Alert legislacyjny: Koniec zasady 10H, ułatwienia dla prosumentów i wsparcie dla biometanu

Rząd opublikował długo wyczekiwany projekt ustawy zmieniającej tzw. ustawę odległościową. Projekt zakłada zniesienie zasady 10H w zakresie budowy elektrowni wiatrowych oraz wprowadza różnorakie przepisy dotyczące szeroko pojmowanej branży oze w tym dla prosumentów i biometanu.

SUBSKRYBUJ NASZ NEWSLETTER LEGISLACYJNY 

Obszar – farmy wiatrowe, prosumenci i sumowanie mocy oraz biometan

Projekt ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw ma na celu ułatwienie procesu inwestycyjnego w zakresie budowy farm wiatrowych na lądzie, zachęcenie prosumentów do autokonsumpcji i magazynowania energii elektrycznej oraz przyspieszenie rozwoju instalacji biometanu.

Ścieżka legislacyjna

25 września 2024 r. projekt ustawy został skierowany do konsultacji publicznych i znajduje się na etapie opiniowania.

Farmy wiatrowe, koniec zasady 10H, prosumenci i wsparcie dla biometanu

Wg opublikowanego projektu ustawy zasada 10H czyli odległości farm wiatrowych wynoszącej 10-krotność wysokości elektrowni od zabudowań zostanie zniesiona, a odległość minimalna od zabudowań zostanie zmniejszona z 700 m na 500 m. Zmianie ulegnie także odległość farm wiatrowych od parków narodowych oraz obszarów Natura 2000 obejmujących obszary specjalne ochrony ptaków i specjalne obszary ochrony siedlisk, w których przedmiotem ochrony są nietoperze. W pierwszym przypadku minimalna odległość wyniesie 1500 m, a w drugim 500 m.

Rząd proponuje również zmianę mechanizmu sumowania mocy mikroinstalacji i magazynu energii, której celem jest umożliwienie prosumentom instalowania magazynów o większej pojemności, co ma z kolei zachęcić ich do większej autokonsumpcji produkowanej przez nich energii elektrycznej.

W temacie odnawialnych źródeł energii należy także wspomnieć, że projektowane przepisy przewidują zmianę definicji instalacji oze, wg której instalacją oze będzie również instalacja służąca magazynowaniu ciepła lub chłodu.

Zgodnie z projektem zmianie mają również ulec przepisy dotyczące biometanu w instalacjach o mocy powyżej 1 MW. W ramach tych zmian ma zostać wprowadzony aukcyjny system wsparcia, który będzie prowadzony przez Prezesa URE na zasadach podobnych do tych, które obowiązują obecnie w systemie aukcyjnym dla produkcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii. Wytwórcy biometanu, którzy dostarczają biometan do sieci gazowej, będą mogli korzystać z tego wsparcia, łącząc je z innymi formami finansowania. Okres obowiązywania wsparcia będzie wynosił maksymalnie 20 lat.

Co z tego wynika?

Przepisy projektu ustawy w obecnym kształcie to z pewnością dobra wiadomość dla przedsiębiorców z branży energetyki wiatrowej i wytwarzania biometanu. Zrozumiałe jest to, że branża energetyki wiatrowej wykazuje tak duży entuzjazm, gdyż od dawna dążyła do zniesienia zasady 10H oraz wprowadzenia dalszych ułatwień w budowie farm wiatrowych. Potwierdzają to najnowsze szacunki Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, według których samo zmniejszenie minimalnej odległości w ustawie z 700 do 500 metrów pozwoli na uwolnienie potencjału wiatru o mocy około 41 GW do 2040 roku.

Uważamy, że takie prognozy wymagają korekty, ponieważ rozwój energetyki wiatrowej napotyka przeszkody nie tylko w postaci rygorystycznych zasad inwestycyjnych, ale również problemów technicznych i regulacyjnych. Kluczowym problemem jest słaba kondycja sieci przesyłowych, co skutkuje odmowami wydania warunków przyłączenia przez operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych w wielu regionach. Najlepszym dowodem na to, że uproszczenie procesu inwestycyjnego nie rozwiązuje wszystkich trudności, jest fiasko cable poolingu. Choć regulacje te weszły w życie 1 października 2023 r. i początkowo budziły optymizm dziś wiadomo, że operatorzy masowo oddalają wnioski o przyłączenia ze względu na kiepski stan sieci elektroenergetycznej.

Pozytywnie należy ocenić ustalenie minimalnej odległości farm wiatrowych od parków narodowych i obszarów Natura 2000 na poziomie 1500 m i 500 m, ponieważ zawsze przy prowadzeniu inwestycji budowlanej trzeba mieć na względzie ochronę środowiska.

Wprowadzenie zmian w systemie sumowania mocy mikroinstalacji i magazynu energii to na pewno dobra wiadomość dla prosumentów, którzy będą mogli wytwarzać i magazynować większe ilości energii. Wątpliwości co do sensowności takiego rozwiązania może budzić jedynie poziom zamożności statystycznego polskiego konsumenta, który niekoniecznie pozwala na instalację magazynu energii o relatywnie dużej pojemności.

Nie ma natomiast wątpliwości, że projekt ustawy zapowiada kolorowe perspektywy dla sektora biometanu. Po wprowadzeniu korzystnego dla producentów biometanu systemu rozliczeniowego feed-in premium, rząd planuje wdrożyć system aukcyjny, który będzie sprzyjał producentom biometanu podobnie jak innym podmiotom z branży OZE. Z pewnością przyczyni się to do ich dalszego rozwoju.