Stopy procentowe w 2023 roku mogą pozostać bez zmian. Na pierwszą obniżkę możemy zaczekać kilkanaście miesięcy
W 2023 roku kluczowe będą dwie kwestie: czy Rada Polityki Pieniężnej oficjalnie zakończy cykl podwyżek stóp procentowych i kiedy nastąpi ich pierwsza obniżka? Sprawdzamy jakie są prognozy na kolejne posiedzenia RPP.
Zawieszenie cyklu podwyżek stóp procentowych trwa już od października br. Jednak jak wielokrotnie podkreślał Adam Glapiński, prezes Narodowego Banku Polskiego, nie jest to całkowite zakończenie cyklu. Decyzja w tej sprawie, według zapowiedzi, ma zostać podjęta w marcu 2023 roku. Wtedy też NBP opublikuje pierwszą w roku projekcję inflacji, która przedstawi scenariusz kształtowania się wskaźnika CPI oraz PKB w najbliższych latach.
Druga, ważna kwestia to rozpoczęcie nowego cyklu, tym razem obniżek stóp procentowych. Oczywiście decyzja będzie zależna od kształtowania się inflacji w kolejnych miesiącach. Jak wynika z prognoz, szczyt nastąpi na przełomie stycznia oraz lutego 2023 roku, a następnie ma spadać. Możliwe, że pod koniec roku zostanie już odnotowany jednocyfrowy poziom wskaźnika CPI. Jednak spodziewana pierwsza obniżka stóp to 2024 rok, według większości ekonomistów i m.in. Gabrieli Masłowskiej, członkini RPP.
„Wedle mego przekonania, istnieje dość duża szansa na to, że kolejną decyzją RPP o zmianie stóp procentowych będzie nie podwyżka, lecz obniżka stóp procentowych. (...) Myślę, że z pewną ostrożnością, ale już można brać pod uwagę scenariusz, w którym RPP będzie mogła obniżyć stopy procentowe w 2024 roku. Obniżka stóp procentowych w 2023 roku wydaje się obecnie mniej prawdopodobna, aczkolwiek i takiego scenariusza nie należy wykluczyć. Obniżka stóp w 2023 roku mogłaby być w sytuacji wystąpienia scenariusza radykalnego spadku inflacji” – napisała dla Radia Maryja Gabriela Masłowska.
Stopy procentowe w Polsce - 2022
Źródło: Trading Economics
Zobacz także: Obniżek cen mieszkań nie będzie, a stopy procentowe zaczną spadać w drugiej połowie roku - przewidywania deweloperów na 2023 rok
Cykl podwyżek stóp procentowych – kiedy koniec?
W październiku 2021 roku rozpoczął się 11. miesięczny cykl podwyżek stóp procentowych. RPP od tamtego czasu podwyższyło główną stopę z poziomu 0,10% do 6,75% obecnie. Ekonomiści BNP Paribas przewidują, że na tym poziomie pozostanie ona do końca 2023 roku. Oceniają również, że członkowie RPP wciąż pozostawili sobie przestrzeń do ewentualnej podwyżki do czasu publikacji marcowej projekcji inflacji przez NBP. Jeśli z danych będzie wynikać, że wskaźnik CPI kieruje się w dół, to można liczyć na ostateczne zamknięcie tematu podwyżek.
„Spodziewane jest jednak nieśpieszne luzowanie polityki, a na koniec 2024 roku stopa referencyjna wyniesie 5,50 proc. Wcześniejszy początek i/lub większa skala obniżek w perspektywie najbliższych 24 miesięcy mogłaby być spowodowane silniejszym spowolnieniem gospodarczym niż obecnie jest spodziewane i/lub mniejszą 'lepkością' przyszłorocznej inflacji” – napisali ekonomiści BNP Paribas.
Ekonomiści Polskiego Instytutu Ekonomicznego podchodzą sceptycznie do prognoz dla inflacji na przyszły rok. Zgodnie z ich najnowszym raportem, 2023 rok będzie stał pod znakiem niewielkiego spadku inflacji. Według szacunków jeszcze w lutym wskaźnik CPI przekroczy poziom 20%.
„Przyszły rok przyniesie jedynie niewielki spadek inflacji. CPI w 2023 r. wyniesie średnio 13%, wobec 14,5% w 2022 r. Szczyt inflacji wystąpi w lutym – CPI przekroczy wtedy 20%. Wysoki wynik w tym miesiącu będzie związany z przywróceniem standardowych stawek VAT na energię elektryczną, paliwo oraz gaz ziemny. Począwszy od marca inflacja zacznie systematycznie spadać, jednak jeszcze pod koniec roku będzie lekko przekraczać 8%. W 2024 r. ceny będą rosły średnio o 6,4% – inflację podwyższy wycofanie zerowej stawki VAT na żywność” - napisano w raporcie PIE.
Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny, inflacja w listopadzie nieco wyhamowała względem października i wyniosła 17,5%. Ekonomiści szacują, że również w grudniu odczyt może być niższy przed szczytem na początku 2023 roku. Jak wskazywał Adam Glapiński podczas grudniowej konferencji, w przypadku spadku inflacji będą również obniżane stopy procentowe. Pytanie kiedy.
„Jeśli inflacja będzie coraz niższa to zaczną spadać również stopy procentowe. Kraje UE zakładają, że obniżanie stóp procentowych nastąpi pod koniec 2023 r.” – stwierdził. I dodał: „RPP nie podjęła decyzji o zakończeniu cyklu podwyżek, jesteśmy nadal w stanie zawieszenia”.
Inflacja w Polsce
Źródło: GUS
Zobacz także: Inflacja w listopadzie wyższa od szacunkowych danych. Szczyt nastąpi na początku 2023 roku
Obniżka stóp procentowych w Polsce
Jest to druga kwestia, która będzie kluczowa w przyszłym roku, czyli kiedy RPP zdecyduje się na pierwszą obniżkę stóp procentowych. Zdania są podzielone, choć większość spodziewa się, że będzie to dopiero 2024 rok. Niektórzy natomiast liczą, że jeszcze na koniec 2023 roku dojdzie do pierwszego ruchu w dół.
Jednak zacznijmy od tego, że pierwsze posiedzenie RPP w 2023 roku zaplanowane jest na 3-4 stycznia (wracają spotkania dwudniowe). W najbliższym czasie, do marcowej projekcji inflacji, nie powinniśmy spodziewać się ewentualnej podwyżki. Zdaniem ekonomistów banku Millennium, przestrzeń do pierwszych obniżek może pojawić się na przełomie 2023/2024 roku.
„Realizacja scenariusza dezinflacji, a szczególnie spadek wskaźnika CPI do poziomu jednocyfrowego może być dla obecnej RPP sygnałem do złagodzenia retoryki i rozważenia obniżki oprocentowania. Biorąc pod uwagę prognozy inflacji, przestrzeń do obniżki stóp może pojawić się na przełomie roku 2023 i 2024 r. Termin pierwszej obniżki oprocentowania obarczony jest wysoką niepewnością, niemniej z dużym przekonaniem można założyć, że rok 2024 będzie okresem wyraźnego łagodzenia warunków monetarnych” – napisano w raporcie Millennium.
Członkini RPP, Gabriela Masłowska wskazała, że obniżka stóp procentowych w przyszłym roku musiałaby być wywołana silnym, a nawet nadzwyczajnym czynnikiem. Przykładem może być drastyczny spadek wskaźnika CPI. Natomiast ewentualna podwyżka stóp procentowych nastąpiłaby, gdyby wystąpiło wysokie tempo wzrostu PKB lub brak obniżki inflacji.
„Istnieje szansa na to, że do obniżki stóp procentowych dojdzie w 2024 roku. Stać by się tak mogło, gdyby spadek inflacji był stopniowy. Obniżka w 2023 roku wydaje się być mniej prawdopodobna. Jej pojawienie się wymagałoby pojawienia się nadzwyczajnych okoliczności makroekonomicznych, w tym zwłaszcza bardzo silnego spadku inflacji konsumpcyjnej” – powiedziała dla PAP Biznes Gabriela Masłowska.
Aktualny poziom stóp procentowych:
- stopa referencyjna 6,75% w skali rocznej;
- stopa lombardowa 7,25% w skali rocznej;
- stopa depozytowa 6,25% w skali rocznej;
- stopa redyskontowa weksli 6,80% w skali rocznej;
- stopa dyskontowa weksli 6,85% w skali rocznej.
Scenariusz na przyszły rok kształtuje się następująco: posiedzenia RPP mogą nie doprowadzić do żadnego ruchu na stopach procentowych, ani w górę ani w dół. Kluczowa będzie marcowa projekcja inflacji. Pierwszych obniżek stóp procentowych można spodziewać się dopiero w 2024 roku.
