Alert europejski: Komisja Europejska jasno stwierdza „potrzebne są inwestycje w SMR”
W piątek 13 czerwca br. Komisja Europejska opublikowała 8. Przykładowym programie jądrowym, wskazując wprost, że realizacja „jądrowych” planów państw europejskich będzie wymagała inwestycji w wysokości 241 mld EUR do 2050 r., wśród których wymienione zostały SMRy, AMy oraz mikroreaktory.
Czytaj także nasz newsletter legislacyjny
Energetyka jądrowa w UE:
Jak podaje Komisja Europejska: „Na koniec 2024 r. w 12 państwach członkowskich UE działało 101 reaktorów jądrowych. Ich moc zainstalowana netto wynosiła około 98 GWe. W 2023 r. energia jądrowa zapewniała 22,8% produkcji energii elektrycznej w UE. […] Dla porównania, w skali globalnej w 2023 r. w ponad 30 krajach działało 410 reaktorów energetycznych. W budowie znajdowały się 63 dodatkowe reaktory, z czego ok. 75% z nich zlokalizowanych było w gospodarkach wschodzących, a połowa w Chinach”.
Dane przedstawione przez Komisję Europejską pokazują wyraźnie, że energia jądrowa wciąż odgrywa istotną rolę w unijnym miksie energetycznym — w 2023 r. odpowiadała za niemal jedną czwartą całkowitej produkcji energii elektrycznej w UE. Utrzymanie 101 reaktorów w 12 państwach członkowskich świadczy o strategicznym znaczeniu tej technologii dla bezpieczeństwa energetycznego i stabilności sieci, zwłaszcza w kontekście transformacji energetycznej i dekarbonizacji.
W ujęciu globalnym widoczna jest jednak wyraźna zmiana ciężaru inwestycji w kierunku gospodarek wschodzących. Fakt, że aż 75% z budowanych reaktorów zlokalizowanych jest w tych krajach świadczy o przesunięciu dynamiki rozwoju technologii jądrowych poza świat zachodni. Dla Europy, która dysponuje znaczną flotą reaktorów i wysokimi standardami technologicznymi, oznacza to konieczność przyspieszenia inwestycji w nowe moce, w tym w reaktory nowej generacji oraz SMR-y w celu utrzymania swojej pozycji na „jądrowej” (energetycznej) mapie świata.
Przykładowy Program Energetyki Jądrowej:
O pracach nad Przykładowym Programie Energetyki Jądrowej pisaliśmy już na początku maja br.
Obecny Program – będący już 8. – w zakresie wielkości wymaganych inwestycji nie różni się znacząco od wcześniejszego to zaobserwować można pewnego rodzaju przesunięcie akcentów. W przedstawionym przez Komisję Europejską dokumencie wskazano wprost, że: „plany są bardziej sprecyzowane i zróżnicowane, koncentrując się na innowacyjnych technologiach i całym ekosystemie przemysłowym, a na szczególną uwagę zasługują kwestie rozwoju SMRó, wzmocnieniu odporności łańcucha dostaw, zapewnieniu wystarczającej, zróżnicowanej i suwerennej zdolności UE w zakresie konwersji i wzbogacania […]”.
SMRy, AMRy i inne „Ry”:
W opublikowanym dokumencie organ wykonawczy UE wprost wskazuje, że: „Innowacyjne technologie jądrowe nie tylko się pojawiają, ale również dojrzewają. […] reaktory SMR i AMR mogą stanowić element przyszłych hybrydowych systemów energetycznych, służąc jako niezawodne źródło energii elektrycznej i cieplnej dla dzielnic miejskich i określonych, trudnych do zlikwidowania gałęzi przemysłu, a w tym niskoemisyjnej produkcji wodoru. Reaktory SMR mogą skutecznie wspierać równoważenie obciążenia sieci, ze względu na ich zazwyczaj większą elastyczność operacyjną w porównaniu z wielkoskalowymi reaktorami jądrowymi. Ze względu na swoje rozmiary, takie reaktory mogą być umieszczane w wielu różnych lokalizacjach; z jednej strony ta cecha może pomóc zoptymalizować wykorzystanie istniejącej infrastruktury i ułatwić integrację różnorodnych i uzupełniających się źródeł energii w danym regionie; z drugiej strony, wiąże się to jednak ze szczególnymi wyzwaniami w zakresie bezpieczeństwa i ochrony”.
UE coraz śmielej podchodzi więc do kwestii SMRów, choć w swoim programie jasno podkreśla, że innowacyjne projekty muszą spełniać rygorystyczne i najwyższe wymagania w zakresie bezpieczeństwa. Te jednak nie są w UE w zdefiniowane…
Co z tego wynika?
W świetle rosnącego znaczenia reaktorów SMR i AMR w przyszłym miksie energetycznym UE, należy spodziewać się, że w najbliższym czasie Komisja Europejska może zainicjować prace nad przygotowaniem odpowiednich regulacji, dokumentów strategicznych lub/oraz wytycznych wspierających ich rozwój. Celem tych działań będzie stworzenie spójnych ram prawnych i operacyjnych umożliwiających bezpieczne, efektywne i zrównoważone wdrażanie tych technologii w całej Unii Europejskiej.
