Jeśli dominującą kolorystyką obrazu jest niebieski lub czerwony, a do tego płótno jest mocno kontrastowe, to może osiągnąć o kilkanaście procent wyższą cenę na aukcji od podobnych dzieł, które nie mają takiej charakterystyki – wynika z badań naukowców.
Wydaje się, że mocno niebieski lub mocno czerwony obraz to nie jest dobry wybór, bo jest to malowidło krzykliwe, które będzie się bardzo rzucało w oczy po powieszeniu na ścianie. Tymczasem okazuje się, że za takie właśnie obrazy, o takiej charakterystyce kolorystycznej, inwestorzy o kolekcjonerzy są w stanie płacić więcej, niż za inne – wynika z badań naukowców.
Niebieski i czerwony są w cenie
Cena malowideł, na których dominuje kolor niebieski lub czerwony, może być na aukcjach o 18,5% wyższa, niż podobnych, które jednak nie są utrzymane w takiej charakterystyce. Tak twierdzą Marshall Xiaoyin Ma z Erasmus University Rotterdam oraz Luc Renneboog i Charles N. Noussair z Tilburg University w artykule „Colors, Emotions, and the Auction Value of Paintings”. Tak wynika z ich badań, które zostały przeprowadzone w USA, Chinach i Europie.
„Najważniejsze pytanie przy inwestowaniu w malarstwo jest następujące: czy obraz, który chcemy kupić, posiada wewnętrzną siłę, czy ma magnetyzm przyciągania, czy ludzie będą go chcieli wieszać na ścianie? Jest to kwestia kompozycji, koloru – tutaj mile widziany jest niebieski czy czerwony – oraz siły wpływania na emocje” – przekonywał w 2013 roku na łamach Guardiana Philip Hook, dyrektor domu aukcyjnego Sotheby’s posiadający 40-letnie doświadczenie. Od tego cytatu zaczynają swój artykuł Marshall Xiaoyin Ma, Luc Renneboog i Charles N. Noussair bo okazuje się, że Hook mówił z sensem.
Naukowcy zwracają uwagę, że debata na temat kolorów w sztuce trwa już od czasów Arystotelesa. Już dawno zostało udowodnione, że dominująca kolorystyka dzieła na wpływ na jego cenę. Xiaoyin Ma, Renneboog i Noussair postanowili sprawdzić jak bardzo wpływa ona na wycenę osiąganą podczas aukcji. W tym celu wyselekcjonowali 5,4 tys. obrazów sprzedanych na aukcjach w latach 1994-2017 (korzystając z bazy firmy Blouin) reprezentujących malarstwo przedstawieniowe (nie-abstrakcyjne). Następnie przeprowadzili badania laboratoryjne w USA, Chinach i Europie.
Okazało się, że te malowidła, na których dominował kolor niebieski lub czerwony, osiągały średnio o 10,6% wyższe ceny na aukcjach, niż podobne obrazy z tej samej szkoły (lub tego samego artysty), które miały inną kolorystykę. A te płótna, które były bardzo kontrastowe i zastosowano właśnie kolor niebieski i czerwony osiągały o 18,6% wyższe ceny. Jak podkreślają autorzy badania, bardzo ważny jest fakt, że podobne odczucia mieli przedstawiciele różnych kultur (badanie było przeprowadzone na trzech kontynentach).
Popularność kolorów podczas „sztucznych” aukcji
Źródło: Xiaoyin Ma, Renneboog i Noussair (2019)
Zobacz także: Jak kupić bezpiecznie i w dobrej cenie złote monety bulionowe
Picasso tym droższy, im bardziej kontrastowy
Do podobnych wniosków kilka lat wcześniej doszła Elena Stepanova z Sant’Anna School of Advanced Studies w Pizie (Włochy). W artykule „The impact of color palettes on the prices of paintings” z 2015 roku podzieliła się wynikami swoich badań. Doszła do wniosku, że mocno kontrastowe (w zakresie kolorów) malowidła cieszą się większym wzięciem od takich, które nie są kontrastowe.
Można uznać, że badanie Stepanovej w pewnym sensie jest nawet bardziej wiarygodne od wyżej omawianego badania z roku 2019, gdyż bazowało na wynikach realnych aukcji, a dokładnie na historii sprzedaży prac Pabla Picassa w latach 1998-2014 w ramach aukcji w nowojorskich domach Christie’s i Sotheby’s.
Stepanova w swoim raporcie zamieściła jednak swego rodzaju ostrzeżenie: - Kolory mają z pewnością wpływ na nastrój i uczucia ludzi na nie patrzących. Są jednak swego rodzaju narzędziem w rękach artysty, każdy malarz stosuje je inaczej. Twierdzenie, że dany kolor albo znaczny kontrast zawsze będzie podnosił wartość pracy, nie jest uprawnione. Nie sądzę, aby to zjawisko działało na całym rynku dzieł malarstwa – stwierdziła analityczka z Sant’Anna School of Advanced Studies w Pizie.
Dystrybucja kolorów na obrazach P. Picassa ważona średnią ceną z aukcji
Jeden z najbardziej kontrastowych obrazów P. Picassa – „Buste de femme assise sur une chaise” (1939, sprzedany na aukcji w 2000 r. za 4,7 mln USD)
Jaki z tego wniosek dla inwestorów indywidualnych zainteresowanych lokowaniem kapitału w sztukę? Powinni wyszukiwać na rynku pozaaukcyjnym dzieła malarskie z dominującym kolorem czerwonym lub niebieskim, bądź też mocno kontrastowe, a potem – po pewnym okresie czasu – wystawiać na aukcję. Wedle prawideł rządzących ludzkim okiem, zysk powinien być przedni.
