W ramach tarczy antykryzysowej rząd planuje pomóc również pracodawcom i pracownikom. „To odważny plan, który ma zapobiec drastycznemu wzrostowi bezrobocia, utracie miejsc pracy, bankructwom, zamykaniu zakładów oraz zmniejszaniu przychodów przedsiębiorców” – zapewnia w oficjalnym komunikacie premier Mateusz Morawiecki. Na co mogą liczyć pracodawcy i pracownicy w walce z koronawirusem?
Tarcza antykryzysowa, obok przedsiębiorców, ma również zadbać o bezpieczeństwo pracowników i jednocześnie wspierać pracodawców. Na ochronę miejsc pracy rząd planuje przeznaczyć 30 mld zł.
Wczoraj pakiet ustaw składający się na tarczę antykryzysową był konsultowany przez Radę Dialogu Społecznego i Radę Bezpieczeństwa Narodowego.
Dziś pakiet projektów ustaw, które składają się na #TarczaAntykryzysowa, konsultujemy z Radą Dialogu Społecznego, a następnie Radą Bezpieczeństwa Narodowego. Pakiet przewiduje https://t.co/avnip1e9EY. pic.twitter.com/ayM6OnSFkr
— Ministerstwo Rozwoju (@MinRozwoju) March 23, 2020
Prace nad ostateczną wersją zmian cały czas trwają, ale już teraz przedstawiamy najważniejsze rozwiązania zaproponowane przez rząd we wstępnym projekcie ustawy o COVID-19, opublikowanym w sobotę 21 marca 2020 r.
Zobacz także: Minister zdrowia wprowadza zakaz przemieszczania się. Nowe ograniczenia w Polsce w walce z koronawirusem
Dofinansowanie dla pracodawców z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
Zgodnie z projektem rządu pracodawca otrzyma dofinansowanie na wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym. Ponadto o dofinansowanie będzie mógł się również ubiegać pracodawca, który odnotował spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19 i w związku z tym ograniczył wymiar czasu pracy o 20%, ale nie więcej niż do 0,5 etatu. Jednocześnie ustawa zastrzega, że wynagrodzenie pomimo ograniczenia wymiaru czasu pracy nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
Środki na wypłatę wynagrodzeń pokryje Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w razie:
- przestoju ekonomicznego do wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę (obecnie 2600 zł brutto),
- ograniczenia wymiaru czasu pracy do wysokości połowy wynagrodzenia jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w IV kw. 2019 r. wyniosło 5367,71 zł brutto).
Co ciekawe, dofinansowanie ma przysługiwać nie tylko na pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, ale także na podstawie umowy o pracę nakładczą, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług.
Aby otrzymać dofinansowanie pracodawca nie może zalegać w płatnościach zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy.
Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników i składek na ubezpieczenia społeczne przez starostę
Drugi rodzaj pomocy dla rynku pracy to możliwość ubiegania się przez pracodawcę o dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych składek na ubezpieczenia społeczne od starosty. Warunkiem skorzystania z powyższego udogodnienia jest spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19.
Dofinansowanie ma być wypłacane w wysokości:
- co najmniej 30%, ale nie więcej niż kwota ustalona jako iloczyn liczby pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie i 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- co najmniej 50%, ale nie więcej niż kwota ustalona jako iloczyn liczby pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie i 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- co najmniej 80%, ale nie więcej niż kwota ustalona jako iloczyn liczby pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie i 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Przy czym pracodawca nie może otrzymać dofinansowania w części, w której te same koszty zostały albo zostaną sfinansowane z innych środków publicznych.
Dofinansowanie może być przyznane na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy – w przypadku mikroprzedsiębiorców i małych przedsiębiorców i na okres nie dłuższy niż 3 miesięcy – w przypadku średnich przedsiębiorców. Wypłata dofinansowania następuje w okresach miesięcznych, po złożeniu przez pracodawcę stosownego wniosku do powiatowego urzędu pracy.
Zobacz także: Pakiet osłonowy dla przedsiębiorców – rząd publikuje wstępny projekt ustawy, który stanowi pomoc dla firm w walce z koronawirusem
Dofinansowanie samozatrudnionych
Projekt ustawy o COVID-19 przewiduje również pomoc dla samozatrudnionych. Osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, które nie zatrudniają pracowników, będą mogły otrzymać dofinansowanie na pokrycie części kosztów prowadzenia działalności na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy.
Wysokość dofinansowania w zależności od spadku obrotów ma wynosić:
- co najmniej 30%, ale nie więcej niż w wysokości 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie,
- co najmniej 50%, ale nie więcej niż w wysokości 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie,
- co najmniej 80%, ale nie więcej niż w wysokości 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie.
Dofinansowanie dla samozatrudnionych jest wypłacane jednorazowo. Ponadto przedsiębiorca jest obowiązany do prowadzenia działalności gospodarczej przez okres, na który przyznane zostało dofinansowanie.
Świadczenie postojowe z ZUS
Rząd oferuje również możliwość skorzystania ze świadczenia postojowego, które ma wypłacać ZUS. O świadczenie postojowe będą mogły się ubiegać osoby:
- prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, oraz
- wykonujące umowę agencyjną, umowę zlecenia lub inną umowę o świadczenie usług
- Co do zasady świadczenie postojowe ma przysługiwać jednorazowo w wysokości 80% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2020 r.
Warunki skorzystania ze świadczenia postojowego
Aby otrzymać świadczenie postojowe przychód uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, nie może być wyższy od 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r., czyli od kwoty 15.681 zł brutto. Powyższy warunek nie dotyczy osób rozliczających się w formie karty podatkowej.
Ponadto osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą będzie mogła skorzystać ze świadczenia postojowego jeżeli:
- nie zawiesiła prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz jeżeli przychód z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe był o co najmniej 15% niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc, albo
- zawiesiła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie wcześniej niż w dniu 1 lutego 2020 r.
Natomiast osobowa wykonująca umowę cywilnoprawną otrzyma świadczenie postojowe jeśli:
- umowa cywilnoprawna została zawarta nie później niż w dniu 1 lutego 2020 r.
- wynagrodzenie z tytułu wykonywania umowy cywilnoprawnej wynosi nie mniej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2020 r.
Należy jednak zaznaczyć, że osobie wykonującej umowę zlecenia świadczenie postojowe nie przysługuje jeżeli zleceniodawca otrzymał pomoc na wypłatę wynagrodzeń w ramach rozwiązań związanych z przeciwdziałaniem skutkom gospodarczym wywołanym przez COVID-19.
Ponadto warunkiem skorzystania ze świadczenia postojowego jest niepodleganie ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu. Co to oznacza? Krótko mówiąc, taka osoba nie może wykonywać w tym samym czasie pracy na podstawie kilku różnych umów (np. umowy o pracę, umowy zlecenia) albo być jednocześnie pracownikiem i prowadzić własną działalność gospodarczą.
Zobacz także: Premier Morawiecki przedstawił czym jest tarcza antykryzysowa, czyli pakiet działań który ma zwalczyć kryzys gospodarczy
Pierwsze wnioski o świadczenie postojowe najwcześniej w maju
Należy również podkreślić, że świadczenie postojowe przysługuje gdy w następstwie wystąpienia COVID-19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności, odpowiednio przez osobę prowadzącą
pozarolniczą działalność gospodarczą albo przez zleceniodawcę lub zamawiającego, z którymi została zawarta umowa cywilnoprawna, trwającego nieprzerwanie co najmniej 30 dni kalendarzowych przed miesiącem, w którym złożony został wniosek o świadczenie postojowe. Zatem w praktyce pierwsze wnioski o świadczenia postojowe będzie można złożyć dopiero w maju.
Powyższy warunek nie dotyczy osób rozliczających się w formie karty podatkowej.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy dla osób opiekujących się niepełnosprawnymi
Projekt ustawy o COVID-19 przewiduje także poszerzenie kręgu osób, którym będzie przysługiwał dodatkowy zasiłek opiekuńczy w wymiarze 14 dni. Po zmianie dodatkowy zasiłek opiekuńczy mają również otrzymywać osoby sprawujące osobistą opiekę nad:
- dzieckiem niepełnosprawnym do lat 18, lub
- niepełnosprawną osobą dorosłą.
ZUS wypłaci dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze z powodu COVID-19.
Elastyczne zasady ustalania pracownikom czasu pracy
Projekt zmian umożliwia pracodawcom modyfikację warunków zatrudnienia w celu zachowania miejsc pracy. Chodzi m.in. o ograniczenie nieprzerwanego odpoczynku dobowego i tygodniowego.
Ponadto pracodawca będzie mógł również wprowadzić system równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 12 miesięcy.
Zwolnienia ze składek ZUS na 3 miesiące
Prawdopodobnie ostateczny projekt ustawy o COVID-19 będzie przewidywał zwolnienia ze składek ZUS na 3 miesiące samozatrudnionych, zleceniobiorców oraz mikrofirm do 9 zatrudnionych, jeśli ich przychody spadły o 50%. Natomiast wstępna wersja pakietu osłonowego dla przedsiębiorców, opublikowana w sobotę 21 marca 2020 r., nie zawierała jeszcze takiego rozwiązania.
Prezydent @AndrzejDuda oraz Premier @MorawieckiM uzgodnili objęcie mikrofirm zatrudniających do 9 pracowników całkowitych 3 miesięcznym zwolnieniem ze składek ZUS. Ale pracownicy nie stracą składek, bo będą one pokryte za pracodawców na rzecz pracowników przez FGŚP
— Paweł Borys (@PawelBorys_) March 21, 2020
Pracodawcy do tarczy antykryzysowej zgłaszają liczne uwagi
Zdaniem Konfederacji Lewiatan, chroniącej interesy pracodawców, tarcza antykryzysowa nie chroni dostatecznie miejsc pracy i firm przed upadkiem. Według organizacji zaproponowane przez rząd środki są drastycznie za małe, a bezrobocie może wzrosnąć nawet do 10% jeśli firmy nie otrzymają natychmiastowego wsparcia.
Sytuacja jest bardzo poważna. Firmy muszą otrzymać wsparcie, inaczej bezrobocie wzrośnie nawet do 10%.
— Lewiatan Tweets (@LewiatanTweets) March 24, 2020
ℹ Więcej przeczytasz tu https://t.co/dzRNbgoQIN#KonfederacjaLewiatan #zdaniemLewiatana #koronawirus #COVID19 #rynekpracy #bezrobocie #recesja #biznes #TarczaNieStarcza pic.twitter.com/te4QZCAJEp
