Wczoraj wieczorem w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej opublikowana została ustawa, wprowadzającą opodatkowanie FIZ podatkiem CIT. Ostatecznie jednak nałoży ona podatek tylko na wybrane FIZy i co najważniejsze nie uderzy w rynek kapitałowy. Wszystko to dzięki mediom, inwestorom i instytucjom rynku kapitałowego – w krytycznym momencie wszyscy potrafili się zjednoczyć.
O tym, że podatku ostatecznie nie będzie było wiadomo od kilku dni, ale czekaliśmy z tym tekstem celowo, bo biorąc pod uwagę sposób działania polityków, wszystko mogło się jeszcze zdarzyć. Nie zdarzyło się jednak i podatek CIT nałożony zostanie tylko na wąską grupę FIZ.
Przypomnijmy, o sprawie zrobiło się głośno pod koniec października i na początku listopada, kiedy to pod hasłem walki z optymalizacją podatkową, która ma zwiększyć wpływy podatkowe na flagowe programy PiS, jak 500+ czy Mieszkanie+, posłowie Prawa i Sprawiedliwości przygotowali projekt ustawy nakładający na fundusze inwestycyjne zamknięte podatek CIT.
Faktycznie projekt zakładał nie nałożenie nowego podatku, a likwidację zwolnienia podmiotowego dla funduszy inwestycyjnych i zastąpienie go zwolnieniem przedmiotowym dla niektórych przychodów funduszy inwestycyjnych otwartych, specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych, z wyłączeniem SFIO stosujących zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszy inwestycyjnych zamkniętych oraz dla zagranicznych instytucji wspólnego inwestowania z krajów UE lub EOG. Proponowane zmiany miały wejść w życie od 1 stycznia 2017 r. Oznaczałoby to, że od nowego roku fundusze inwestycyjne zamknięte zostałyby objęte opodatkowaniem od całości swoich dochodów, bez możliwości korzystania z jakichkolwiek zwolnień podatkowych.
O tym, co to oznacza w praktyce pisaliśmy jako jedni z pierwszych, m.in. w artykule PiS szykuje kolejny cios w polski rynek kapitałowy. Tym razem chce nałożyć na FIZ-y podatek CIT. Sprawę skutecznie nagłaśniał również Puls Biznesu.
Żeby przypomnieć, jakim bublem prawnym była próba nałożenia podatku CIT na wszystkie FIZy bez wyjątku i bez zastanowienia się, przypomnijmy jedną, ale znamienną wypowiedź prof. Sebastiana Buczka:
Nasi politycy po raz kolejny zaskakują Polaków. Ich znajomość funkcjonowania funduszy jest porażająca. Nie rozróżniają antypodatkowych FIZANów od zwykłych FIZów. Znowu chcą tworzyć rozwiązania prawne gorsze niż w UE. Spowoduje to masowe przesunięcie aktywów zgromadzonych w FIZANach do rozwiązań międzynarodowych, np. luksemburskich. Poszkodowani mogą być zwykli inwestorzy, którzy inwestują swoje oszczędności w FIZy lokujące w polskie i zagraniczne akcje i obligacje.
O tym, że sprawa jest poważna i że narazi na szwank polski rynek kapitałowy pisaliśmy też obszernie w innym materiale: Tylko u nas! Komentarze ludzi rynku na temat opodatkowania FIZów: Buczek, Krupa, Kachniewski i inni.
Projektodawcy przyznają się do błędu i wprowadzają poprawkę
Dzięki nagłośnieniu sprawy przez środowisko rynku kapitałowego i zwróceniu uwagi na bubel legislacyjny, do czego przyłożyła się nawet Giełda Papierów Wartościowych, przesyłając swoje uwagi do Sejmu, projektodawcy ustawy przyznali się do błędu. Do ustawy zostały wniesione poprawki, które zmieniły proponowane przepisy w kontekście działalności FIZ.
Zakładają one możliwość korzystania ze zwolnienia przedmiotowego dochodów osiąganych przez polskie FIZ i SFIO stosujące zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla FIZ, jak również przez równoważne im instytucje wspólnego inwestowania (np. z krajów UE). Zwolnienie przedmiotowe ograniczone będzie jednak dodatkowymi warunkami: nie będzie stosowane do dochodów takich podmiotów w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do tworzenia struktur służących tzw. agresywnej optymalizacji podatkowej.
Jednocześnie wszystkie fundusze inwestycyjne korzystające ze zwolnienia przedmiotowego, niezależnie od tego, czy dochody funduszu będą podlegać opodatkowaniu czy nie, zobowiązane będą do składania rocznych zeznań podatkowych CIT (począwszy od zeznania za 2017 r.) i będą musiały wykazywać prawidłowo dochód do opodatkowania (przy możliwości jednoczesnego zwolnienia tego dochodu z opodatkowania, jeśli taka sytuacja będzie miała miejsce).
Finał ofensywy legislacyjnej mającej na celu zmianę zasad opodatkowania funduszy inwestycyjnych trzeba chyba uznać za pozytywny, szczególnie biorąc pod uwagę pierwotne propozycje zawarte w poselskim projekcie ustawy. Ostatecznie przyjęte rozwiązanie powinno zaspokoić apetyt fiskusa, dążącego do ograniczenia możliwości wykorzystywania FIZ do optymalizacji podatkowej, nie niszcząc jednocześnie całej branży. Nie oznacza to jednak, że opublikowana wczoraj ustawa pozostanie zupełnie bez wpływu na działalność TFI oraz samych funduszy zamkniętych. Konsekwencją likwidacji dotychczas obowiązującego podmiotowego zwolnienia FIZ z podatku CIT i zastąpienia go zwolnieniem przedmiotowym – mającym zastosowanie do dochodów funduszy zamkniętych (z określonymi wyłączeniami) - jest to, że FIZ staną się od 1 stycznia 2017 r. normalnymi podatnikami CIT. Oznacza to konieczność wypełniania przez TFI szeregu nowych dla nich obowiązków wynikających z przepisów podatkowych – chociażby składania deklaracji CIT w imieniu zarządzanych przez nie funduszy zamkniętych.
Politycy dostrzegli krytykę płynącą z mediów i środowiska giełdowego
Widać, że mimo że powoli, to jednak w Polsce coś się zmienia. Ta sprawa jest tego dowodem, bo mimo że giełda wciąż nie jest dobrze postrzegana przez większość polityków, to jednak znaleźli się wśród nich tacy, którzy usłyszeli sygnał płynący z rynku. Zrozumieli też jaką krzywdę wyrządziliby gospodarce i umieli się do tego przyznać, wprowadzając stosowne poprawki. Uznajemy to za sukces polskiego środowiska giełdowego, do którego i my mogliśmy się przyłożyć.
