Po zakupie Banku Pekao przez PZU repolonizacja sektora bankowego nabrała prędkości. Ma ona realne konsekwencje również dla giełdy. Jeszcze nigdy w historii polskiego rynku kapitałowego nie było w indeksie WIG20 tak dużo spółek z udziałem Skarbu Państwa, jak teraz. Notujemy podwójny rekord, zarówno pod względem liczbowym, jak i pod względem udziału w indeksie.
WIG20: więcej państwa, niż sektora prywatnego
W zeszłym roku PZU zakupiło od funduszu Carlo Tassara 25% akcji Alior Banku. Przy rozdrobnionym akcjonariacie realnie sprawuje kontrolę nad bankiem. W zeszłym tygodniu dowiedzieliśmy się natomiast o największej transakcji w bankowości ostatnich lat, czyli o przejęciu 32,8% Banku Pekao.
Te dwie transakcje sprawiły, że po raz pierwszy w historii w indeksie WIG20 znajduje się więcej spółek nad którymi kontrolę sprawuje Skarb Państwa, niż prywatni właściciele.
Wykres 1. Liczba spółek prywatnych i kontrolowanych przez Skarb Państwa w indeksie WIG20.
W tym momencie w skład indeksu WIG20 wchodzi 12 spółek zależnych od Skarbu Państwa (licząc z Bankiem Pekao) i 8 prywatnych. Trend w postaci rosnącej liczby spółek publicznych w WIG20 obserwujemy od lat. W 1997 roku w WIG20 była tylko jedna spółka, której właścicielem było państwo. Wcześniej prywatyzacja, a teraz reprywatyzacja, przyniosły ostatecznie taki efekt, że Skarb Państwa realnie rządzi indeksem największych spółek GPW. Jednocześnie, sektor prywatny miał wciąż za mało czasu na zbudowanie na tyle dużych spółek, aby wyprzeć państwowe.
Rekordowy udział państwa w WIG20
Jeszcze mocniej widać wpływ Skarbu Państwa na indeks WIG20 jeżeli uwzględnimy wagi państwowych spółek w indeksie.
Wykres 2. Udział z uwzględnieniem wag spółek prywatnych i kontrolowanych przez Skarb Państwa w indeksie WIG20.
Lata 2014 – 2015 nie były udane dla portfela Skarbu Państwa, bo wartość posiadanych spółek spadała, przez co malał ich udział w indeksie. Repolonizacja sektora bankowego przełamała jednak złą tendencję. W tym momencie spółki kontrolowane przez Skarb Państwa mają prawie 75% udziału w indeksie WIG20 i jest to najwyższa wartość w historii. Ostatni raz, sektor prywatny miał większy wpływ na WIG20 niż Skarb Państwa w 2009 roku.
WIG20 upaństwowiony na lata
Wszystko wskazuje na to, że indeks największych spółek na polskiej giełdzie został upaństwowiony na długie lata. Musi upłynąć dużo wody w Wiśle zanim ukształtują się na tyle duże spółki prywatne, które wyprą z indeksu te z udziałem Skarbu Państwa. Po repolonizacji sektora bankowego Skarb Państwa tylko umocnił swoją pozycję największego akcjonariusza na GPW z portfelem o wartości ponad 86 mld zł.
