"Fabryka w Argentynie jest dla nas strategicznym punktem ekspansji na całą Amerykę Południową" - relacja z czatu z Ryszardem Wtorkowskim, prezesem zarządu LUG

Dzień dobry Państwu,

cieszę się, że możemy się spotkać na kolejnym czacie, jestem do Państwa dyspozycji.
Zapraszamy do zadawania pytań.
Prezentacja wynikowa za III kw. 2018 r. jest już dostępna na naszej stronie internetowej - zapraszamy do pobierania: https://bit.ly/2DqLIEb.

Rynek argentyński jest mniej konkurencyjny niż europejski. Co za tym idzie, ceny są korzystniejsze. Pojawiają się za to inne elementy wpływające na cenę, takie jak wymagania techniczne związane ze specyfiką klimatu: wysokie temperatury, czy wysoki poziom wilgotności. Pod wymagania klimatyczne terenu musimy modyfikować np. rodzaj użytych w oprawach komponentów, tak aby spełniały one normy. A te nierzadko są droższe. Pomimo tych różnic marże są na podobnym poziomie jak w Europie.

Jeśli chodzi o Argentynę, to tak jak już wielokrotnie wspominałem naszym celem jest modernizacja oświetlenia w Argentynie i kolejnych państwach regionów, ale jest za wcześnie aby mówić o szczegółach. Obecnie skupiamy się na realizacji kontraktu dla Prowincji Misiones. Rozmawiamy z potencjalnymi odbiorcami, o kolejnych dużych kontraktach, ale jest zdecydowanie za wcześnie aby mówić o szczegółach. Nasza obecność w Argentynie i możliwości produkcyjne na terenie tego kraju zwiększają znacząco nasze szanse na ich realizację. Jeśli chodzi o całą grupę kapitałową, to plany są zgodne ze strategicznymi kierunkami rozwoju, które ogłosiliśmy w ubiegłym roku: stabilny wzrost w tempie 10% CAGR do 2021 roku, dalsza internacjonalizacja, mierzona wzrostem udziału eksportu w przychodach do poziomu 75% w perspektywie do 2021 roku oraz wzrostu udziału w przychodach większych kontraktów, o wartości pow. 1 mln euro.

Wyposażenie fabryki pozwala aktualnie na pełne wykorzystanie mocy produkcyjnych a wraz z napływem kolejnych zamówień będziemy zwiększali zatrudnienie osób do montażu opraw. Linia do produkcji modułów ledowych posiada już pełną obsadę osobową. Jesteśmy zatem przygotowani do realizacji dużych wolumenów produkcyjnych.

Na ten moment żadne dodatkowe nakłady nie są konieczne. Mamy jeszcze pewien zapas jeśli chodzi o moce produkcyjne, a jeśli popyt to na nas wymusi to będziemy reagować na bieżąco. W obecnej sytuacji będą bardziej potrzebne środki na finansowanie bieżącej działalności operacyjnej.

Fabryka w Argentynie jest dla nas strategicznym punktem ekspansji na cała Amerykę Południową. Argentyna jest członkiem Mercosur, która zrzesza najważniejsze Państwa Ameryki Płd. Tworzą strefę wolnego handlu. Dzięki produkcji opraw bezpośrednio w Argentynie nasze produkty nie będą podlegać wysokim cłom, a to uczyni je jeszcze bardziej konkurencyjnymi. Liczymy, ze fabryka w Argentynie, pozwoli nam także wzmocnić nasz udział na rynku brazylijskim, na których jesteśmy już obecni. Chcemy się skupić na sprzedaży na rynku argentyńskim ponieważ potencjał rynku jest duży i nie chcemy rozpraszać naszych działań handlowych na pozostałe kraje Ameryki Południowej. Potencjalne kontrakty z innych krajów będziemy poszukiwać w drugiej połowie przyszłego roku lub w roku 2020.

Nie publikujemy prognoz, dlatego trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Biorąc jednak pod uwagę sezonowość występującą w naszej branży i ilość realizowanych projektów mogę powiedzieć, że IV kwartał powinien wpisywać się w ten trend.

Zgodnie z zawartym porozumieniem współpracujemy przy nowych projektach, ale nie o wszystkich naszych pracach możemy szerzej informować, zwłaszcza w czasie ich trwania, a pamiętajmy, że typowe projekty w branży oświetleniowej trwają 2, 2,5, a nawet 3 lata. Zacieśniamy też wewnętrzną współpracę z CISCO w obszarze technologicznym i handlowym.

Dokładamy starań aby optymalizować koszty. W prezentowanych wynikach III kwartału widać już pierwsze efekty obniżenia kosztów związane z wcześniejszymi inwestycjami w fabryce w Nowym Kisielinie, gdzie dzięki zastosowaniu nowoczesnego parku maszynowego generujemy znacznie niższą ilość odpadów tym samym uzyskując więcej produktów z zamawianego surowca.
Jednocześnie wzrosły koszty zarządu dotyczące m.in. otwarcia fabryki w Argentynie, uruchomienia spółki w Turcji czy nowych showroomów w Maroku i Algierii. Inwestycje w obszar handlowy zaczynaja się przekładać na zwiększenie efektywności w tym obszarze, co widać w wynikach gdzie koszty handlowe rosną wolniej niż dynamika przychodów. Pamiętajmy jednak, że jeśli spółka chce realizować wzrosty sprzedaży w kolejnych okresach to z pewnością działania te będą pociągały za sobą wzrost kosztów handlowych. Istotne jest jednak zachowanie ich właściwej proporcji. I to staramy się bardzo skrupulatnie kontrolować.

Nigdy nie publikowaliśmy prognozy w tym zakresie. Natomiast zamiarem Zarządu jest utrzymanie rentowności co najmniej w wartościach zbliżonych do poprzednich okresów.

W Turcji prowadziliśmy działania handlowe od dłuższego czasu. W naszej ocenie sytuacja polityczna wpływająca na sytuacje gospodarczą jest przejściowa, więc nie chcemy zawieszać naszych działań, zaprzepaszczać współpracy w zakresie pozyskanych kontaktów i zmniejszać obecności na tym rynku. Sukces naszych projektów oparty jest o długoterminowe działania, a model inwestycji oświetleniowych na rynku tureckim wymaga bezpośredniej obecności za pośrednictwem lokalnej spółki. Jest to bezwzględny wymóg w obszarze inwestycji infrastrukturalnych, w których uczestniczymy na rynku tureckim.

W ostatnich miesiącach skupialiśmy się na działalności operacyjnej i na rozwoju Grupy LUG poprzez internacjonalizację, dlatego przejście na rynek regulowany musiało zaczekać. Prospekt emisyjny nie został jeszcze złożony do KNF. Nie mamy pilnych potrzeb kapitałowych, w codziennej działalności posiłkujemy się finansowaniem z banków. Nie ukrywamy, że obserwujemy zaostrzające się regulacje giełdowe i coraz wyższe wymagania z niepokojem. Optymizmem nie napawa też zapaść na GPW i odpływ kapitału. Przez te wszystkie czynniki nasze przejście na rynek regulowany odwleka się w czasie. W tej chwili rozważamy różne scenariusze, ale żadna decyzja zmieniająca nasze plany przejścia na rynek regulowany nie zapadła.

W obecnych warunkach makroekonomicznych najkorzystniejsze jest korzystanie z finansowania dłużnego. Mamy bardzo dobre warunki finansowania w bankach, a kredyt to obecnie najtańsza forma finansowania. Zaletą tego rozwiązanie jest też elastyczność, w dowolnym momencie możemy zmniejszyć lub zwiększać poziomu zadłużenia. I to jest największy atut za wyborem tej opcji dofinansowania. Z kredytów korzystamy głównie do zwiększania skali działalności spółki, do czego niezbędny jest kapitał obrotowy. Uwalniamy też kapitał ze zrealizowanych inwestycji poprzez korzystanie z leasingu zwrotnego maszyn i urządzeń. Nasze zadłużenie rośnie proporcjonalnie do zwiększającej się skali działalności grupy, a poprawiające się stale wyniki finansowe doprowadziły do poprawy wskaźnika dług netto / EBITDA na koniec 3Q. Aktualnie nie planujemy emisji akcji. Proszę też zwrócić uwagą na fakt, że emisja akcji doprowadziłaby do rozwodnienia, a co do zasady chcemy aby LUG pozostał w pewnym stopniu firmą rodzinną.

Zgodnie z tym o czym mówiliśmy już podczas ostatniego czatu i w kilku wywiadach prasowych spółka LUG nie ma aktualnie potrzeb kapitałowych na takim poziomie, który by uzasadniał ponowną emisję akcji. Pamiętajmy o tym, że środki pozyskane z giełdy są stosunkowo kosztowną metodą pozyskania kapitału i w naszej aktualnej sytuacji wiązałoby się również z rozwodnieniem akcji głównych akcjonariuszy i być może utraty dobrego nadzoru przez nich. Należy również podkreślić fakt, że nasze potencjalne wejście na rynek regulowany zwiększyłoby poziom kosztów związanych z obsługą wymagań regulacyjnych tego rynku.

Dziękujemy za gratulacje, cieszymy się że inwestorzy zauważają nasz wysiłek włożony w poprawę wyników i utrzymanie trendu wzrostowego wyników firmy. 1. Tak jak wcześniej wspomnieliśmy chcemy to tempo utrzymać w IV kwartale i portfel projektów nad którymi pracujemy daje szanse na utrzymanie tego dobrego tempa, ale o tym będziemy informowali po zamknięciu kwartału. 2. Wspólnie z CISCO pracujemy nad długoterminowymi projektami zlokalizowanymi na całym świecie, efekty jednak będą widoczne w przyszłych okresach. Warto zaznaczyć, że projekty w obszarze "smart city" i "smart lighting" wymagają długookresowego przygotowania, ich efekty mogą być widoczne nawet za 2,3 lata, ale współpraca z CISCO w dalszym ciągu wydaje się być na zadawalającym poziomie. 3. Z pewnością LUG Brasil skorzysta ze standardowych produktów wytwarzanych w Argentynie, jednakże dotychczasowe projekty realizowanie na terenie tego kraju wymagały niestandardowego podejścia do tego projektu i dotychczas były realizowane z Polski. W obszarze tego typu produktów dostawy w dalszym ciągu będą realizowane z Zielonej Góry.

Absolutnie się takiej sytuacji nie boimy, bo nasze zadłużenie jest na bezpiecznym poziomie. Na koniec 3Q wskaźnik długu netto do EBITDA obniżył się. W II połowie roku zadłużenie zawsze wzrasta, bo przygotowujemy się do najlepszego sprzedażowo czwartego kwartału roku. Stąd widać w naszym bilansie wyższy poziom zapasów. Podobna sytuacja miała miejsce np. rok temu.

Wśród strategicznych kierunków naszej Grupy jest internacjonalizacja biznesu. Systematycznie zwiększamy naszą obecność na arenie międzynarodowej i dywersyfikujemy działalność na różnych rynkach. Oczywiście z uwagi na bliskość i wspólne regulacje Unii Europejskiej dla jej członków, prowadzenie biznesu w tzw. Grupie Wyszehradzkiej jest łatwiejsze. Inwestycje w regionie Am. Łac. wymagają jednak od nas dokładnego zbadania i dostosowania modelu biznesu do lokalnych uwarunkowań i regulacji, a czasem także dostosowania produktów. Ponieważ stawiamy jednak na dalszy rozwój, to inwestujemy w projekty w obu Amerykach i na Bliskim Wschodzie.

Tak jak w poprzednich latach IV kwartał zazwyczaj charakteryzował się najwyższym poziomem przychodów i rentowności. Jest to ściśle związane z rynkiem budowlanym i kończącymi się projektami inwestycyjnymi. Pamiętajmy jednak o tym patrząc na wskaźnik PMI, że ta tendencja może ulec odwróceniu w tym roku i kolejnych okresach.

Odczuwamy spowolnienie napływu zamówień eksportowych z niektórych regionów świata, za czym stoją przesunięcia realizacji inwestycji na kolejne miesiące. Natomiast rynek krajowy patrząc na wyniki III kw. wciąż pozwala nam realizować zadowalające poziomy wyników. Po raz kolejny widać, że nasza strategia międzynarodowej obecności na rynkach całego świata zapewnia nam dywersyfikację źródeł pozyskiwania przychodów, a tym samym jest fundamentem naszego bezpieczeństwa finansowego. Widzimy symptomy słabszej koniunktury, która dotyka branżę budowlaną. Największe osłabienie występuję jednak w segmencie mieszkaniowym, w którym nie działamy. Natomiast inwestycje infrastrukturalne zostały skutecznie pobudzone przez inwestycje samorządowe zainicjowane w roku wyborczym.

Poczekajmy na zamknięcie roku, już wcześniej wskazywaliśmy że naszą intencją jest wypłata dywidendy na chociaż minimalnym poziomie. Jednak dużą część wypracowanych środków chcemy przeznaczyć na inwestycję w rozwój.

Presja na wzrost wynagrodzeń w dalszym ciągu jest odczuwalna. Trzeba mieć również na uwadze fakt, że poziom minimalnego wynagrodzenia w przyszłym roku wzrośnie z racji regulacji ustawowych w tym zakresie. Od samego kosztu pracy ważniejsza jest dla nas jej efektywność i to na niej się skupiamy.

Spółka nie ma oficjalnej polityki dywidendowej. A o naszych intencjach odpowiadałem już we wcześniejszych pytaniach.

Informacje o wzroście cen energii, które są negatywne dla gospodarki i przedsiębiorstw i dotyczą także obszaru produkcji firmy LUG. Jednakże dla takich firm jak nasza, oferujących energooszczędne oświetlenie i systemy do inteligentnego zarządzania światłem, są szansą na nowe kontrakty. Przedsiębiorcy chcąc optymalizować koszty energii chętniej modernizują oświetlenie w obiektach przemysłowych. To samo dot. samorządów i oświetlenia ulicznego. Dlatego też problem podwyżki cen energii postrzegamy bardziej w kategorii szansy, niż zagrożenia.

jw.

jw.