Alert legislacyjny: Rząd znosi zasadę 10H i przygotowuje wsparcie dla wytwórców biometanu

W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw. Wszystko wskazuje na to, że nastąpi długo wyczekiwane zniesienie zasady 10H. Rząd planuje także wesprzeć branże biometanu.

SUBSKRYBUJ NASZ NEWSLETTER LEGISLACYJNY

Obszar – farmy wiatrowe oraz wsparcie dla oze i biometanu

Projekt ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw ma na celu ułatwienie procesu inwestycyjnego w zakresie budowy farm wiatrowych, wsparcie rozwoju odnawialnych źródeł energii oraz przyspieszenie rozwoju instalacji biometanu.

Ścieżka legislacyjna

Projekt ustawy został wpisany do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Projekt ustawy wg założeń Rady Ministrów ma zostać przyjęty przez RM do końca września 2024 r.

Farmy wiatrowe, koniec zasady 10H i wsparcie dla biometanu

Wg opublikowanych założeń projektu ustawy zasada 10H czyli odległości farm wiatrowych wynoszącej 10-krotność wysokości elektrowni od zabudowań zostanie zniesiona, a odległość minimalna od zabudowań zostanie zmniejszona z 700 m na 500 m. Poza tym rząd planuje wprowadzić minimalną odległość wiatraków od parków narodowych, rezerwatów i obszarów Natura 2000. W zakresie lądowej energetyki wiatrowej rząd chciałby także ujednolicić proces planistyczny zawarty w ustawie o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych z ogólnymi zasadami znajdującymi się w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Poza tym rząd planuje dokonanie zmian w mechanizmach wsparcia oze m.in. poprzez:

- wprowadzenie ceny zakupu w wysokości 100% referencyjnej ceny operacyjnej, 

- przepisu, dzięki któremu instalacje energetyki wodnej będą mogły wziąć udział w systemie wsparcia dla instalacji zmodernizowanych, a jednocześnie nie będą musiały spełniać obowiązku przyrostu mocy zainstalowanej lub ilości wytwarzanej energii.

Planowane są także zmiany dotyczące biometanu w instalacjach powyżej 1MW w ramach, których ma zostać wprowadzony aukcyjny system wsparcia prowadzony przez Prezesa URE na zasadach analogicznych jak ma to obecnie miejsce w ramach systemu aukcyjnego dla wytwarzania energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii. Wsparcie będzie można łączyć z innymi formami finansowania i będzie przeznaczone dla wytwórcy biometanu w instalacji OZE, który wprowadza biometan do sieci gazowej. Wytwórca będzie miał obowiązek rozpoczęcia wytwarzania biometanu w ciągu 5 lat od rozstrzygnięcia aukcji. Okres wsparcia ma trwać maksymalnie 20 lat.

Co z tego wynika?

Założenia projektu ustawy w obecnym kształcie to z pewnością dobra wiadomość dla przedsiębiorców z branży energetyki wiatrowej i wytwarzania biometanu. Entuzjazm jaki zapanował w środowisku energetyki wiatrowej jest całkiem zrozumiały, gdyż od dawna walczyło ono o zniesienie zasady 10H i wprowadzenie dalszych ułatwień w realizacji budowy farm wiatrowych. Najlepiej świadczy o tym fakt, że z najnowszych szacunków Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej wynika, że sama zmiana odległości minimalnej w ustawie z 700 na 500 metrów uwolni potencjał wiatru na poziomie ok. 41 GW do 2040 roku.

Naszym zdaniem takie prognozy należy jednak skorygować, ponieważ rozwojowi energetyki wiatrowej przeszkadzają nie tylko rygorystyczne reguły procesu inwestycyjnego, ale również kwestie techniczno-regulacyjne w tym przede wszystkim kiepski stan sieci przesyłowych, przez co w wielu miejscach operator systemu przesyłowego lub operator systemu dystrybucyjnego odmawia wydania warunków przyłączenia. Najlepszym dowodem na to, że samo uproszczenie procesu inwestycyjnego nie rozwiąże problemu jest fiasko cable poolingu. Regulacje w tym zakresie weszły w życie 1 października 2023 r. Wtedy również zapanował optymizm, bo umożliwienie pracy co najmniej dwóm instalacjom oze na jednym przyłączeniu miało wyraźnie wspomóc zarówno farmy wiatrowe jak i fotowoltaiczne. Dziś jednak wiadomo, że operatorzy masowo oddalają wnioski o wydanie warunków przyłączenia dla instalacji mających pracować w ramach cable poolingu głównie właśnie ze względu na mizerny stan sieci.

Nie ulega natomiast wątpliwości, że projekt ustawy dobrze wróży branży biometanu. Po wprowadzeniu korzystnego dla wytwórców biometanu modelu rozliczeniowego feed im premium rząd zamierza wdrożyć system aukcji, który będzie faworyzował wytwórców biometanu tak jak innych graczy z branży oze, co z pewnością pozytywnie wpłynie na ich rozwój.