Postanowienie sądowe o usunięciu stawki WIBOR z umowy kredytowej wywołało wielką dyskusję. Kredytobiorcy posiadający pożyczkę w PLN mogą zdecydować się na pozwy sądowe, tak jak w przypadku kredytów zaciągniętych w CHF.
W zeszłym tygodniu pisaliśmy, że Sąd Okręgowy w Katowicach wydał postanowienie (na czas trwania procesu) o usunięciu stawki WIBOR z umowy kredytu hipotecznego zaciągniętego w złotym. Tym samym kredytobiorca, który zgłosił się do kancelarii prawnej, spłacać będzie raty kapitałowe powiększone jedynie o odsetki w wysokości niezmienionej marży na poziomie 2,19%. Dzięki temu rata kredytu zmniejszyła mu się z kwoty 6,7 tys. zł do około 1,7 tys. zł.
W sieci wrze. Czy to oznacza powtórkę z kredytów zaciągniętych w helweckiej walucie? - pytają kredytobiorcy.
Analogia do spraw frankowych jest duża
„Kredytobiorcy, którzy zawarli umowy kredytowe w okresie historycznie najniższych stóp procentowych będą szukać pomocy nie tylko tej doraźnej w postaci wakacji kredytowych, ale również zaczną podejmować działania zmierzające do zweryfikowania swoich umowy kredytowych pod kątem ich zgodności z prawem” – wskazuje w rozmowie ze Strefą Inwestorów Wojciech Bochenek, radca prawny.
„Można dostrzec ogromną analogię do spraw frankowych, w której wyzwalaczem w postaci śmiałości klientów był wyrok TSUE w sprawie Państwa Dziubak. W przypadku złotówkowiczów, takim motywatorem będzie postanowienie o zabezpieczeniu wydane przez Sąd Okręgowy w Katowicach, więc należy spodziewać się wzrostowego napływu nowych spraw” – dodaje.
Nadzieje, które mogło wywołać to postanowienie, należy ostudzić. Jak wskazuje kancelaria prawna Radosław Górski i Wspólnicy - czyli przedstawiciel kredytobiorcy przed sądem w Katowicach - wydanie docelowego wyroku może potrwać lata. Bank zapewne złoży zażalenie na postanowienie, a to również wydłuży proces.
Zobacz także: Po kredytach w CHF czas na kredyty hipoteczne w PLN. Pierwsza sprawa sądowa o WIBOR
Tym razem WIBOR staje się kością niezgody
Kilkukrotnie to kredyty CHF określaliśmy mianem „kości niezgody” między kredytobiorcami a bankami. Teraz przyszedł czas na stawkę WIBOR, która staje się coraz bardziej kłopotliwa i poddawana dyskusjom. I to tuż po decyzji, że zostanie ona usunięta całkowicie w 2025 roku i zastąpiona nową, a mianowicie WIRON.
Jakie jest tło dla kredytów o zmiennym oprocentowaniu? W czasie pandemii Rada Polityki Pieniężnej obniżyła główną stopę procentową do poziomu 0,10%. Wtedy też kredytobiorcy chętnie decydowali się zaciągnąć kredyt w polskiej walucie, biorąc przy tym zmienne oprocentowanie. Po dwóch latach od wybuchu pandemii, stopa referencyjna wynosi obecnie 6,75%, a raty kredytów drastycznie skoczyły. Aby wspomóc konsumentów, rząd zdecydował się na wakacje kredytowe, które umożliwiają „chwilowe” niespłacanie rat.
Wakacje kredytowe, jak widać, to za mało. W ubiegłym tygodniu sąd po raz pierwszy zdecydował się usunąć z umowy kredytu hipotecznego zapis o stawce WIBOR. Warto podkreślić w tym miejscu, że jest to na razie postanowienie, a nie ostateczny wyrok. Sprawę prowadzi kancelaria Radosław Górski i Wspólnicy, która na swoim profilu na Facebooku wskazała argumenty z pozwu sądowego.
„Po pierwsze, w naszej opinii przed podpisaniem umowy bank powinien doręczyć klientowi regulamin dotyczący ustalania wskaźnika referencyjnego WIBOR, którego administratorem jest GPW Benchmark. W tym konkretnym przypadku z umowy nie wynika aby bank to zrobił. Po drugie, nasze wątpliwości budzi sposób poinformowania konsumenta o ryzyku zmiennej stopy procentowej. Naszym zdaniem może on zostać uznany za niewystarczający. Zgodnie z wypracowaną do tej pory wykładnią prawa europejskiego (dyrektywa 93/13/EWG) może to oznaczać, że postanowienia dotyczące obciążenia kredytobiorcy ryzykiem zmiennej stopy procentowej są bezskuteczne” – napisano na profilu kancelarii z Katowic.
Zdaniem kancelarii prawnej jest to pierwsze takie postanowienie w Polsce, jednak na ostateczny wyrok trzeba będzie poczekać. Wydanie prawomocnego orzeczenia może zająć nawet kilka lat, gdyż bank na pewno będzie sprzeciwiał się korzystnemu rozstrzygnięciu na rzecz konsumenta. Podobną sytuację widać wśród frankowiczów, którzy już kilka lat domagają się swoich praw przed sądem.
Wady w umowach kredytowych
Wojciech Bochenek tłumaczy, że struktura postępowań - czy to dla kredytów w CHF, czy PLN - jest skomplikowana. Kluczowa jest weryfikacja kilku kwestii. Do najważniejszych należy sprawdzenie, czy bank prawidłowo poinformował konsumenta o ekonomicznych konsekwencjach zmiany wysokości oprocentowania. I ta kwestia została również przedłożona przed Sądem okręgowym w Katowicach.
„W pierwszej kolejności badaniu podlega treść umowy, zarówno pod kątem spełnienia przesłanek formalnych, treści postanowień umownych oraz samej konstrukcji umowy. W tym obszarze np. w przypadku spraw frankowych, analizy prawne wykazały, że umowa kredytu powiązania z kursem waluty obcej narusza treść definicji ustawowej kredytu, narusza zasady współżycia społecznego i dobre obyczaje oraz zawiera w swojej treści nieuczciwe warunki umowne. Wspomniane elementy przeprowadzonych analiz prawnych, zostały później potwierdzone w orzeczeniach sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego” – podkreśla Bochenek.
„W przypadku kredytów złotowych z pewnością należy zweryfikować treść umowy, w szczególności tych dotyczących oprocentowania oraz samego parametru Wiboru. Warto zweryfikować, czy bank spełnił wszystkie kwestie formalne w tym obszarze tj. czy poinformował klienta w jaki sposób Wibor jest ustalany, czy załączył do umowy dokumenty opisujące ten element” – kontynuuje.
Czy sądy zaleje fala pozwów o kredyt w PLN? Okaże się za kilka miesięcy, jednak należy spodziewać się, że będzie to długotrwała batalia, podobnie jak przy kredytach w CHF.
