Ceny praw do emisji CO2 szaleją, a Powstanie Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) jest zagrożone. To do niej miały trafić coraz bardziej nierentowne aktywa węglowe ze spółek takich jak PGE czy Tauron. Zakłócenie tego procesu może spowolnić transformację energetyczną całej branży.
Węgiel dusi koncerny energetyczne
Szybko rosnące ceny uprawnień do emisji CO2 spowodowały ożywioną dyskusję o reformie polskiej energetyki. Stało się jasne, że obecny model funkcjonowania całego sektora jest nie do utrzymania ze względu na bardzo wysoki udział majątkowy aktywów węglowych w spółkach PGE, Tauron czy Enea.
W efekcie pojawił się pomysł by wykorzystać doświadczenia niemieckie (E.ON, Innogy) i wydzielić wysokoemisyjne części składowe koncernów do nowego podmiotu. Byłby to rodzaj spółki śmieciowej, w której węgiel powoli wygaszano by w zgodzie z ideami europejskiej strategii Zielonego Ładu. Jednocześnie pozbawione tego ciężaru koncerny energetyczne mogłyby się skupić na inwestowaniu w technologie neutralne emisyjnie. Początkowo wskazywano na OZE, ale dziś w dyskursie pojawiają się coraz częściej także SMR-y. Tyle w teorii, bo praktyka okazała się dużo trudniejsza.
Zobacz także: Ceny uprawnień do emisji CO2 wzrosły od początku roku o 117%! To mocno uderzy w polską gospodarkę
Idea Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego
Jako fundament do powstania spółki śmieciowej agregującej aktywa węglowe wskazano PGE GiEK. Docelowo podmiot miałby zmienić nazwę na Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) i zacząć przejmować problematyczny majątek największych spółek energetycznych. Jednak cały proces stał się coraz trudniejszy do przeprowadzenia.
Przede wszystkim szybko okazało się, że NABE stanie się w Polsce de facto monopolistą nadzorując generację 55 proc. powstającej w Polsce energii. Część branżowych think-tanków stwierdziło, że tak wpływowa struktura zamiast wygaszać węgiel stanie się jego przechowalnią i wydłuży mu życie. Wokół NABE zaczęło narastać coraz więcej kontrowersji.
Zobacz także: Amerykanie wybudują elektrownię atomową na Ukrainie, a Polska może na tym skorzystać
Konsultacje rządowe miażdżą NABE
Ministerstwo Aktywów Państwowych przełożyło w końcu swoje pomysły na dokument liczący zaledwie nieco ponad trzydzieści stron. Już sama objętość wskazywała na to, że koncept może być źle przemyślany. Tak też wynika z konsultacji rządowych.
Portal Wysokie Napięcie dotarł do długiej listy pytań i wątpliwości URE, UOKiK i wielu innych podmiotów zaniepokojonych perspektywą powstania NABE. Przede wszystkim wskazano na to, że projekt nie przedstawia dokładnego finansowania nowej struktury do 2025 r. i po tej dacie granicznej. To data nieprzypadkowa oznaczająca koniec funkcjonowania rynku mocy w Polsce tj. mechanizmu wspierającego nie tylko samo wytwarzanie energii, ale także pozostawanie poszczególnych elektrowni w tzw. dyspozycji. De facto konstrukt wspiera węgiel, który zgodnie z przepisami wchodzi do pracy systemu energetycznego dopiero po elektrowniach OZE, a czasem w ogóle.
Notowanie indeksy WIG-energia od początku 2021 roku
Kolejny problemem spornym jest samofinansowanie się NABE w obliczu prawdziwego rajdu cen uprawnień do emisji CO2, ale także kwestia możliwości funkcjonowania koncernów energetycznych po wydzieleniu aktywów węglowych, na których przecież istotnie zarabiały… Co zatem z ich zdolnością do pozyskiwania kapitału pod inwestycje?
Co z tego wynika dla inwestora?
Miażdżące wyniki konsultacji rządowych dotyczących NABE mogą nawet zablokować powstanie tej agencji. To oznaczałoby zapewne spowolnienie procesu transformacji energetycznej takich spółek jak PGE, Tauron czy Enea i długofalowo pogorszenie ich sytuacji finansowej. Dla inwestorów jest to zatem jeden z kluczowych procesów, który pozwala określić potencjalny wzrost polskiej energetyki na warszawskim parkiecie.
Zobacz także: Kryzys energetyczny może wywołać renesans energetyki jądrowej - UE rozważa wsparcie atomu finansowo
