Brexit czyli wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej nie jest wbrew pozorom taką dobrą wiadomością dla rynku kapitałowego jak się powszechnie uważa. eVoting nie jest natomiast najważniejszą aplikacją, tylko pierwszą, która będzie zaoferowana przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych w technologii blockchain – mówi Strefie Inwestorów wiceprezes KDPW Sławomir Panasiuk.
Piotr Rosik (Strefa Inwestorów): Nieuchronnie zbliża się Brexit. Co wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, być może już pod koniec marca będzie oznaczać dla uczestników rynku z Londynu? Czy inwestorzy będą musieli zmienić siedziby? Brexit to dobra czy zła wiadomość dla Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych (KDPW)?
Sławomir Panasiuk (wiceprezes KDPW): Uczestnicy rynku z Wielkiej Brytanii aktywni w Unii Europejskiej od wielu miesięcy przygotowują się do Brexitu, m.in. tworząc spółki lub przenosząc działalność „na kontynent”. Z uwagi na świadczone przez nas usługi oparte na zezwoleniach obejmujących całą Unię Europejską wyjście z UE tak dużego kraju, jakim jest Wielka Brytania, posiadająca wysoko rozwinięty rynek finansowy, jest dla KDPW niekorzystne, zawęża bowiem obszar naszej działalności i w średnim okresie może osłabić rynek kapitałowy w Unii Europejskiej.
KDPW umożliwia dual-listing. Jak duża jest obecnie skala tego zjawiska? Czy można się spodziewać że liczba spółek podwójnie notowanych będzie rosła, czy raczej będzie spadała?
KDPW rejestruje i obsługuje spółki, które decydują się na dual-listing na rynku prowadzonym przez GPW, a ich decyzje dotyczące notowania na naszym rynku zależą od oceny atrakcyjności i płynności naszego rynku kapitałowego. Oferowane przez nas usługi spełniają najwyższe międzynarodowe standardy w tym obszarze. Dysponujemy 19 połączeniami operacyjnymi z liczącymi się depozytami z innych krajów, a także depozytami międzynarodowymi, co pozwala na obsługę większości znaczących rynków w zakresie dual-listingu spółek.
Zobacz także: GPW i zdalni członkowie giełdy przygotowują się na wypadek hard brexit
Minęły ponad dwa lata odkąd pojawił się obowiązek rozliczania w izbach rozliczeniowych transakcji na instrumentach pochodnych z rynku OTC w PLN. Jak Pan ocenia funkcjonowanie KDPW_CCP w tym zakresie? Jak wielu klientów rozlicza się w KDPW w zakresie transakcji na rynku OTC?
KDPW_CCP rozlicza większość transakcji zawieranych pomiędzy polskimi bankami w zakresie instrumentów pochodnych OTC w polskim złotym. Wszystkie krajowe banki aktywne na tym rynku są naszymi uczestnikami. Skala rozliczeń zgodna jest z aktywnością w tym obszarze pomiędzy krajowymi bankami.
Czy są jacyś klienci zagraniczni?
Obecnie dla rozliczeń transakcji OTC nie obsługujemy zagranicznych uczestników.
KDPW kończy prace nad Platformą Blockchain dla Rynku Kapitałowego. Jak czytam na stronie internetowej depozytu, „ma ona być otwartą i w pełni bezpieczną infrastrukturą dla rynku kapitałowego, wspierającą rozwiązania w obszarze usług posttransakcyjnych”. Co to dokładnie oznacza? Jakiego rodzaju usługi oparte o blockchain będzie oferował KDPW?
Nie ma rozwiązań w pełni bezpiecznych, niemniej Platforma Blockchain oferowana przez KDPW ma wszystkie cechy technologii blockchain, ustrukturyzowane i zorganizowane w sieć zamkniętą, co dodatkowo zwiększa poziom bezpieczeństwa. Platforma jest otwarta na tworzenie kolejnych aplikacji, których inicjatorem nie musi być KDPW, a uczestnicy rynku, którzy przyłączą się do platformy.
Jednym z jej najważniejszych zastosowań ma być aplikacja eVoting, zapewniająca obsługę walnych zgromadzeń. Czy może Pan przybliżyć szczegóły jej funkcjonowania? Jakie korzyści z korzystania z eVoting będą miały spółki, jakie akcjonariusze? I ile będzie kosztowało korzystanie z eVoting?
eVoting nie jest najważniejszą aplikacją, tylko pierwszą, która będzie zaoferowana przez KDPW w technologii blockchain. Jej największą korzyścią dla wszystkich uczestników rynku jest zmniejszenie barier i kosztów związanych z uczestnictwem przez akcjonariuszy w walnych zgromadzeniach spółek akcyjnych.
Czy podczas pracy nad platformą i nad systemem eVoting KDPW wzorował się na jakiś konkretnych rozwiązaniach?
Nie bazowaliśmy na żadnych rozwiązaniach, bo nie ma jeszcze utrwalonych wzorców w tym zakresie. Są natomiast przepisy, praktyki i standardy rynkowe, które były podstawą do stworzenia przez nas rozwiązania eVoting.
Które depozyty na świecie stosują już rozwiązania typu eVoting? Czy zna Pan opinie - czy to rozwiązanie się sprawdza?
Głosowanie elektroniczne na walnych zgromadzeniach oferowane jest nie tylko przez niektóre depozyty, ale także przez wyspecjalizowane międzynarodowe firmy. W Polsce do tej pory nie były one wykorzystywane. Usługa zdalnego głosowania oparta na technologii blockchain wdrażana jest przez czołowe światowe depozyty jako innowacyjne rozwiązanie i nasz depozyt nie ustępuje pola innym tego typu instytucjom.
Czy polskie prawo jest już gotowe na zastosowanie przez KDPW rozwiązań opartych na blockchainie?
Blockchain jest technologią i w tym wymiarze nie wymaga dostosowań regulacyjnych. Co innego konkretne jej zastosowanie. I tu tworzone przez nas rozwiązanie jest zgodne z przepisami prawa obowiązującymi w Polsce.
Zobacz także: Blockchain - co to jest? Tłumaczymy od podstaw
Czy KDPW pracuje nad jeszcze jakimiś innowacjami, oprócz tych blockchainowych?
Naszym celem jest dostarczanie szerokiego wachlarza usług z zapewnieniem bezpieczeństwa i zgodności z regulacjami, a to jest możliwe przede wszystkim dzięki zastosowaniu zaawansowanych systemów IT oraz bezpiecznej komunikacji elektronicznej. Projekt aplikacji eVoting pozwolił nam na dokładne zapoznanie się z technologią blockchain i otworzył drogę do zaoferowania rynkowi Platformy Blockchain, na której mogą być uruchamiane kolejne aplikacje.
Rozwijamy się w różnych obszarach, nie tylko opartych na technologii blockchain. Warto wspomnieć choćby o tworzonych nowych rozwiązaniach informatycznych w obszarze obsługi papierów niepublicznych. Planujemy zarówno poszerzyć i uatrakcyjnić nasze interfejsy dostępowe dla klientów, jak również zaproponować spójny model uwierzytelniania i autoryzacji. Pierwsze efekty tych prac będą widoczne już z początkiem II półrocza bieżącego roku.
W projekcie nowej Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego pojawiło się założenie, że KDPW będzie umożliwiać spółkom sprawdzanie, kto jest ich akcjonariuszem. W jaki sposób to będzie działać? Czy rozwiązanie będzie dotyczyło również inwestorów indywidualnych? W jaki sposób taka transparentność akcjonariatu wpłynie na rynek? Czy tego rodzaju rozwiązania gdzieś funkcjonują? Jak udostępnianie tego rodzaju danych o akcjonariuszach spółkom współgra z RODO?
KDPW dostosuje rozwiązania do zapisów Dyrektywy SRD II w zakresie przekazywania emitentom informacji o akcjonariuszach zgodnie ze standardami rynkowymi i przepisami prawa, w tym także RODO. Już w tej chwili dysponujemy rozwiązaniem na potrzeby obsługi walnych zgromadzeń akcjonariuszy (WZA), polegającym na przekazywaniu emitentom informacji o akcjonariuszach uprawnionych do udziału w WZA.
Zobacz także: Kryzys na rynku kryptowalut zaczyna dotykać polski krypto biznes. Dopadł już Zaorskiego, Bentyna, Belkę i Piecha
Czy możliwa jest w najbliższym czasie, w najbliższych latach, zmiana cyklu rozrachunkowego z T+2 na T+1 albo T+0? Ile to by kosztowało?
Cykl rozrachunkowy T+2 jest standardem stosowanym na większości rynków i wynika z ustaleń międzynarodowych. Ewentualna zmiana tego standardu wymagałby wypracowania rozwiązań na szczeblu ponadkrajowym, tym bardziej, że na wielu rynkach spółki notowane są w ramach dual-listingu.
Czyli są bariery prawne. A techniczne?
Z technicznego punktu widzenia nie ma barier związanych ze zmianą cyklu rozrachunkowego, nie generowałoby to także żadnych kosztów po stronie KDPW. Skrócenie cyklu rozrachunkowego wymagałby natomiast większej dyscypliny w zakresie dostarczania papierów wartościowych po stronie uczestników rynku.
KDPW przeprowadza co roku kontrolę w siedzibach uczestników obrotu. Ile w 2018 roku było kontroli, w porównaniu do 2017 roku? Czy wynika z nich, że bezpieczeństwo obrotu się poprawia?
Nadzór nad prowadzeniem ewidencji papierów wartościowych przez uczestników sprawowany jest m.in. w drodze kontroli wykonywanej w formie inspekcji w siedzibie uczestnika. W 2018 r. przeprowadzono 42 kontrole, rok wcześniej było ich 40. System ewidencji papierów wartościowych zorganizowany przez KDPW i jego uczestników od lat spełnia najwyższe międzynarodowe standardy.
Ile w tej chwili płaci przeciętnie, w skali roku, biuro maklerskie za dostęp do systemu KDPW? Czy ceny poszły w górę w ostatnim czasie, czy są obniżane? Jakie są plany KDPW w zakresie polityki cenowej?
Krajowy Depozyt nie pobiera opłat za dostęp do systemu KDPW. Nasi uczestnicy płacą opłatę za uczestnictwo oraz za usługi realizowane w ramach naszej działalności. Kształtowanie polityki opłat w grupie kapitałowej KDPW uwzględnia infrastrukturalny charakter spółek grupy, mając jednocześnie na uwadze jej efektywne funkcjonowanie oraz realizację celów strategicznych i zapewnienia odpowiedniego standardu i poziomu bezpieczeństwa oferowanych usług.
Zobacz także: Bitcoin jest nadal blisko trzy razy droższy, niż na początku 2017 roku – Bartosz Grejner z Cinkciarz.pl
Ile transakcji dziennie może rozliczyć system kdpw_stream? Czy rekord z debiutu spółki GPW z 2010 roku który wynosi 429 tys. transakcji, został pobity?
Jesteśmy przygotowani na znacznie większe wolumeny, niż rekord z 2010 r. Od samej liczby transakcji o wiele bardziej istotna jest jednak ich struktura. Nasz system jest w stanie obsłużyć nawet 4 mln operacji w skali jednej sesji i jesteśmy przygotowani na wzmożoną aktywność inwestorów.
Dziękuję za rozmowę.
Sławomir Panasiuk - wiceprezes zarządu Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych (od 10 lat) oraz izby rozliczeniowej KDPW_CCP. Z KDPW związany jest od 1999 r. W obu spółkach odpowiada za obszar technologiczny i operacyjny. Otrzymał tytuł CIO Roku 2009 w konkursie organizowanym przez Wydawnictwo International Data Group Poland i magazyn CIO Magazyn Dyrektorów IT, za wdrożenie systemu kdpw_stream. W 2017 roku otrzymał tytuł CIO XV-lecia, przyznany przez klubową społeczność w drodze głosowania. Absolwent Wojskowej Akademii Technicznej, magister inżynier Wydziału Cybernetyki oraz studiów podyplomowych z zakresu informatyki. Ukończył studia doktoranckie w zakresie nauk ekonomicznych w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie oraz podyplomowe studia menedżerskie (AMP) w Wyższej Szkole Zarządzania Uniwersytetu Nawarry - IESE. Posiada certyfikat zarządzania infrastrukturą informatyczną według standardu ITIL wystawiony przez EXIN (Examination Institute for Information Science).
