Charlie Munger: w ciągu kolejnych 10 lat akcje dadzą mniej zarobić niż przez ostatnie 10 lat
Uważam, że do końca 2021 roku uporamy się z pandemią COVID-19. Mam taką nadzieję. Jednak niektóre branże zostały przez nią zmienione na zawsze – powiedział inwestor Charlie Munger podczas webinaru Caltech.
Prawa ręka Warrena Buffetta, czyli Charlie Munger, był gościem webinaru Caltech. Otrzymał nagrodę dla wybitnych absolwentów od tej zacnej uczelni, którą ukończył w 1944 roku. Przy okazji powiedział kilka zdań, które mogą mrozić krew w żyłach inwestorów, ale też mogą dawać im nadzieję.
Charlie Munger jest przerażony drukiem pieniądza bez limitu
Mungerowi można było zadawać pytania. Pojawiły się oczywiście te dotyczące inwestowania, aktualnej sytuacji na rynku akcji, porad inwestycyjnych. Najważniejszą chyba wypowiedzią Mungera jest ta, w której zaprognozował on, że w ciągu kolejnych 10 lat stopa zwrotu z inwestycji w akcje będzie niższa, niż w poprzednich 10 latach. Przypomnijmy, że w ciągu ostatniej dekady S&P500 urósł o 193%.
„Spodziewam się, że w ciągu kolejnych 10 lat stopa zwrotu z inwestycji w akcje będzie niższa, niż w poprzednich 10 latach. Masy inwestują w akcje, a system wynagradzania menedżerów jest po prostu głupi, co powoduje, że spółki nie rozwijają się sensownie” – stwierdził.
Na razie jednak, według Mungera, akcje mogą jeszcze przez jakiś czas drożeć. Zapytany o to, czy na Nasdaq formuje się bańka odparł: „Nigdy nie wiadomo, kiedy bańka pęknie”. Co oznacza, że nie zaprzeczył, iż na spółkach technologicznych rośnie bańka spekulacyjna.
Munger sądzi, że do końca 2021 roku ludzkość generalnie upora się z pandemią COVID-19. „Jednak niektóre branże zostały przez nią zmienione na zawsze. Na przykład branża handlowa będzie coraz mniej zyskowna, bo sprzedaż będzie się przenosiła do internetu. Pandemia niesamowicie przyspieszyła to zjawisko. Podam przykład. Niedawno rozmawiałem z prezesem Costco. W ostatnim kwartale 86% ich sprzedaży to była sprzedaż internetowa. To pokazuje, jakie zmiany nastąpiły w handlu w wyniku pandemii i sądzę, że te zmiany będą trwałe” – podkreślił Munger.
Mungerowi nie podoba się druk pieniędzy bez limitu i inne zjawiska, które widać na rynku finansowym. „Nikt chyba nie wie, do czego doprowadzi druk pieniądza na wielką skalę i zadłużanie się bez końca. Wpływamy na nie zbadane wody. Bawimy się zapałkami, igramy z ogniem. Ja widzę pewne symptomy tego, że nie jest to normalne. To dziwne dla mnie, że jakieś europejskie państwo emituje 100-letnie obligacje oprocentowane na mniej niż 1%. To są takie sygnały, które pokazują, że zaczyna się robić na rynku dziwnie” – stwierdził Munger.
Zobacz także: Czy akcje Berkshire Hathaway spółki Warena Buffetta to jeszcze dobra inwestycja? Opinie są podzielone
Dobry inwestor musi być odpowiednio cierpliwy i agresywny kiedy trzeba
Munger poza komentarzami odnoszącymi się do bieżących spraw udzielił także kilku porad. „Są różne drogi do udanej inwestycji. Można szukać innowacyjnych technologii, można stawiać na silne fundamentalne spółki. Ważne jest, żeby odkryć swoją drogę” – stwierdził.
Według niego, inwestor musi stale pracować nad sobą, swoim intelektem i emocjami. „Całe życie poświęciłem na walkę ze swoimi błędami psychologicznymi. Inwestor musi za wszelką cenę unikać dużych błędów, musi starać się nie być głupim. Musi pogodzić się z porażkami, ze swoimi ograniczeniami. Inwestor musi znać swoje kompetencje, nie może się uważać za alfę i omegę” – podkreślił Munger. „Ja wiem, jakie są moje możliwości intelektualne. Zdziwilibyście się, ale jak na takiego poważanego inwestora, one są dość skromne. Tajemnicą dobrego inwestora jest to, że zna on swoje możliwości, swoje ograniczenia i dostosowuje swoje działanie do swoich ograniczeń” – dodał.
Według Mungera, inwestor musi być jak surfer: korzystać z okazji jak z nadchodzących fal. „Nie wiem, jak dokładnie będzie wyglądała gospodarka za 18 miesięcy. Nie muszę tego wiedzieć, by zarobić. Ja nie zrobiłem pieniędzy na przewidywaniach, na prognozach, tylko na kupowaniu biznesów, które były obiecujące. Starałem się, by fale mnie unosiły, jakie by nie były” – zauważył Munger.
Zdaniem partnera Buffetta, inwestor musi mieć dwie najważniejsze cechy: „Dobry inwestor musi być odpowiednio cierpliwy i agresywny kiedy trzeba. To są dwie najważniejsze cechy dobrego inwestora, który odnosi sukcesy”
Munger został zapytany z czego jest najbardziej dumny w swoim życiu. „Jestem dumny z tego, że udało mi się unikać nieracjonalności. Wydaje mi się, że przeszedłem przez życie rozumnie i miałem bardzo udane życie” – odpowiedział partner Buffetta.
