Nie jestem fanem Nowoczesnej Teorii Monetarnej, bo powiększanie deficytu budżetowego ponad miarę może nas wprowadzić w spiralę inflacji – stwierdził niedawno Warren Buffett w rozmowie telefonicznej z amerykańskimi dziennikarzami.
Nie ma potrzeby, abyśmy z własnej woli wchodzili do niebezpiecznych stref. Tym bardziej, że nie do końca wiemy, gdzie dokładnie jesteśmy w tej chwili, jeśli chodzi o finanse publiczne – stwierdził niedawno Warren Buffett w rozmowie z amerykańskimi mediami. Tak brzmiała jego odpowiedź na pytanie czy podoba mu się Nowoczesna Teoria Monetarna (ang. Modern Monetary Theory, MMT).
Tym samym właściciel Berkshire Hathaway dołączył do całego zastępu krytyków MMT, wśród których są już szef Rezerwy Federalnej Jerome Powell, były sekretarz skarbu USA Larry Summers, szef firmy inwestycyjnej BlackRock Larry Fink czy znany analityk rynku długu Jeffrey Gundlach (ten ostatni nazwał MMT kompletnym nonsensem, który ma otworzyć drzwi do rozbuchanego rozdawnictwa).
Buffett: łamanie ustalonych reguł wydatkowych nie byłoby rozsądne
Warren Buffett stwierdził w cytowanej rozmowie, że łamanie ustalonych reguł wydatkowych nie byłoby rozsądne. Podkreślił też, że bardzo niemądre byłoby stałe i dynamiczne zwiększanie wielkości długu publicznego w relacji do PKB. Tym samym, jak podkreślił, daleko mu do popierania MMT.
Nowoczesna Teoria Monetarna mówi o tym, że każde państwo, które emituje swoją własną walutę, praktycznie nie może zbankrutować. To oznacza, że nie musi się martwić o wielkość swojego deficytu budżetowego ani długu, bo zawsze samo sfinansuje swoje zobowiązania.
Idąc dalej, dla teoretyków MMT celem opodatkowania nie jest zwiększenie dochodów rządu, ale regulacja zagregowanego popytu (bo przecież, według nich, deficyt nie ma znaczenia). Zwolennicy MMT uważają, że wielkość wydatków rządowych minus przychody z podatków muszą być równe prywatnym oszczędnościom minus prywatnym inwestycjom (czyli rządowy deficyt budżetowy = prywatne oszczędności netto).
Twórcą MMT jest ekonomista Warren Mosler. Ci, którzy znają angielski, powinni śledzić jego bloga, jeśli chcą dokładnie zrozumieć o czym mówi Nowoczesna Teoria Monetarna. Przydatny może być również przewodnik po MMT opracowany przez Bloomberga.
1. Drzewo genealogiczne MMT
Zobacz także: Czym jest MMT, na której Popek planuje oprzeć program ekonomiczny partii Młoda Polska
Ścieżka prowadząca do Wenezueli i Zimbabwe
Nad możliwością samofinansowania deficytu i długu przez rząd federalny USA zastanawiali się ostatnio amerykańscy ekonomiści. Skłoniła ich do tego właśnie rosnąca popularność MMT, na którą zaczęła powoływać się nowa gwiazda jankeskiej polityki: Alexandria Ocasio-Cortez z Partii Demokratycznej.
Instytucja naukowa Chicago Booth’s Initiative on Global Markets przeprowadziła ankietę wśród najważniejszych amerykańskich ekonomistów na temat głównych założeń MMT. Okazało się, że teoria Moslera nie ma praktycznie żadnych fanów. Żaden z czołowych ekonomistów nie poparł twierdzenia, że państwo emitujące własna walutę nie musi się martwić o deficyt. Zdecydowana większość ekonomistów zdecydowanie nie zgodziło się z takim twierdzeniem.
„Pożyczanie więcej teraz oznacza konieczność oddania więcej w przyszłości. Gdyby to stwierdzenie było prawdziwe, to każdy kraj mógłby sfinansować wszystkie wydatki, jakie tylko przyjdą mu do głowy, co oczywiście jest absurdem” – stwierdził Darrell Duffie ze Stanford University.
„Przy nadmiernym zadłużaniu się inflacja może stać się dużym problemem” – podkreślił Ray Fair z Yale University.”
„Tego rodzaju postępowanie musi prowadzić w ślepą uliczkę, w której kraj stanie się odpowiednikiem Wenezueli czy Zimbabwe” – ostrzegł Steve Kaplan z Chicago Booth.
„Tak, kreowanie pieniądza może być pomocne w pewnych sytuacjach. Ale przypadki hiperinflacji, która się już w historii pojawiała, przypominają, że taka polityka ma swój kres” – podkreślił Larry Samuelson z Yale University.
2. Czy państwo posiadające swoją walutę nie musi się martwić deficytem, bo zawsze będzie go mogło sfinansować drukując pieniądze? – ankieta Chicago Booth’s Initiative on Global Markets (marzec 2019)
Źródła wykresów: 1. Bloomberg, 2. Chicago Booth
