Geopolityka napędziła ceny paliw w 2022 r. Polska nadal jednym z najtańszych rynków w UE
Ceny benzyny i oleju napędowego w Polsce znacznie wzrosły w latach 2021 i 2022, jednakże główną przyczyną tego wzrostu były czynniki geopolityczne. Obniżenie podatków takich jak akcyza i VAT pomogło zrównoważyć wpływ rosnących cen netto.
POPiH: Geopolityka winduje ceny
Zgodnie z informacjami zawartymi w raporcie rocznym Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego (POPiH) za 2022 rok, ceny paliw w Polsce podlegały wahaniom związanym z różnymi czynnikami, takimi jak sytuacja geopolityczna na świecie czy problemy z dostępnością gazu ziemnego (a w efekcie wykorzystywanie ropy do celów energetycznych). W ciągu 2022 roku notowano znaczne podwyżki cen paliw, zwłaszcza w przypadku benzyny i diesla, które były głównie wynikiem wzrostu średnich rocznych notowań ropy naftowej Brent.
Ceny paliw są uzależnione od wielu czynników, takich jak popyt i podaż na rynku światowym, sytuacja geopolityczna, kursy walut, a także koszty wydobycia i przetwarzania ropy naftowej. W przypadku Polski, kluczowym czynnikiem wpływającym na wysokość cen paliw były średnie roczne notowania ropy naftowej Brent, które w 2022 roku przekroczyły poziom 101 USD/bbl. Był to wzrost o 43% w stosunku do średniej z poprzedniego roku.
W ciągu roku wartość polskiej waluty w porównaniu do dolara amerykańskiego spadła o 15%, co wpłynęło na ceny paliw. Wraz z zimą, kiedy pojawiły się informacje o zniesieniu tarcz antyinflacyjnych oraz sankcjach na dostawy ropy i paliw z Rosji, ceny paliw pozostały na wysokim poziomie.
Polskie ceny netto (bez podatków) benzyny 95 i oleju napędowego były na koniec 2022 r. wyższe od średniej europejskiej kolejno o 22% i 20%, ale to nie wynikało tylko z marż, lecz również z innych czynników polityczno-gospodarczych. Jednakże, po uwzględnieniu podatków, Polacy płacili stosunkowo mało w porównaniu do innych krajów europejskich - udział podatków w cenie detalicznej benzyny 95 nie przekraczał 50% w tylko 12 krajach, w tym w Polsce.
Co z tego wynika?
Ceny benzyny i oleju napędowego w Polsce znacznie wzrosły w latach 2021 i 2022, jednakże główną przyczyną tego wzrostu były czynniki geopolityczne, a nie rzekome manipulacje cenami przez PKN Orlen. Obniżenie podatków takich jak akcyza i VAT pomogło zrównoważyć wpływ rosnących cen netto.
Komisja Europejska wprowadza wyjątek w zakazie sprzedaży samochodów spalinowych do 2035 roku
Ważne jest również zauważenie, że jako spółka państwowa, PKN Orlen nie może być rozpatrywana oddzielnie od polityki podatkowej, która wpływa na koszty paliw. O podatku od zysków nadzwyczajnych decyduje rząd.
