem w postaci funduszy. Ale jak to wygląda w praktyce, czyli po policzeniu stóp zwrotu?
Sprawdźmy więc jak zachowywały się kursy największych debiutantów na GPW rok po ofercie. Wyniki przedstawia Tabela 1:
Tabela 1. Stopa zwrotu rok od debiutu dla spółek oferujących akcje o wartości powyżej 0,5 mld zł w porównaniu do stopy zwrotu z WIG w tym samym okresie.
| Spółka | Data debiutu | Wartość oferty w mld zł | Stopa zwrotu po roku od debiutu | Stopa zwrotu WIG w tym samym okresie | Różnica stóp zwrotu w punktach procentowych |
|---|---|---|---|---|---|
| Energa | 2013-12-11 | 2,41 | 54,5% | -0,2% | +54 pp |
| Uniwheels | 2015-05-08 | 0,50 | 32,1% | -18,7% | +51 pp |
| Cyfrowy Polsat | 2008-05-06 | 0,84 | 6,2% | -37,1% | +43 pp |
| Alior Bank | 2012-12-14 | 2,09 | 28,1% | 10,3% | +18 pp |
| Lotos | 2005-06-09 | 1,02 | 55,3% | 40,8% | +14 pp |
| Tauron | 2010-06-30 | 4,21 | 33,6% | 22,9% | +11 pp |
| Kernel Holding | 2007-11-23 | 0,55 | -47,1% | -54,7% | +8 pp |
| PKP Cargo | 2013-10-30 | 1,42 | 2,0% | -1,1% | +3 pp |
| GPW | 2010-11-09 | 1,21 | -14,1% | -15,7% | +2 pp |
| LW Bogdanka | 2009-06-25 | 0,53 | 32,2% | 34,1% | -2 pp |
| JSW | 2011-07-06 | 5,37 | -23,3% | -15,4% | -8 pp |
| Agroton | 2010-11-08 | 0,59 | -20,9% | -12,5% | -8 pp |
| PZU | 2010-05-12 | 8,07 | 7,0% | 16,5% | -10 pp |
| ZE PAK | 2012-10-30 | 0,68 | 8,2% | 25,1% | -17 pp |
| LC Corp | 2007-06-29 | 1,06 | -59,6% | -37,4% | -22 pp |
| PGE | 2009-12-15 | 5,97 | -7,8% | 20,3% | -28 pp |
| Enea | 2008-11-17 | 1,99 | 24,0% | 53,2% | -29 pp |
| J.W.Construction | 2007-06-04 | 0,78 | -69,1% | -28,8% | -40 pp |
| Multimedia Polska | 2006-11-13 | 0,80 | -25,5% | 18,4% | -44 pp |
| PGNiG | 2005-09-23 | 2,68 | -13,5% | 31,7% | -45 pp |
Źródło: Obliczenia własne.
Spółki debiutowały w różnych okresach. Część zrobiła to dosłownie przed początkiem długotrwałej bessy, a część miała przed sobą rok dobrej koniunktury rynkowej. Dlatego warto porównać roczną zmianę ich kursu do WIG.
Wyniki niestety nie są jednoznaczne. Po roku, na 20 spółek, połowa dała zwrot z inwestycji lepszy, lub podobny do zwrotu z WIG. Połowa spółek w ogóle wyszła na plus. Nie ma też reguły, czy spółki są prywatne czy państwowe. Co więcej, nie ma też większego znaczenia wielkość oferty.
Rok od debiutu może wydawać się zbyt krótkim okresem do analizy. W końcu inwestujemy w spółki bardzo duże, często w liderów rynku wypłacających dywidendy. Porównaliśmy więc stopy zwrotu, uwzględniając dywidendy, po dwóch i pięciu latach od debiutu z indeksem WIG. Niestety wnioski są takie same. Nawet z lekką korzyścią dla indeksu.
Podsumowując, mimo większego zainteresowania rynku największymi debiutami, mimo zainteresowania nimi dużych inwestorów indywidualnych, udział w megaofertach na rynku IPO nie daje gwarancji zarobienia w perspektywie roku, a nawet w dużo dłuższym terminie. Dlatego wielkość samej oferty nie powinna być wyznacznikiem dla naszych decyzji inwestycyjnych. Zwracajmy raczej uwagę na model biznesowy debiutanta, perspektywy rozwoju biznesu i szanse na zwiększenie zysków w przyszłości.
Zobacz także: Debiut Play Communications: Analiza IPO. Czy warto kupić akcje spółki?
