Zmiany klimatyczne sprawiają, że rządy i globalne korporacje kładą coraz większy nacisk na ochronę środowiska
i odpowiedzialność społeczną. ESG to jeden z najmocniejszych trendów, który wpływa na biznes i gospodarkę. Od 2024 roku wszystkie spółki zatrudniające ponad 250 pracowników w UE będą musiały raportować co robią w obszarze ESG.
ESG ma coraz większe znaczenie również dla zagranicznych inwestorów, kontrahentów, a nawet klientów. O tym jak ten megatrend zmienia spółki i funkcjonowanie gospodarki na naszych oczach, oraz co nas czeka w przyszłości rozmawiam z Łukaszem Wójcikiem z Tailors Group oraz Przemysławem Oczypem z Go Responsible.
Paweł Biedrzycki: WP włącza tryb czarny, aby być zielonym, Dino Polska stawia panele słoneczne na swoich sklepach, KGHM zaczyna budować elektrownie wiatrowe – z czego wynika zwrot tak wielu spółek w kierunku ochrony środowiska?
Przemysław Oczyp: Można wskazać kilka czynników. Po pierwsze z chęci zadbania o nasze środowisko i rozpoczęcia zmian świata od siebie. Po drugie, spółki zdają już sobie sprawę z tego, że od 2024 roku wszystkie podmioty, które zatrudniają powyżej 250 osób, również te poza giełdą, będą musiały raportować w określonym formacie co robią w obszarze ESG. Trzecia rzecz to oczekiwania inwestorów.
Łukasz Wójcik: Zwłaszcza zagraniczni inwestorzy, przede wszystkim fundusze inwestycyjne i emerytalne kładą nacisk na kwestie ESG i szukają świadomych spółek w tym obszarze, bo to gwarantuje bezpieczeństwo ich inwestycji w długim terminie.
Co dzisiaj jest najważniejsze dla inwestorów i spółek w obszarze ESG?
ŁW: W tej chwili oczywiście tematem numer jeden jest klimat i nasz (spółek) wpływ na niego. Im bardziej jesteś neutralny dla środowiska, tym lepiej. Dlatego na topie są spółki, które prowadzą działalność, która – mówiąc w skrócie – pomaga nasz negatywny wpływ na klimat zminimalizować. Z drugiej strony każda inna spółka podejmująca dziś działania w tym celu, może zyskać w oczach inwestorów. Pojawiły się fundusze oportunistyczne w tym obszarze. Jeśli spółka dobrze rokuje mając potencjał do poprawienia się w kontekście wytycznych ESG, to dla takiego funduszu jest to konkretna wartość, która się może przełożyć na wzrost wyceny.
Zobacz także: Transformacja energetyczna światowej gospodarki ku zeroemisyjności będzie kosztować minimum 56 bilionów dolarów, ocenia Goldman Sachs
A to nie jest przejściowa moda?
PO: Absolutnie nie. ESG to wielki trend, który już wpływa na światową gospodarkę i przemodeluje wiele firm. W Polsce niewiele spółek jest tego świadomych, na razie widzimy, że duże przedsiębiorstwa zaczynają rozpoznawać ten obszar, bo pojawił się wymóg raportowania.
ŁW: Za kilka lat realizacja norm ESG będzie musem, stanie się to swego rodzaju kodeksem. Bez spełniania wymogów, w skrajnej sytuacji firmy mogą wypaść z rynku.
Wspieraliście badanie świadomości klimatycznej spółek. Jakie wnioski z niego płyną, jaki jest stan tej świadomości na dzisiaj?
PO: Te badanie odbywa się co roku od trzech lat. Generalnie wynika z niego, że na giełdzie mamy grono spółek, które są w świadome tych kwestii oraz wyzwań z nimi związanymi i z roku na rok doskonalą się w tym. Drugie, dużo większe grono, to spółki, które niewiele wiedzą i ich świadomość klimatyczna w tym roku się nie poprawiła i dalej jest znikoma. . Część z nich pomimo tej świadomości nadal nic nie robi, a druga nie wie nawet jakie zmiany odbywają się obecnie zarówno w zakresie regulacji, oczekiwań inwestorów, a przede wszystkim jak zmiany klimatu mogą wpłynąć na ich działalność.
Czyli w przypadku Polski mówimy dopiero o początku zmian. Jak dużo jest jeszcze do zrobienia?
PO: Do zrobienia jest naprawdę dużo, a czasu jest bardzo mało. Spółki mają około 1,5 roku, aby przeanalizować sytuację w jakiej się znajdują, chociażby związaną z tym ile CO2 emitują, aby móc to raportować. Powinny przygotować strategię, analizę szans i ryzyk klimatycznych orazprzygotować się na kolejne obowiązki.
Czego dzisiaj oczekują w takim razie od spółek inwestorzy w zakresie raportowania pozafinansowego i ESG?
ŁW: Inwestorzy oczekują tego co zawsze czyli bezpieczeństwa swoich inwestycji. Chcą, aby spółki w które angażują swój kapitał były świadome zmian na świecie związanych z klimatem i środowiskiem, bo tylko wtedy mogą się do nich dostosować. Raportowanie ESG niejako to im właśnie daje. Jeżeli spółka nie wie co się dzieje w tym obszarze, nie wie jak będą się zmieniały przepisy, co robią w tym obszarze jej dostawcy i klienci, to znaczy, że nie jest bezpieczną inwestycją, która jest przygotowana na nadchodzące zmiany.
Czy spółki chcą się dzielić tymi danymi?
PO: Na ten moment jest problem z tym co pokazać, a nie z brakiem chęci dzielenia się informacjami. Żeby raport ESG miał wartość, spółka powinna dokładnie przeanalizować swoją sytuację, określić cele, a następnie skupić się na postępach w kluczowych obszarach. W tej chwili kluczowe są dane związane właśnie ze środowiskiem i emisją CO2. W przyszłości jednak zyskiwać na znaczeniu będzie kwestie choćby praw człowieka, równego traktowania, odpowiednich parytetów i przeciwdziałaniu korupcji. To będzie stanowić równie duże wyzwanie dla spółek jak obecnie kwestie środowiskowe.
Zobacz także: Nowy podatek od CO2, likwidacja aut spalinowych i wzrost cen prądu - sprawdzamy co zawiera strategia klimatyczne UE „Fit for 55”
Czy wierzycie, że te dane mogą mieć jakieś znaczenie inwestycyjne? Czy jeżeli jakiś fundusz inwestycyjny ma do wyboru dwie takie same spółki to postawi na tą która jest bardziej świadoma w obszarze ESG?
ŁW: Ma i to duże znaczenie, zwłaszcza w długim terminie. To tak jakby ktoś dzisiaj zapytał się dwóch producentów samochodów spalinowych co myślą o autach elektrycznych. Jeden by powiedział, że uważnie to analizuje, jest świadomy zmian i ma szczegółowy plan reagowania w przypadku realizacji różnych scenariuszy, a drugi by powiedział, że nie zawraca sobie głowy, bo dziś znakomita większość sprzedawanych aut, to samochody spalinowe, a on nie nadąża z realizacją zamówień. W tym specyficznym przypadku spółki pokazują swoją świadomość klimatyczną w swojej branży. Duży fundusz inwestycyjny na pewno nie pominie tej kwestii i wybierze pierwszą spółkę.
Co z innymi branżami?
PO: To dotyczy właściwie wszystkich branż. Duzi zagraniczni inwestorzy wymagają od spółek strategii działania w przypadku dalszego ocieplania klimatu. Chcą wiedzieć czy firmy wiedzą jak będą funkcjonować jeżeli temperatura na świecie wzrośnie średnio o 1,5 stopnia. Ważne jest mi. n. to, czy wpłynie to na łańcuch dostaw, czy będą miały dostęp do surowców, oraz jak zmieniające się regulacje będą wpływały na działalność firmy. Dzisiaj to jest wręcz strategiczna, a nie informacyjna kwestia. Kto nie będzie tego uwzględniał to przegra. Ja uważam, że za kilka lat oprócz ceny, jakości i gwarancji dostaw, firmy będą wymagały od swoich dostawców przestrzeganie zasad ESG czy wielkość generowanego śladu węglowego. Kto nie weźmie tych kwestii na poważnie najprawdopodobniej będzie znacznie mniej konkurencyjny lub nawet wypadnie z rynku.
Jako to będzie w praktyce wyglądało?
PO: W praktyce to będzie wyglądało tak, że ustawodawca narzuci obowiązek przygotowania przez każdą raportującą spółkę analizy szans i ryzyk związanych ze zmianami klimatu, obliczenia swojego śladu węglowego i jego redukcji. Proszę pamiętać, że daje to również szanse zmiany, ulepszenia swoich produktów i dostosowania ich do nowych potrzeb, kto będzie to w stanie zrobić najsprawniej wygra biznesowy wyścig.
Jakie wymagania będą odnośnie kwestii śladu węglowego?
PO: Na ten moment firmy muszą określić swój ślad węglowy, czyli ile CO2 powstaje w wyniku ich działalności. Jednak dalszym oczekiwaniem jest określenie w jakim stopniu i w jakim czasie firma będzie ograniczała swój ślad węglowy, zarówno te bezpośrednie, jak i pośrednie np. przez zakup energii produkowanej z węgla, a także wytwarzane w całym łańcuchu dostaw. Plan UE dojścia do neutralności klimatycznej wymusi na spółkach poprzez regulacje i ograniczenia obniżanie śladu węglowego, a na te firmy, które się temu nie podporządkują, będą nakładane kary.. Docelowo będzie tak, że z usług czy produktów firmy, która nie obniża swojego śladu węglowego nie będzie się opłacało korzystać, bo albo nałożone kary będą przekładać się na wzrost cen, te produkt będą zawyżać ślad węglowy całym łańcuchu dostaw innych firm.
ŁW: Już dzisiaj mamy deklarację wielu gigantów biznesu, że będą dążyć do tego, aby osiągnąć neutralność klimatyczną. Firma, która nie będzie pracowała nad swoim śladem węglowym właściwie przekreśla możliwość współpracy z takimi firmami, a mówimy tutaj o światowych gigantach i potentatach, których coraz większa liczba chce podążać w tym kierunku.
Zobacz także: Uprawnienia do emisji CO2 będą drogie, niedostępne i pożądane - Fit for 55 sprawi, że będzie ich potrzebował transport morski i drogowy
W literaturze zagranicznej pojawia się coraz więcej opracowań, że spółki respektujące ESG przynoszą wyższe stopy zwrotu z inwestycji – czy tak będzie też i u nas? Czy da się już dostrzec taki trend?
ŁW: To już się dzieje również w Polsce. Na temat jednego z naszych klientów powstał na zagranicznym serwisie Seeking Alpha, artykuł o sugestywnym tytule „Mo-BRUK: Polish ESG Champion With Long Secular Growth Runway At A Value Multiple, Scope To Double”. To wystarczyło, aby inwestorzy z całego świata zainteresowali się spółką i dzisiaj oprócz spotkań po polsku organizujemy spotkania dedykowane tylko inwestorom zagranicznym. Jeden artykuł nawiązujący do ESG wywołał ogromne zainteresowanie spółką i myślę, że tak będzie w przypadku innych emitentów – to nieuniknione.
Notowania Mo-BRUK od początku 2020 roku
Czy są już fundusze inwestycyjne wyspecjalizowane w inwestowaniu w oparciu o ESG?
PO: ESG to pewnego rodzaju filozofia zarządzania firmą. W tym zakresie fundusze i firmy inwestycyjne wykorzystują to na trzy sposoby. Po pierwsze są fundusze, które szukają spółek spełniających kryteria ESG i tylko w takie firmy inwestują. Druga grupa to fundusze które edukują swoje spółki portfelowe i niejako zachęcają do wdrażania zasad i regulacji aby rosła ich wartość. Trzecia grupa to biznes analityczny. W oparciu o te trendy powstaje coraz więcej firm analitycznych czy konsultingowych, które pomagają analizować same spółki i wdrażać zmiany, które wpłyną na wzrost wartości.
Czego możemy się spodziewać w najbliższym czasie? Jakie zmiany i trendy będą występować w zakresie wdrażania, ale też i raportowania ESG?
PO: Widać panikę na rynku. Spółki zaczynają się orientować co się dzieje i starają się szybko „coś zrobić”. Proszę pamiętać, że publikowane już za 2023 rok raporty ESG będą podlegały takiej samej odpowiedzialności jak teraz raporty finansowe i będą audytowane. Więc nie ma możliwości wpisywania do nich czegokolwiek lub informacji wyssanych z palca, bo to może się wiązać nawet z odpowiedzialnością karną członków zarządu.
Dzisiaj w raportowaniu niefinansowym widać nacisk na literkę E, czyli dotyczącą środowiska, w całym ESG. Co będzie się działo dalej i czy te akcenty będą się zmieniać?
PO: Unia Europejska już zapowiedziała, że kolejne regulacje będą dotyczyć aspektów społecznych związanych z poszanowaniem praw człowieka, różnorodnością i odpowiednim zatrudnieniem czy równością płac. Wydaje nam się, że to będzie dużo trudniejsze do wdrożenia przez spółki.
ŁW: Już są na świecie fundusze inwestycyjne, które w swojej polityce inwestycyjnej mają zapisane, że nie inwestują w firmy, które nie mają w zarządach kobiet. Dzisiaj to się wiąże z dużymi kontrowersjami co jest ważniejsze kompetencje czy płeć, ale z tym będziemy musieli się zmierzyć. Te regulacje zaczną obowiązywać od 2025 roku, więc przed spółkami dużo pracy.
Zobacz także: Rząd uważa, że cena prądu w Polsce może rosnąć przez dekadę… Co może powstrzymać ten wzrost?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
TAILORS Group to doświadczona firma doradcza wspierająca przedsiębiorstwa w zakresie komunikacji na rynku kapitałowym (projekty IPO, SPO, M&A , bieżąca komunikacja inwestorska, raportowanie), Public Relations oraz realizacji zaawansowanych projektów digitalowych. Go Responslibe to lider we wdrażaniu na polskim rynku programów z zakresu ESG wspierający spółki, między innymi, w tworzeniu i wdrażaniu strategii oraz raportowaniu kwestii powiązanych z kwestiami środowiskowymi, społecznymi oraz sferą zarządzania. TAILORS Group i Go Responsible to obecnie ponad 20 doświadczonych konsultantów łączących praktycznie wszystkie kompetencje z obszaru komunikacji finansowej i niefinansowej. Zintegrowane zespoły obsługują kilkudziesięciu klientów, w tym największe podmioty notowane na GPW. TAILORS Group jest udziałowcem Go Responsible.
