Global Energy Monitor: Polska w czołówce państw najszybciej odchodzących od węgla

Polska została wyróżniona wśród krajów OECD jako lider w procesie wycofywania starych bloków węglowych oraz w planowaniu dalszych działań w tym kierunku. Mimo to w 2030 roku nadal będziemy znajdować się w czołówce krajów z największą ilością elektrowni węglowych.

W ostatnich latach, dekarbonizacja stała się jednym z najważniejszych globalnych trendów, stawiając przed gospodarkami wyzwania w zakresie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. W efekcie, era węgla zaczyna ustępować miejsca energii ze źródeł odnawialnych, wprowadzając rewolucyjne zmiany na poziomie globalnym, jak i mikro.

Polska liderem dekarbonizacji

Raport Global Energy Monitor przedstawia Polskę jako jedno z wiodących państw OECD w kontekście wycofywania się z energetyki opartej na węglu, zarówno jeśli chodzi o tempo likwidacji starych bloków węglowych, jak i dalsze plany w tym zakresie. W ciągu ostatnich 12 lat (2010-2022), w Polsce wyłączono około 22 GW mocy produkcyjnych zasilanych węglem.

GEM prognozuje również istotny spadek mocy energetyki węglowej w Stanach Zjednoczonych, Australii i Niemczech. Niemniej jednak, w krajach tych podobnie jak w Polsce, w 2030 roku nadal będzie działać najwięcej elektrowni opalanych węglem.

Alert europejski: Parlament Europejski pracuje nad reformą rynku energii. Regulacje mają zabezpieczyć odbiorców przed rosnącymi cenami energii w sezonie 2023/24

PEP 2040

Chociaż polityka energetyczna Polski została przyjęta w 2021 roku, to już teraz okazuje się przestarzała. Aktualizacja PEP 2040 już opracowana, jednak kwestią sporną pozostaje właśnie węgiel.

Solidarna Polska opowiada się między innymi za wznowieniem prac nad uruchomieniem nowego złoża węgla brunatnego „Złoczew”, co w teorii oznaczałoby przedłużenie funkcjonowania Elektrowni Bełchatów. To z kolei kłóci się z projektem aktualizacji PEP 2040, według którego elektrownia ma do 2040 roku przestać produkować energię pochodzącą z węgla.

Wzrost mocy węglowych w Chinach i Indiach

W ubiegłym roku przyrost mocy pochodzących z węgla 19,5 GW, co stanowi mniej niż 1% wzrostu w stosunku do poprzedniego roku. W 14 krajach zwiększono moce węglowe, z czego blisko 60% (45,5 GW) zostało uruchomione w Chinach.

Chiny nie tylko kontynuują dodawanie nowych mocy węglowych, ale również planują ich potężny rozwój - ich planowana moc węglowa wzrosła o 126 GW, co praktycznie równoważy ograniczanie energetyki węglowej w innych krajach.

Wzrost planów rozwoju mocy węglowych ma miejsce także w Indiach. Kraj ten planuje zwiększyć swoje zdolności produkcyjne o 28,5 GW, co oznacza wzrost o 2,6 GW w porównaniu z poprzednim rokiem. Jednocześnie budowane są nowe elektrownie, które mają zapewnić dodatkowe 32 GW mocy.

Global Energy Monitor przypomina, że aby w pełni zrealizować cele porozumienia paryskiego dotyczące zmniejszenia emisji dwutlenku węgla i opóźnienia globalnego ocieplenia, konieczne jest szybsze wycofywanie się z węgla. Według GEM proces wyłączania elektrowni węglowych powinien zostać przyspieszony pięciokrotnie, a już od 2030 roku żadne z bogatych państw nie powinno korzystać z węgla w energetyce. Dla innych krajów wyznaczono na termin całkowitego odejścia od czarnego złota wyznaczono rok 2040.

Alert europejski: Komisja Europejska chce zmienić cel klimatyczny na 2040 r.

Co z tego wynika?

Przewrót w globalnym sektorze energetycznym w 2022 r. spowodował ponowne spekulacje na temat powrotu węgla. Mimo to tempo dekarbonizacji przyspiesza, co ma ogromne znaczenie dla Polski, gdzie krótkotrwałe korzyści z kryzysu energetycznego dla górnictwa powoli dobiegają końca. Wzrost cen uprawnień do emisji CO2 oraz wprowadzanie szybkich zmian zgodnych z założeniami RePower UE przyspieszą proces odejścia od węgla. Przyszłe przepisy metanowe UE stają się również zagrożeniem dla krajowych przedsiębiorstw wydobywczych, a wzrost kosztów wydobycia węgla może wpłynąć na rentowność i konsumentów.